####################################################
MUKTABODHA INDOLOGICAL RESEARCH INSTITUTE
Use of this material (e-texts) is covered by Creative Commons license BY-NC 4.0
Catalog number: M00129
Uniform title: śaktisaṃgamatantra sundarīkhanda
Editor : baṭṭācārya b

Description: 
Transcribed from  śaktisaṃgamatantra  critically edited  by  Benoytosh Bhattacharyya, In three Volumes  Vol. III  tārākhanda Gwaekads Oriental Series 1947


Notes: 
Transcribed by the staff of Muktabodha under the direction of Mark Dyczkowski.


Revision 0: Sept. 22, 2008

Publisher : Gwaekads Oriental Series
Publication year : 1947
Publication city : 
Publication country : India
####################################################


शक्तिसङ्गमतन्त्रम् |

तृतीयो भागः |

सुन्दरीखण्डः


|| श्रीगुरुभ्यो नमः ||

|| श्रीशक्तिसङ्गमतन्त्रम् ||

सुन्दरीखण्डः || ३ ||

प्रथमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवदेव महादेव भक्तानुग्रहकारक |
अनाद्यन्त पराकाश तमीडे निर्गुणं विभुम् || १-१ ||

यत्प्रसादान्मया नाथ ज्ञातमागमशासनम् |
कालान्तरे समायाते पुनः पृष्टं मया विभो || १-२ ||

पूर्णाभिषेकदीक्षा तु कथं भेदत्वमागता |


श्रीशिव उवाच |


आदौ बाला महादेवि सर्वाद्या परिकीर्त्तिता || १-३ ||

यां विना पञ्चदश्यां वै नाधिकारः कथञ्चन |
अक्षरे कूटत्रितयं कलियोग्यपरं प्रिये || १-४ ||

अन्योच्चारादधर्मत्वाद्भ्रष्टत्वान्न हि सिध्यति |
बालया मुखशुद्धित्वं ततो विद्याधिकारिता || १-५ ||

विद्याधिकारे संपन्ने षोडश्यामधिकारिता |
षोडश्यधिकृतायां तु सर्वत्राप्यधिकारिता || १-६ ||

पंचदश्यां ततो न्यासः पंचदश्या विधौ शिवे |
दशधा मातृकां न्यस्य विद्यान्यासं तथैव च || १-७ ||

लघुषोढां महाषोढां षोढां बाह्यांतरे तथा |
चक्रन्यासं पुनः कृत्वा शक्तिन्यासं समाचरेत् || १-८ ||

प्. २) शक्तिन्यासपरो मंत्री देवरूपो न संशयः |
ततः पराधिकारी स्यात्तन्न्यासात्तदनन्तरम् || १-९ ||

पराप्रासादिके न्यासे अधिकारस्तदुत्तरम् |
प्रासादपरया चाथ ततश्चरणदीक्षणम् || १-१० ||

निर्वाणचरणाद्यां वै ततः शाम्भव एव तु |
निर्वाणचरणाख्यं वै शाम्भवोत्तरमीरितम् || १-११ ||

बालायामधिकारी चेद्बालोक्तान्विन्यसेद्बुधः |
पंचदश्यधिकारी चेत्पंचदश्यधिकं चरेत् || १-१२ ||

विद्यान्यासोत्तरं देवि उत्कीलनमथाचरेत् |
दीपिनीन्यसनं कृत्वा ततः कुल्लुकचिन्तनम् || १-१३ ||

षोडशीदीक्षायुक्तश्चेत् महाषोढादिकं चरेत् |
परादीक्षणयुक्तश्चेत् षडधारादिकान् न्यसेत् || १-१४ ||

पराप्रासादयुक्तश्चेत्तत्तन्न्यासान् समाचरेत् |
प्रासादपरायुक्तश्चेत्तानेव विन्यसेद्बुधः || १-१५ ||

चतुश्चरणदीक्षा तु पराप्रासादगोचरा |
उभयोर्नहि भेदोऽस्ति किंचिद्भेदोऽस्ति पार्वति || १-१६ ||

ततः शाम्भवदीक्षा स्यात् पूजा श्रीचक्रगोचरा |
सर्वेषां पूजनं कार्ययं न्यसनं वा विधीयते || १-१७ ||

प्रथमं न्यसनं प्रोक्तं ततः पूजा प्रकीर्त्तिता |
श्रीचक्रे पूजनं कार्ययं सर्वेषां प्रियवादिनि || १-१८ ||

षडाम्नायस्थले देवि षट्शाम्भवमथाचरेत् |
षण्णां स्थानं विधायाथ संवर्तेशमथार्चयेत् || १-१९ ||

सर्वेषां पूजनं कृत्वा चाथ वै कलशं तथा |
पूजयेद्यत्नतो देवि सर्वसिद्धिमभीप्सुभिः || १-२० ||

सर्वदीक्षासमायुक्तः सर्वन्यासान् समाचरेत् |
षोडशीं तु विना देवि नान्यत्र ह्यधि कारिता || १-२१ ||

पराप्रासाददीक्षाद्याः षोडश्युत्तरगाः कियाः |
तत्तत्तन्त्रोक्तविधिना तत्तद्दीक्षादिभिर्युतः || १-२२ ||

तत्तत्कर्म प्रकुर्वीत नान्यथा शांकरं वचः |
या चरणदीक्षा संप्रोक्ता परा सैव प्रकीर्त्तिता || १-२३ ||

प्. ३) श्रीविद्यां तु विहायाथ नाधिकारत्वमिष्यते |
श्रीविद्यायां तुं संपूर्णः सर्वमार्गी भवेत् प्रिये || १-२४ ||

श्रीचक्रलेखनं कृत्वा त्रिकोणं बिन्दुमध्यगम् |
ततो वृत्तं समालिख्य चतुर्दलमनन्तरम् || १-२५ ||

चतुःपंचारमालिख्य चतुरस्रात्मकं ततः |
षट्त्रिंशत्तत्त्वरूपं तु विग्रहं विलिखेत्ततः || १-२६ ||

एवं तु विग्रहं भाव्यं भावनैव तु लेखनम् |
प्रासादपूर्वा तु परा प्रोक्ता श्रीतत्त्वविग्रहा || १-२७ ||

श्रीमहाषोडशी विद्या मंत्रविग्रहरूपिणी |
वृत्तस्य परितो देवि पारंपर्ययक्रमं यजेत् || १-२८ ||

पराप्रासादविद्यायाः क्रमः प्रोक्तो महेश्वरि |
मुख्यं क्रमं प्रवक्ष्यामि शृणु यत्नेन सांप्रतम् || १-२९ ||

बिन्दूपरि विभाव्याथ ततो ह्यष्टदलं शुभम् |
षट्त्रिंशद्दलसंख्याकं कमलं तु ततो लिखेत् || १-३० ||

अष्टत्रिंशद्दलं चैव तद्बहिर्विलिखेच्छिवे |
कमलं भुवनाख्यं तु तद्बहिर्विलिखेच्छिवे || १-३१ ||

पंचाशद्दलसंख्याकं चन्द्रसंख्यासमन्वितम् |
एवं विलिख्य विधिवत् तत्र ध्यायेत् पराम्बिकाम् || १-३२ ||

एवं पूर्वं विभाव्याऽथ षट्त्रिंशत्तत्त्वविग्रहाम् |
पराप्रासादविद्यां तु सट्त्रिंशत्तत्त्वविग्रहाम् || १-३३ ||

शाम्भवे लेखनं यंत्रं तत्र वै भावना मता |
बाह्यतः पूजनं कृत्वा ततो ध्यात्वा पराम्बिकाम् || १-३४ ||

अधिकारे समापन्ने परापूजादिके विधौ |
षट्शाम्भवे महेशानि ह्यधिकारस्ततो भवेत् || १-३५ ||

षट्शाम्भवो महेशानि सर्वोत्तर इतीरितः |
षोडश्युत्तरगा दीक्षा कार्यया वा त्वियमेव वा || १-३६ ||

एवं दीक्षादिभिर्युक्तैः किं जप्यं परमेश्वरि |
भक्तिर्यस्य यत्र भवेत्तेन जप्यं तदेव तु || १-३७ ||

संप्रदायानुसारेण भक्तियोगवशेन तु |
षोडशी शक्तिदीक्षा स्याद्द्वितीयमुच्यते शृणु || १-३८ ||

प्. ४) पराप्रासादविद्या तु शिवशक्तिमयी परा |
अर्द्धनारीश्वरः प्रोक्तः सर्वतन्त्रेषु गोपितः || १-३९ ||

इत्येतदुक्तं देवेशि किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि |


श्रीशिव उवाच |


किं जप्यमिति शंका ते या जाता परमेश्वरि || १-४० ||

सैवोच्यते महेशानि शृणु यत्नेन सांप्रतम् |
श्रीचक्रे सर्वदेवानां निवेशनमुदीरितम् || १-४१ ||

महाश्रीचक्रराज्ञीयं महाश्रीषोडशी परा |
पराप्रासादविद्या तु महाश्रीचक्रनायिका || १-४२ ||

ऊर्ध्वाम्नायादिदीक्षा तु पराप्रासादगोचरा |
पराप्रासादविद्यायाः श्रीचक्रे विनिवेशनम् || १-४३ ||

षट्शाम्भवेशविद्यायाः श्रीचक्रे विनिवेशनम् |
बिन्दुचक्रे महेशानि पूजनं शृणु सादरम् || १-४४ ||

बिन्दुचक्रे तु नैर्-ऋत्यां मानसं पूजयेच्छिवे |
बिन्दुवायव्यतो देवि नात्र सम्पूजयेच्छिवे || १-४५ ||

बिन्दुचक्रस्य पूर्वे वै मारुतं पूजयेत् प्रिये |
बिन्दुचक्रस्य चाग्नेययां तैजसं पूजयेच्छिवे || १-४६ ||

बिन्दुचक्रस्य वारुण्यामाप्यं शाम्भवमर्चयेत् |
बिन्दुचक्रस्य चैशान्यां पार्थिवं पूजयेत्ततः || १-४७ ||

सरश्मिकान् समभ्यर्च्य यथोक्तेन तु वर्त्मना |
षट्त्रिंशच्चक्रगे देहे न्यसनं कारयेत् प्रिये || १-४८ ||

इत्येतत् कथितं देवि ह्यथवा नवमण्डले |
नवात्मकं मंडलं वै मुख्यमेव प्रकीर्त्तितम् || १-४९ ||

नवचक्रात्मकं देवि महासंवर्त्तकेश्वरम् |
पूजयेद्यत्नतो देवि प्रोक्तं संक्षेपतः प्रिये || १-५० ||

प्रातःकृत्यादि सध्यानपूजनादि क्रियादिकम् |
श्रीमत्पञ्चकतंत्रेषु विस्तरेण प्रकाशितम् || १-५१ ||

षट्शाम्भवाख्यं यंत्रं तु नवात्मकमितीरितम् |
तस्मिन् यंत्रे मुख्यपूजा कथिता परमेश्वरि || १-५२ ||

पंचप्रेतास्तु श्रीचक्रे षट्प्रेताः शाम्भवे मताः |
सप्तप्रेता गुह्यकाल्यां कथ्यन्ते शृणु सांप्रतम् || १-५३ ||

प्. ५) हिरण्यगर्भ इत्याख्यः शाम्भवे परिकीर्त्तितः |
इन्द्रभैरवनामानौ गुह्यकाल्यामितीरितौ || १-५४ ||

संघट्टनाख्या मुद्रा वै त्रिविधा परिकीर्त्तिता |
करद्वयं तु संयोज्य ह्यधोवक्त्रं सुलक्षणम् || १-५५ ||

नखे नखान् सुसंयोज्य पंचांगुल्यो ह्यधो भवेत् |
करावित्थं सुसंयोज्य मुद्रा संघट्टनाभिधा || १-५६ ||

पूर्वमुद्रां सुसंयोज्य कनिष्ठे विरलीकृते |
संघट्टनाख्या मुद्रा तु द्वितीया परिकीर्त्तिता || १-५७ ||

अत्रापि पक्षद्वितयं कनिष्ठे भिन्नयोजिते |
तृतीया जायते मुद्रा चतुर्थी सर्वतोत्तमा || १-५८ ||

अंगुष्ठानामिकामध्ये योन्याकारेण योजयेत् |
कृत्वा करद्वयस्यैवं ह्यधोवक्त्रं सुशोभनम् || १-५९ ||

तर्ज्जन्यां तर्ज्जनी योज्या कनिष्ठायां कनिष्ठिका |
तर्जनी द्वे कनिष्ठे द्वे चाग्रतोर्द्ध्वं नियोजयेत् || १-६० ||

संघट्टनाख्या मुद्रेयं जपान्ते सर्वसिद्धिदा |
चतुश्चरणविद्यायां षट्शाम्भवविधावपि || १-६१ ||

मुख्या प्रोक्ता महादेवि दर्शयेत् यत्नतः शिवे |
इत्येतद्गदितं देवि किमन्यत् श्रोतुमिच्छसि || १-६२ ||


श्रीशिव उवाच |


अथातः संप्रवक्ष्यामि पारंपर्ययक्रमं शिवे |
पूर्णदीक्षापरत्वेन विविच्य कथयामि ते || १-६३ ||

साक्षात् परशिवेनादौ शंकरस्तु प्रबोधितः |
चतुर्भिः सह शिष्यैस्तु शङ्करोऽवतरिष्यति || १-६४ ||

शिवेन बोधिता देवी देव्या सर्वे प्रबोधिताः |
ब्रह्मविष्णुशिवाश्चैव ईश्वरेण प्रबोधिताः || १-६५ ||

शिवपारंपर्ययगतो गुरुः शिवपरंपरा |
देवीपरंपरा देवि काल्युपदेशवर्त्मना || १-६६ ||

अत्रापि शक्तिबाहुल्यं मतसंख्या न विद्यते |
अथानन्दभैरवात्तु देवीमतपरंपरा || १-६७ ||

प्. ६) पूर्वोक्तं त्रितयं देवि कामराजे तु भिन्नतः |
आनन्दभैरवमते पंचाशीतिमतक्रमः || १-६८ ||

शिवपारंपर्ययदीक्षा दक्षिणामूर्त्तितः प्रिये |
सर्वत्र पारंपर्ययत्वं त्वथ मध्यां शृणु प्रिये || १-६९ ||

दिव्याद्यौघत्रयोद्युक्ताः शैवे गाणपचोदिताः |
अत्रापि मतबाहुल्यं मया वक्तुं न शक्यते || १-७० ||

तंत्रे च दिव्यसिद्धौघौ मानवौघस्तृतीयकः |
सुन्दर्ययां श्रीमहाकाल्यां तारायां कालिकामनौ || १-७१ ||

पंचदश्यां लोपिकायां मन्वगस्तिकमंत्रके |
परायां शैवयुक्तायामाद्यन्तव्युत्क्रमादिके || १-७२ ||

षट्शाम्भवे महेशानि औघत्रयमुदीरितम् |
सर्वमौघत्रयं प्रोक्तं किमितः श्रोतुमिच्छसि || १-७३ ||

औघात्परंपरा प्रोक्ता दिव्यसिद्धात्मका प्रिये |
शिवादौघाः समुद्भूतास्त्वौघपूजापरंपरा || १-७४ ||

दक्षमूर्त्या गाणपिकं तथैव [बटुकादिकम्] |
अथानन्दभैरवादि तत्सर्वमौघमध्यगम् || १-७५ ||

प्रबभूवुः संप्रदायः ह्येते च परिकीर्त्तिताः |
आनन्दभैरवे देवि कोटिभेदाः प्रकीर्त्तिताः || १-७६ ||

आनन्दभैरवाद्या वै हाद्ये चान्तर्गताः प्रिये |
मार्गप्रवर्तकत्वात्तु मुख्यत्वं परिकीर्त्तितम् || १-७७ ||

तस्मादृषित्वतां प्राप्ता विरूपाक्षादयः प्रिये |
सरस्वती लेखनी तु गणेशो लेखको मतः || १-७८ ||

मतं परशिवस्येदं वक्ता देवो महेश्वरः |
पृथ्वी पत्री महादेवि नाथाः शास्त्रस्य बन्धकाः || १-७९ ||

ब्रह्मास्त्राद्याः शास्त्रपाश्च शरभाद्यास्तु रक्षकाः |
औघाः प्रवर्त्तका लोके ते पूज्याः सर्वथैव तु || १-८० ||

पारंपर्ययात्क्रमगता भिन्नभिन्नाः प्रकीर्त्तिताः |
दिव्या देवान्तिके नित्यं सिद्धा भूमाविहावपि || १-८१ ||

मानवौघा मनुष्येषु औघत्रयमुदीरितम् |
शिवात् स्वगुरुपर्यंतं ज्ञानं पूजामनुत्तमाम् || १-८२ ||

प्. ७) देवीतः स्वस्वगुर्वन्तं ज्ञानं पूजा परा मता |
अथानन्दभैरवाख्यं स्वगुर्वंतगतं प्रिये || १-८३ ||

इयमेका महादेवि दक्षिणामूर्त्तिसंमता |
शृणु यत्नेन देवेशि तत्त्वं स्वगुर्वन्तं प्रिये || १-८४ ||

पूजा प्रोक्ता तूत्तमा तु त्वौघात् गुर्वन्तकं शृणु |
औघाद् गुर्वन्तकं देवि ज्ञानं पूजा प्रकीर्त्तिता || १-८५ ||

मुख्यं ज्ञानमिदं प्रोक्तं कलौ कुत्रापि तिष्ठति |
देवि पूर्वचतुष्कं तु त्रेतासत्ययुगे मतम् || १-८६ ||

सर्वाभावे महेशानि परमेष्ठ्यन्तकं मतम् |
चतुष्कं त्वथवा ज्ञेयं नान्यथा सिद्धिरोधकृत् || १-८७ ||

देव्याः स्वगुरुपर्ययन्तमुपदेशपरंपरा |
तथा देवेशि सर्वत्र भैरवाद्यं प्रकीर्त्तितम् || १-८८ ||

दक्षिणामूर्त्तिपादे तु स्वगुर्वंतं प्रपूजयेत् |
एकविंशत्तमं ज्ञानं गुर्वाख्यं क्रियतां लघु || १-८९ ||

गुरुबाहुल्यभेदास्तु त्वानंदभैरवे बहु |
एतज्ज्ञानं विना देवि पापभागी भवेन्नरः || १-९० ||

स्त्रीणां दीक्षा कथं देया तत्र स्त्रीत्वं कथं भवेत् |
देवीपरंपरोद्दिष्टस्तूपदेशो यदा भवेत् || १-९१ ||

तदा स्वकीयां सन्दीक्ष्य पुण्यभागी नरो भवेत् |
सन्न्यासीनां तु दीक्षा तु दक्षिणामूर्त्तिसंमते || १-९२ ||

शिवे चानन्ददेवेषु सर्वत्र दीक्षणं चरेत् |
शैवे शिवान्तकं नाम विष्णवे तु तदन्तकम् || १-९३ ||

शाक्ते तु शक्तिगुरवस्तत्र भेदा भवन्ति हि |
सौरे सौरं गाणपत्ये बौद्धे धर्मान्तिकं भवेत् || १-९४ ||

एवं पाशुपताद्येषु तत्र दीक्षोक्तनाम तु |
कार्यं तु यत्नतो देवि इत्येवं कालिकाऽब्रवीत् || १-९५ ||

अथवा दक्षिणामूर्त्तिं पूजयित्वा महेश्वरि |
तत्सकाशात्प्रदेया स्यात् स्त्रीणां दीक्षा तु सा मता || १-९६ ||

यदि स्त्रीणां बाधिका तु कर्मणः स्यात्तदा कथम् |
पुत्रद्वारा पोषणीयः पुत्रो नास्ति यदा शिवे || १-९७ ||

प्. ८)  पूर्वं कार्या साक्षरे वै ततः सन्दीक्षयेत्तु ताम् |
अथान्यत् संप्रवक्ष्यामि पूर्वोक्तं तच्छृणु प्रिये || १-९८ ||

कलौ युगे तु संप्राप्ते करिष्यन्ति न केचन |
उपविद्यां समासाद्य जपिष्यंति नराधमाः || १-९९ ||

न ते सिद्धिं प्राप्नुवंति ते सर्वे दुःखभागिनः |
तेषां निन्दा कलौ देवि भविष्यति न संशयः || १-१०० ||

काली तारा छिन्नमस्ता सुन्दरी बगलामुखी |
मातंगी भुवना लक्ष्मीर्धूम्रा त्रिपुरभैरवी || १-१० १ ||

एता एव महाविद्या सिद्धविद्या युगान्तरात् |
विद्यात्वं तु महादेवि तत्तद्युगवशेन तु || १-१०२ ||

गुरुसंततिहीनत्वादुपविद्याप्रयोजनात् |
दुराचारान्निन्दनाच्च न ते वै सिद्धिभागिनः || १-१०३ ||

काली तारा छिन्नमस्तासुन्दरी त्वेकरूपिणी |
अन्याऽपि च महादेवि एकरूपा न संशयः || १-१०४ ||

उपविद्यादिकं चैव दशविद्यामुपाचरेत् |
सर्वस्वहरणं कृत्वा योगिन्यो भक्षयन्ति तम् || १-१०५ ||

अथान्यत्संप्रवक्ष्यामि मतभेदादिवर्णनम् |
कालीं तारां महाविद्यां दीपिनीं कुलसुन्दरीम् || १-१०६ ||

सर्वकालं जपेद्विद्वान् यदि सिद्धिमभिप्सति |
पाशुपतत्रिशूल्याद्या वीरकौलादयः प्रिये || १-१०७ ||

अत्रैवान्तर्भविष्यन्ति महाविद्याविधौ शिवे |
वीरशैवा वीरपूर्ववैष्णवा ये प्रकीर्त्तिताः || १-१०८ ||

अत्रैवान्तर्भविष्यन्ति कालीतारादिके मनौ |
चार्वाकादिप्रभेदास्तु चीनभेदा अमी स्मृताः || १-१०९ ||

चार्वाका आर्हता बौद्धा चीन जैनादयः शिवे |
शाक्यसिंहादि देवेशि देवीपुत्रादिकाः प्रिये || १-११० ||

अत्रैवान्तर्भविष्यन्ति महातारामनौ शिवे |
अथातः संप्रवक्ष्यामि पूर्णदीक्षाविवेचनम् || १-१११ ||

पूर्णाभिषेकदीक्षायां भेदा वै बहवो मताः |
पराप्रासादविद्या च प्रासादपरयाऽथवा || १-११२ ||

प्. ९) बिन्दुयुक्तो भवेच्छैवे सर्गी कामकलात्मिका |
प्रासादपररूपायां बिन्दुसर्गात्मिकं तथा || १-११३ ||

परा दीक्षा तथान्या वै तत्त्वादिबिन्दुसर्गतः |
अथ सट्शाम्भवी दीक्षा बहुधा परिकीर्त्तिता || १-११४ ||

गर्भशाम्भवकं चापि केरल शाम्भवं च वा |
केरले बहवो भेदास्तांश्चात्र कथ्यतेऽधुना || १-११५ ||

षडन्वयः पंच वापि चतुरन्वयमेव वा |
त्रितयं वापि देवेशि ह्यभावे एकमेव वा || १-११६ ||

शिवरश्मिः शक्तिरश्मिः शिवशक्त्यात्मका यदा |
त्रिपुरा दशपंचाख्यमालोक्ता रश्मयः परा || १-११६ ||

किं वा षडन्वयाख्येषु प्रोक्ता वै रश्मयः पराः |
किं वा चरणदीक्षा स्याच्चतुश्चरणरूपुणी || १-११८ ||

रक्तशुक्लमिश्ररूपं निर्वाणं तु तुरीयकम् |
चरणत्रयदीक्षा स्यान्निर्वाणं सर्वतोत्तमम् || १-११९ ||

निर्वाणात्तु परं देवि नास्ति ज्ञानं तु मामके |
षोडश्यां पूर्णदीक्षा तु संप्रदायपरो चरेत् || १-१२० ||

संप्रदायानुसारेण तत्तन्म्ंत्रेषु पश्यताम् |
षडन्वयस्तु देवेशि गुह्यकाल्यामपि स्मृतः || १-१२१ ||

पूर्णाभिषेकदीक्षा तु काल्यां च परिकीर्त्तिता |
एवं सर्वासु विद्यासु पूर्णदीक्षा प्रकीर्त्तिता || १-१२२ ||

श्रीसुंदर्यां तथा काल्यां मुख्या तु परिकीर्त्तिता |
संप्रदायानुसारेण तत्तदर्चनमाचरेत् || १-१२३ ||

पंचदश्यामपि शिवे पूर्णदीक्षा प्रकीर्त्तिता |
मन्वगस्तलोपिकायां नामदानं तु भिन्नतः || १-१२४ ||

संप्रदायानुसारेण नाम देयं महेश्वरि |
श्रीमद्दक्षिणकाल्यां तु काली गुरूक्तवर्त्मना || १-१२५ ||

तारायामपि देवेशि तारा गुरूक्तवर्त्मना |
यथा काली तथा तारा या तारा सैव कालिका || १-१२६ ||

इत्युक्तत्वान्महेशानि तारायामपि दीक्षणम् |
गुह्यकाल्यां महादेवि षड्रश्मिक्रमतः शिवे || १-१२७ ||

प्. १०) दश पंच मालिकाऽत्र गदिता प्रियवादिनि |
तद्रश्मिक्रमयोगेन नामपूजादिकं मतम् || १-१२८ ||

षट्शाम्भवक्रमेणैव नाम देयं महेश्वरि |
महाकामकला काली राजराजेश्वरी मता || १-१२९ ||

अस्यां तु दीक्षा संप्रोक्ता पूर्णदीक्षा शुभा शिवे |
एतद्गुरूक्तमार्गेण मानवौघक्रमेण तु || १-१३० ||

गुरुभक्तस्य शिष्यस्य आज्ञानाम प्रदापयेत् |
या सा कामकला काली योगपट्टेश्वरी मता || १-१३१ ||

योगदीक्षेति सा प्रोक्ता महानिर्वाणरूपिणी |
हंसकाल्यामपि तथा आज्ञानाम प्रदापयेत् || १-१३२ ||

या सा कामकला काली योगपट्टेश्वरी मता |
पराप्रासादरूपा स्यात् महाकामकला परा || १-१३३ ||

चरणदीक्षा हंसकाल्यां चतुश्चरणरूपिणी |
हंसदीक्षात्परं नास्ति दीक्षा पूर्णाभिषेकिका || १-१३४ ||

अथ हंसक्रमेणैव आज्ञानाम प्रदापयेत् |
अत्रापि देवदेवेशि शिवदेवीपरंपरा || १-१३५ ||

भैरवस्यादिनाथस्य देवते कथिते शिवे |
सर्वेषां तु महादेवि औघपरंपरा मता || १-१३६ ||

औघपरंपराज्ञानात् औघे मुख्यत्वमेव तत् |
शिवाद्या देवदेवेशि विरूपाक्षपरंपरा || १-१३७ ||

आदिनाथाद् गुरुज्ञानं स्वगुर्वन्तं महेश्वरि |
आदौ सर्वत्र देवेशि मन्त्रदः प्रथमो गुरुः || १-१३८ ||

परम्परादिका देवि महेशा एव नान्यथा |
आनन्दनाथ संज्ञान्ता गुरवः परिकीर्त्तिताः || १-१३९ ||

स्त्रियोऽपि गुरुरूपाश्च अम्बान्ताः परिकीर्त्तिताः |
आदौ श्रीस्वगुरुं पूज्य शिवान्तं पूजयेच्छिवे || १-१४० ||

एवं देवि दीक्षणादौ पूर्ववत् परिकीर्त्तितम् |
आनन्दभैरवाद्येषु ह्येवमेव प्रकीर्त्तितम् || १-१४१ ||

स्वगुर्वादि समारभ्य दिव्यान्तं पूजयेच्छिवे |
अथ कालीदीक्षणादौ आज्ञानाम प्रदापयेत् || १-१४२ ||

प्. ११) प्रकारान्तरतो देवि गद्यते शृणु साम्प्रतम् |
प्रह्लादानन्दमारभ्य बोधानन्दान्तिकं प्रिये || १-१४३ ||

एतद् गुरुक्तमार्गेण चाज्ञानाम प्रदापयेत् |
तारायामपि संप्रोक्तः संक्षेपेण मया तव || १-१४४ ||


श्रीशिव उवाच |


अथान्यत् संप्रवक्ष्यामि सम्प्रदायस्वरूपकम् |
आदौ हि वैदिकः प्रोक्तस्ततो हि वैष्णवः परः || १-१४५ ||

ततो गाणपतं प्रोक्तं ततः सौरं प्रकीर्त्तितम् |
सौराच्छ्रेष्ठं शैवशास्त्रं शैवाच्छाक्तं महेश्वरि || १-१४६ ||

शाक्ताद्वामं महेशानि श्रेष्ठेति परिकीर्त्तितम् |
वामात्तु दक्षिणः श्रेष्ठो दक्षिणाद्वीर एव तु || १-१४७ ||

अथ वीराच्चावधूतः कौलपूर्वं प्रकीर्त्तितः |
अवधूताद्दिव्यमार्गो दिव्याच्छ्रेष्ठो न विद्यते || १-१४८ ||

शैवे चान्तर्भविष्यन्ति श्रीमत्पाशुपतादयः |
पाञ्चरात्रादयो देवि वैष्णवे सम्भवन्ति हि || १-१४९ ||

शाक्ते चान्तर्भविष्यन्ति पाषण्डचीनसम्मताः |
कापालिके रुद्रभेदाः कौले चाष्टौ प्रकीर्त्तिताः || १-१५० ||

वीरे पंचमतं देवि चीने शतद्वयं मतम् |
बौद्धानां शतभेदाः स्युः सप्त पाशुपते मताः १५१ ||

दिव्ये भेदद्वयं देवि पशवस्त्रिविधा मताः |
अवधूते सप्तभेदाः सम्प्रदायक्रमेण तु || १-१५२ ||

आनन्दः प्रथमः प्रोक्तो द्वितीयो नाथ एव तु |
मुख्यस्त्वानन्दनाथः स्यात् प्रकाशस्तदनन्तरम् || १-१५३ ||

स्वरूपस्तु ततः प्राक्तश्चैतन्यस्तु तदुत्तरम् |
आराध्याचार्यकश्चैव विद्याधिक्यात् प्रकीर्त्तितः || १-१५४ ||

षट्शाम्भवादिशास्त्रज्ञस्त्वाराध्यः परिकीर्त्तितः |
गुशब्दस्त्वन्धकारत्वाद् रुशब्दस्तस्य बोधकः || १-१५५ ||

द्वाभ्यां गुरुश्च सम्प्रोक्तः स एव हि प्रकाशकः |
नाथः सिद्ध्यादिभिर्युक्तस्त्वानन्दः शम्भुशक्तिमान् || १-१५६ ||

प्. १२) आनन्दनाथशब्दस्तु परशैवस्य वाचकः |
महावीरस्तु यः प्रोक्तः स माहेश्वर इतीरितः || १-१५७ ||

वीरस्तूद्धतवत् प्रायः कलौ तिष्ठति कुत्रचित् |
विलाससम्प्रदायस्तु तद्भेदः केरलो मतः || १-१५८ ||

तद्भेदो द्रविडः प्रोक्त आचार्यत्वप्रदायकः |
स्वाराज्ये नियतः प्रोक्तश्चैतन्याख्यः स एव तु || १-१५९ ||

द्रविडेऽन्तर्भविष्यन्ति स्वामिसम्प्रदायवाचकाः |
गौडः स्वरूप इत्युक्तस्त्वानन्दाख्यः स एव तु || १-१६० ||

केरले बहवो भेदास्तानहं वच्मि संशृणु |
भवसिद्धो हराख्यस्तु सिद्धाख्यः परिकीर्त्तितः || १-१६१ ||

देशपर्यायभेदेन कलहट्टचतुष्टयम् |
मंत्रपर्ययायभेदेन विधिसिद्धिस्ततः क्रमः || १-१६२ ||

कालपर्ययायभेदेन सिद्धानन्दमतक्रमः |
कलहट्टो गोमुखश्च विज्ञानी तदनंतरम् || १-१६३ ||

द्रविडराजो महेशानि उत्पादाख्यस्ततः परम् |
कालपर्ययायभेदेन संप्रदायक्रमो मतः || १-१६४ ||

पूर्वकेरलमादौ स्यात् द्वितीयं तूत्तरं भवेत् |
अत्रापि नामबाहुल्यं सम्प्रदायानुसारतः || १-१६५ ||

दिव्यः सिद्धस्ततः सत्यश्चैतन्यश्चिद्घनः परम् |
सर्वज्ञाख्यो ब्रह्मविष्णुरुद्रसंज्ञाधरः शिवे || १-१६६ ||

आदिसंज्ञा ततो देवि योजनीया सरस्वती |
आदौ दिव्यादयः शब्दास्ततो देवी सरस्वती || १-१६७ ||

आदौ क्रमास्तु विज्ञेयाः सम्प्रदायस्तदुत्तरम् |
ततो नामादिकं ज्ञात्वा चाज्ञापदं महेश्वरि || १-१६८ ||

अथ द्रविडभेदान् हि शृणु वक्ष्ये यथाक्रमम् |
अद्वैताख्यः पूर्णनाथश्चिदम्बाख्यस्ततीयकः || १-१६९ ||

अद्वैताख्यः संप्रदायस्त्ववधूतमतेऽपि च |
सरस्वत्यन्तगो वापि चानन्दान्तोऽपि वा प्रिये || १-१७० ||

नाथान्तो वा महेशानि त्रितयं त्रितयं त्रिषु |
ईशाख्यस्तु महेशानि केरलान्तर्गतो भवेत् || १-१७१ ||

प्. १३) माहेश्वरः स भवति विश्वरूपाभिधः प्रिये |
एतेऽपि केरले देवि ह्यन्तर्भूता भवन्ति वै || १-१७२ ||

एवं ज्ञानेन सम्पन्नः कुण्डलीज्ञानपूर्वकम् |
पूजनं तु प्रकर्तव्यं नान्यथा सिध्यति ध्रवम् || १-१७३ ||

एतदज्ञानतो देवि न विद्या सिद्धिमाप्नुयात् |
विद्यासिद्धिमभिप्सुर्वै ज्ञानपूर्वं समाचरेत् || १-१७४ ||

अज्ञानात् यत्कृतं देवि तत् सर्वं निष्फलं भवेत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तमवश्यं क्रियतां प्रिये || १-१७५ ||

बलिदानविधौ देवि पात्रासादनकर्म्मणि |
विनियोगविधौ सर्वं स्पष्टं भवति नान्यथा || १-१७६ ||


श्रीशिव उवाच |


अथ किं पृच्छसि शिवे काश्मीरं ब्रूहि सत्वरम् |
सर्वदिव्यस्तु यः प्रोक्तः स काश्मीरति कीर्तितः || १-१७७ ||

भावनाथः क्रियानाथो ज्ञाननाथस्तथैव च |
चित्परः चेतनेशश्च सिद्धनाथाख्य एव च || १-१७८ ||

ऋद्धिनाथस्ततश्चैव इत्यष्टौ कीर्तिता मया |
पूजनादौ महेशानि पात्रासादनकर्म्मणि || १-१७९ ||

भेद एष महेशानि सर्वमेकं प्रकीर्त्तितम् |
गौडाख्यमार्गो देवेशि तथा काश्मीरसम्मतम् || १-१८० ||

केरलेऽन्तर्गतं देवि नान्यथा शांकरं वचः |
क्वचित् कदाचित् भेदो वै सम्प्रदायात्प्रकीर्त्तितः || १-१८१ ||

त्रिजटैकजटा चोभे त्रिशूलो बिन्दुभूषितः |
चतुर्भेदा महेशानि शैवेऽत्रान्तर्गता भवेत् || १-१८२ ||

शैवे चान्तर्गता देवि श्रीमत्पाशुपतादयः |
तेषां तु सप्तभेदा वै तानहं वच्मि संशृणु || १-१८३ ||

आदौ शिखी ततो मुण्डी जटी चैव तृतीयकः |
द्विदण्डी त्वेकदण्डी च त्रिदण्डी च ततः स्मृतः || १-१८४ ||

वीरशैवः सप्तमस्तु सप्तपाशुपताः स्मृताः |
वैष्णवे त्वष्टभेदाः स्युस्त्वादौ वैखानसः स्मृतः || १-१८५ ||

श्रीराधावल्लभो देवि गोकुलेशस्तृतीयकः |
वृंदाख्यस्तु चतुर्थः स्यात् पांचरात्रस्तु पंचमम् || १-१८६ ||

प्. १४) वीरवैष्णवनामाख्यस्ततः परिकीर्त्तितः |
रामानन्दी हरिव्यासी निम्बार्कश्चाष्टमः स्मृतः || १-१८७ ||

स्मार्ता भागवता देवि एते मार्गप्रवर्त्तकाः |
शाक्ते चान्तर्गता देवि चीनाः कापालिकाः शिवे || १-१८८ ||

बौद्धा जैनास्ततो देवि दिव्याः कौलास्तथा शिवे |
वीरः पशुस्ततः प्रोक्तस्तेषां लक्षणमुच्यते || १-१८९ ||

चीनानां द्विशतं भेदास्ताराच्छिन्नाविधौ स तु |
ताराधीशः पराधीशः क्षेमाख्यः प्रेमतारकः || १-१९० ||

सागराख्यः परापन्नस्तथा जीवदयापरः |
चिरजीवी सिद्धनामा संक्षेपान्नावकीर्त्तितः || १-१९१ ||

कापालिके पंचभेदास्तानहो ब्रूमहे शिवे |
इंद्रजाली देवजाली रुद्रजाली तृतीयकः || १-१९२ ||

विद्याजाली तुर्यसंख्यः पंचमः सिद्धिजालिकः |
पंचकापालिकाः प्रोक्ता बौद्धान् संशृणु यत्नतः || १-१९३ ||

केशच्छेदी वृक्षच्छेदी मद्याशी कल्मषस्तथा |
इच्छाभेदी पंचमस्तु एवं बहुविधा मताः || १-१९४ ||

जैने भेदद्वयं देवि कथ्यते यत्नतः शृणु |
पार्श्वनाथः कलानाथः पद्माभोगवतीरतः || १-१९५ ||

आदिदिव्यस्तूपदिव्यो दिव्यभेदद्वयं शिवे |
पशवस्त्रिविधा देवि ज्ञाताज्ञातविनिन्दकाः || १-१९६ ||

पंचधा वार इत्युक्तस्तद्भेदं शृणु पार्वति |
श्रीचक्रवीरो देवेशि ऊर्मिलाख्यो द्वितीयकः || १-१९७ ||

चूडाचक्रं तृतीयं स्यात्पुष्पचक्रं चतुर्थकम् |
जीवचक्रं पंचमं स्यात्पंचभेदाः प्रकीर्त्तिताः || १-१९८ ||

भावयोगो जीवचक्रे पुष्पचक्रे क्रियाभिधः |
श्रीचक्रे ज्ञानयोगस्तु लययोगस्तु [ऊर्मिले] || १-१९९ ||

चूडाचक्रे राजयोगो किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि पूर्वोक्तं चातिगुप्तकम् || १-२०० ||

श्रीशिव उवाच |


कीटात् ब्रह्माण्डपर्ययन्तं सर्वशक्तिमयं जगत् |
शक्तिसंपूजनाद्देवि ब्रह्माण्डं पूजितं भवेत् || १-२०१ ||

प्. १५) शक्त्या शिवस्य वै देहे भुवनानि चतुर्दश |
लोकत्रयं कलास्थाने देवलोकादिकं शिवे || १-२०२ ||

पर्वता धातवो वापी समुद्राः सरितस्तथा |
ब्रह्माण्डगोलके यच्च यत् किंचिज्जगतीतले || १-२०३ ||

तत्समस्तं शक्तिदेहे स्फुटं तिष्ठति पार्वति |
ब्रह्मा विष्णुश्च रुद्रश्च शक्तिदेहसमुद्भवाः |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १-२०४ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रिमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे श्रीचक्रयोगादिकथनं नाम 
प्रथमः पटलः || १ ||



द्वितीयः पटलः |

श्रीदेव्युवाच |

पूर्वोक्तं वद देवेश यद्यहं तव वल्लभा |

श्रीशिव उवाच |

धनकामे गणपतिमारोग्ये च दिवाकरम् || २-१ ||

तारापति च श्रीकामे मुक्तिकामे जनार्द्दनम् |
नारायणं सर्वकामे श्रीकामे पुरुषोत्तमम् || २-२ ||

मन्त्री मन्त्रप्रसिद्ध्यै श्रीं विद्यार्थीं कालिकां यजेत् |
मातङ्गीं धनकामस्तु वाराहीं सर्वकामया || २-३ ||

भुवनेशीं राज्यकामः तथा नीलसरस्वतीम् |
तथा त्रिपुरमेवं च कूटे कूटविभाविनीम् || २-४ ||

सर्वकामं कलियुगे कृते च पुरुषोत्तमम् |
द्वापरे शिवभेदं च त्रेतायां वामनं हरिम् || २-५ ||

अथ कलियुगे शस्ता या बालेति निगद्यते |
त्रेतायां ललिता शस्ता द्वापरे पंचकूटगा || २-६ ||

षट्कूटा च कलौ शस्ता सर्वतन्त्रेषु गोपिता |
सर्वकामं कलियुगे सुन्दरी परमेश्वरि || २-७ ||

बगला सर्वसिद्ध्यर्थं स्तंभनार्थं विशेषतः |
धूमावती मारणार्थे शरभो निग्रहे मतः || २-८ ||

प्रत्यङ्गिरा अग्न्यस्त्रादिनिग्रहार्थं प्रकीर्त्तिता |

श्रीशिव उवाच |

अन्यत्तेऽहं प्रवक्ष्यामि यद्यजानामि देवते || २-९ ||

भूतिकामस्तु सततं पूजयेत्त्रिपुरां कलौ |
कालिकां च महामायां वाणीकामस्तु चार्चयेत् || २-१० ||

भुवनेशीं तथा तारां स्वर्गकामस्तु चार्चयेत् |
ब्रह्मवर्चसकामश्च ब्रह्माणं परिपूजयेत् || २-११ ||

आरोग्यकामोऽथ रविं धनकामो हुताशनम् |
कमलां सिद्धिकामस्तु विद्याकामः सरस्वतीम् || २-१२ ||

प्. १७) कलौ नीलपताकां च तथा नीलसरस्वतीम् |
वाक्सिद्धिर्जायते शीघ्रं कामसिद्धिर्न संशयः || २-१३ ||

कर्मणां सिद्धिकामस्तु पूजयेद्वै विनायकम् |
भोगकामस्तु शशिनं बलकामः समीरणम् || २-१४ ||

विमुक्तयै सर्वसंसारात् प्रयत्नेनार्चयेच्छिवम् |
ध्यानयोगं तथा मोक्षं यदीच्छेद्ज्ञानमव्ययम् || २-१५ ||

सोऽर्चयेच्च विरूपाक्षं सर्वसत्त्वमयं हरम् |
छिन्नमस्तां राजपूर्वां मातंगीं कामकालिकाम् || २-१६ ||

श्मशानकालिका देवि सर्वसिद्धिप्रदां यजेत् |
अश्वारूढां कुक्कुटीं च तथा भोगवतीं शिवे || २-१७ ||

नित्यक्लिन्नां च भेरुण्डां स्त्रीवश्यार्थं यजेत् प्रिये |
सर्वाकर्षणकामस्तु कालिकैकाक्षरीं यजेत् || २-१८ ||

तथा मधुमतीं विद्यां सर्वाकृष्टौ यजेत्प्रिये |
पराप्रासादविद्यां च तथा षट्शाम्भवेश्वरीम् || २-१९ ||

सर्वकामप्रसिद्ध्यर्थं यजेद्यत्नेन सुन्दरीम् |
धनदा ऋद्धिकामेन सिद्धिकामेन कामिनी || २-२० ||

भैरवी रूपकामेन हयग्रीवस्तु वाक्प्रदः |

श्रीशिव उवाच |

दीक्षापरंपरामाह येन देवीमयो भवेत् || २-२१ ||

गौडकाश्मीरद्रविडे कौले वामे च दक्षिणे |
सर्वत्र योजनीया हि यथामार्गेण सुन्दरी || २-२२ ||

अधिकारवशाद्देवि कलौ पापसमन्विते |
कलौ युगे च संप्राप्ते सर्वे भ्रष्टा भवन्ति हि || २-२३ ||

परंपराविनाशस्तु भविष्यति न संशयः |
गुरुक्षोभं विमुख्यं च नातः सिद्धिः प्रवर्तते || २-२४ ||

अज्ञानवशतो देवि भ्रमन्ति हि इतस्ततः |
मार्गभ्रष्टास्तथा जाता शाखारण्डा यथा मताः || २-२५ ||

कोटिसंख्ययुगैर्वापि न ते वै सिद्धिभागिनः |
दीक्षापरंपरां वक्ष्ये श्रीविद्यायां महेश्वरि || २-२६ ||

प्. १८) कालिकायामपि तथा गौडकाश्मीरभेदतः |
अथातः संप्रवक्ष्यामि श्रीविद्याभेददीक्षणम् || २-२७ ||

लब्धाधिकारिभिर्देवि बालोपास्या महेश्वरि |
पूर्णाधिकारिभिर्देवि कामसंपूजिता परा || २-२८ ||

तदुत्तरं षोडशी स्यात्पराविद्या तदुत्तरम् |
पराप्रासादविद्या स्यात्प्रासादपररूपिणी || २-२९ ||

संप्रदायानुसारेण दीक्षणं कारयेत् प्रिये |
षट्शाम्भवं ततः प्रोक्तं संप्रदायानुसारतः || २-३० ||

चरणदीक्षा ततः प्रोक्ता त्वितो दीक्षा न विद्यते |
निर्वाणदीक्षा देवेशि सर्वतश्चोत्तमा मता || २-३१ ||

निर्वाणदीक्षापरतो नान्यदीक्षा तु विद्यते |
निर्वाणदीक्षया युक्तः परं ब्रह्म न संशयः || २-३२ ||

चरणत्रयदीक्षा तु क्वचित् कार्यया महेश्वरि |
बालामंत्रादिका मंत्रा विद्यामंत्रैव कीर्त्तिता || २-३३ ||

या सा पंचदशी देवि षोडशी सैव कीर्त्तिता |
षोढान्यासादिकं चैव अष्टादश सहस्रकम् || २-३४ ||

न्यासा यत्नेन कर्त्तव्या नामपरायणं तथा |
पराप्रासादविद्यायां सर्वमेव प्रकीर्त्तितम् || २-३५ ||

कालनित्यादिकं चैव युगपर्ययायनित्यकाः |
मंत्रपारायणं कर्म नाडीपारायणं तथा || २-३६ ||

षोडशीविद्यया युक्तस्त्वधिकारी हि सर्वतः |
षडन्वयक्रमे दीक्षा न्यासपूजादिकं शिवे || २-३७ ||

भिन्नमेव पुरा प्रोक्तं विशेषः कथ्यते पुनः |
चतुश्चरणदीक्षायां भिन्नं न्यासादिकं मतम् || २-३८ ||

पराप्रासादविद्यायां विशेषः कुत्रचित्प्रिये |
सर्वेषां पूजनं देवि श्रीचक्रे परिकीर्त्तितम् || २-३९ ||

अधिकारानुसारेण योजनीयं महेश्वरि |
सर्वदीक्षादिभिर्युक्तो महादेवो न संशयः || २-४० ||

उत्तरोत्तरमेतद्धि श्रेष्ठं विद्धि महेश्वरि |
एतज्ज्ञानवशाद्देवि साक्षाद्ब्रह्ममयो भवेत् || २-४१ ||

प्. १९) आदावेकाक्षरी प्रोक्ता बालावत् परिकीर्त्तिता |
सिद्धकाली पंचदशी विद्यावत् परिकीर्त्तिता || २-४२ ||

अथ वै दक्षिणाकाली षोडशी सैव कीर्त्तिता |
ततः कामकला काली पराप्रासादवन्मता || २-४३ ||

चरणदीक्षा यथा प्रोक्ता तथैव हंसकालिका |
ततसु गुह्यकाकाली षट्शाम्भवपरेश्वरि || २-४४ ||

षट्शाम्भवे गुह्यकाल्यां भिन्न एव प्रकीर्त्तितः |
अत्रापि कालनित्यादि ज्ञानं प्रोक्तं मया तव || २-४५ ||

मंत्रपारायणं देवि नामपारायणं तथा |
नाडीपारायणं चैव युगनित्यादिकं शिवे || २-४६ ||

कालनित्यादिकं चैव दिननित्यादिकं तथा |
सर्वं विस्तरतो देवि मया पूर्वं निवेदितम् || २-४७ ||

काल्यां तु युगनित्यादि कालनित्यानुसारतः |
विंशत्साहस्रकं चाष्टशती षट्त्रिंशदीरिता || २-४८ ||

कालनित्याविधानादि साधनं कथ्यते पुनः |
इत्येतत्कथितं देवि संक्षेपेण मया तव || २-४९ ||

एतद्विधानवा/ल्लोके सिद्धिरूपो न संशयः |
पूर्णाभिषेकदीक्षायां नामपारायणं चरेत् || २-५० ||

शैवे शैवान्तगं नाम वैष्णवे तु तदन्तमम् |
सौरगाणपबौद्धादौ तत्तच्छास्त्रोक्तनामतः || २-५१ ||

शाक्ते शक्त्यन्तगं नाम शाक्ते बाहुल्यमीरितम् |
श्रीमच्छाम्भवदीक्षादौ शाम्भवो ह्यत्र सम्मतः || २-५२ ||

तद्रश्मिगं च वा नाम गुरुमध्यस्थितं च वा |
ऋतुद्वौवेध्यगं वापि यथाम्नायक्रमेण तु || २-५३ ||

शिवशक्तियुग्मभेदान्मालामन्त्रस्थमेव तु |
षोडश्यां पञ्चदश्यां च लोपामन्वगस्तिके शिवे || २-५४ ||

एतद्गुरुप्रोक्तनाम देयं यत्नेन दीक्षणे |
पराप्रासादमध्ये तु प्रासादपरयाऽथ वा || २-५५ ||

शिवशक्त्यन्तगं नाम शैवशक्त्यन्तगं च वा |
निर्वाणाद्यंतगं नाम चरणे तद्गुरुस्थितम् || २-५६ ||

प्. २०) मेधायां तद्गुरुस्थं च प्रोक्तमेतन्महेश्वरि |
अथान्यत् संप्रवक्ष्यामि सारात्सारतरं परम् || २-५७ ||

श्रीदेव्युवाच |

शापोद्धारोत्कीलने तु तत्र भेदः कियान् भवेत् |
तन्मे वद महादेव यद्यहं तव वल्लभा || २-५८ ||

श्रीशिव उवाच |

उत्कीलनं बन्धनं स्यात् शापस्तेजोनिरोधकः |
कीलने तु महादेवि न गतागतमीरितम् || २-५९ ||

गतागतं महादेवि शापोद्धारे तु वर्त्तते |
भक्तानुग्रहकाम्यत्वाद्देवीसाधकसन्निधौ || २-६० ||

गत्वा दत्तो वरो देवि स मृषा जात एव हि |
मंत्रचैतन्यरोधत्वान्मृषा जातो महेश्वरि || २-६१ ||

अयं शापो निगदितस्तथोत्कीलनमुच्यते |
भक्तानुग्रहकाम्यत्वाद्दातव्यो हि वरः शिवे || २-६२ ||

बन्धनस्य यदा मुक्तिस्तदैव तु गतागतम् |
शक्तिस्तु वर्तते देव्या वरदाने महेश्वरि || २-६३ ||

यथा ऊर्जतरे वत्से धेनुप्रीतिस्तु वर्तते |
बंधनस्य यदा मुक्तिस्तनपानं तदैव हि || २-६४ ||

काली तारा तथा छिन्ना तेजःपुंजनिभा मता |
त्रयाणां तेजःसंरोधं को हि कर्तुं क्षमो भवेत् || २-६५ ||

तस्माच्छापादिकं नास्ति कालिकायां महेश्वरि |
कालिका तारिणी विद्या उत्कीलनविमोचनी || २-६६ ||

दामसंत्रोटनं कृत्वा धेनुर्याति यथा सुतम् |
भक्तानुग्रहकाम्यत्वात्तथेयं कालिका परा || २-६७ ||

तारा छिन्ना स्तंभनेशी सर्वबंधविमोचनी |
शापे तु प्रस्रवो नास्ति कीलने प्रस्रवोऽस्ति हि || २-६८ ||

कालिकायां महादेवि सर्वदा प्रस्रवोऽस्ति हि |
शापोद्धारनिरुक्तिस्तु शृणु यत्नेन सांप्रतम् || २-६९ ||

वत्सो निकटवर्ती स्याद्धेनुर्निकटवर्तिनी |
दुग्धाभावान्महादेवि नैकट्ये किं फलं भवेत् || २-७० ||

प्. २१) कालांतरे समायाते पुनर्दुग्धं यथा भवेत् |
शापनिर्मोचनादेव पुनस्तेजः प्रवर्तते || २-७१ ||

वत्सबंधनमुक्तित्वात्फलं सिद्धं हि वर्तते |
उत्कीलने बंधनं हि फलसिद्धिप्रदा प्रिये || २-७२ ||

तस्मादुत्कीलनं भिन्नं शापो भिन्नः प्रकीर्त्तितः |
अक्षरव्यत्ययो देवि उत्कीलनविधौ स्मृतः || २-७३ ||

मंत्रश्चैतन्यरूपत्वात् चैतन्यव्यत्ययो न च |
चैतन्यव्यत्ययं त्यक्त्वा पापभागी नरो भवेत् || २-७४ ||

तत्पापस्य निवृत्यर्थं प्राणायामः प्रकीर्त्तितः |
देहावयवरूपत्वं ह्यक्षरे वर्तते शिवे || २-७५ ||

अक्षरव्यत्ययाद्देवि हीनांगत्वं प्रजायते |
शापहीने महादेवि सर्वांगं सिद्धमेव हि || २-७६ ||

वत्सबंधनकं कर्म पुनः सिद्धं यथा भवेत् |
यथोत्कीलनकं कर्म पुनः सिद्धं महेश्वरि || २-७७ ||

शापदाने महादेवि चैतन्याभाव एव हि |
विद्यमाना यथा गौर्वै दुग्धं नास्ति महेश्वरि || २-७८ ||

शापदाने महेशानि चैतन्यं नास्ति शांभवि |
उत्कीलने महादेवि चैतन्यं सिद्धमेव हि || २-७९ ||

इति भेदेन गदितो किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |

श्रीदेव्युवाच |

दीपरेखादिकं कर्म पूर्वं यत्सूचितं त्वया || २-८० ||

किमपराद्धं मया देव न तन्मह्यं प्रकटीकृतम् |

श्रीशिव उवाच |

दीपरेखादिकं ज्ञानं सारात्सारतरं मतम् || २-८१ ||

दीपिन्यन्योक्तिसिद्ध्यर्थं दीपरेखा प्रकीर्त्तिता |
आरभ्य भानोरुदयात्षष्टिर्विघटिकांतरम् || २-८२ ||

सृष्टिसंहारयोगेन दीपरेखाविधिर्मता |
बिन्दुमारभ्य होरान्तं दीपिनी समुदेति हि || २-८३ ||

सर्वमंत्राणि देवेशि दीपिनी समुदेति हि |
घटिक्रमेण देवेशि तत्र मंत्रोदयो भवेत् || २-८४ ||

प्. २२) मन्त्रमात्रे त्विदं प्रोक्तं मया संकेतकं शिवे |
एकाक्षरं समारभ्य सहस्रांतं महेश्वरि || २-८५ ||

अक्षरे चोदयं देवि घटिकाक्रमयोगतः |
तत्राक्षरं सदोदेति तज्ज्ञानात्फलमाप्नुयात् || २-८६ ||

हंसचारो महादेवि यथा चलति सर्वदा |
अजपा सैव गदिता संकल्पात्तु फलप्रदा || २-८७ ||

युगाद्यारंभदिवसं ज्ञात्वा चाहर्गणं शिवे |
मंत्राक्षरोदयं देवि विद्धि यत्र सुनिश्चितम् || २-८८ ||

एकैकघटिकायोगाद्बिन्दुरेखोदयाक्षरम् |
होरातं यत्नतो देवि ज्ञातव्यं शुभमिच्छता || २-८९ ||

द्वारमारभ्य बिन्द्वन्तं पुनरेकोदयाक्षरम् |
एवं व्याप्तेन देवेशि विराड्रूपत्वतां व्रजेत् || २-९० ||

व्यापकत्वं विना देवि न विराड्रूपता मता |
विश्वरूपत्वभावो हि विराड्रूपे प्रकीर्त्तितः || २-९१ ||

दीपरेखां विना देवि न हि वै दीपिनी मता |
दीपरेखामध्यभागे दीपिनी समुदेति हि || २-९२ ||

तत्रैव दीपिनीं पूज्य तत्रैव चोदयाक्षरम् |
उदयाक्षरयोगेन संजीवं मंत्रमेव हि || २-९३ ||

विनोदयाक्षरं देवि मंत्रं निःशप्तकं न हि |
मंत्रशापनिवृत्त्यर्थं उदयाक्षरचिन्तनम् || २-९४ ||

मंत्रोदयाक्षरं देवि तथा रेखोदयो भवेत् |
उदयाक्षरयोगेन किं न सिध्यति भूतले || २-९५ ||

मन्त्रोदयो यथा देवि तथा रेखोदयो भवेत् |
रेखोदयो मन्त्रमात्रे स्यादुदयोऽपि हि वर्त्तते || २-९६ ||

इति प्रोक्तं मया देवि किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |

श्रीदेव्युवाच |

पूर्वं संसूचितं नाथ यन्त्रध्यानं त्वया प्रभो || २-९७ ||

प्. २३) कथं ध्येयं किं विशिष्टं कि ध्येयाध्येयमेव हि |
वृत्तं भित्तिस्वरूपं वा मेखलावत्स्वरूपकम् || २-९८ ||

किं वा रेखामयं ध्येयं किं वा मेरुस्वरूपकम् |
विश्वरूपं स्मरेद्वापि तत्सर्वं मयि कथ्यताम् || २-९९ ||

श्रीशिव उवाच |

ध्यानं तु त्रिविधं प्रोक्तं यन्त्रमात्रे महेश्वरि |
आदौ विराट्स्वरूपं स्याद्विश्वचक्षुःस्वरूपिणम् || २-१०० ||

यन्त्रं सम्भावयेद्देवि सर्वत्र कथितं त्विदम् |
श्रीचक्रादौ महादेवि विराड्रूपे तु साम्यता || २-१०१ ||

द्वितीयन्तु कथं ध्येयं तन्मे वद महेश्वरि |
तेजःपुञ्जनिभा रेखा सर्वचैतन्यरूपिणी || २-१०२ ||

सर्वं दर्पणवद्भाव्यं स्वप्रकाशस्वरूपिणम् |
चैतन्यं भावयेत् सर्वं विन्द्वादिभूपुरान्तकम् || २-१०३ ||

मूले तेजःप्रकाशेन नाभिन्नं भावयेत्प्रिये |
तृतीयं शृणु देवेशि मेरु रूपं सनातनम् || २-१०४ ||

उत्तरोत्तरबीजं च बिन्द्वारभ्य विभावयेत् |
बिन्द्वधो भावयेद्देवि चैकैकोत्तरतः शिवे || २-१०५ ||

नवोत्तरक्रमेणैव भावयेद्वा महेश्वरि |
कालीविद्याविधौ देवि नवरत्नस्वरूपिणी || २-१०६ ||

रेखाः संभावयेद्देवि मेरुप्रस्तारवच्च वा |
श्रीचक्रं बीजसंयुक्तं निःशप्तं परमेश्वरि || २-१०७ ||

बीजहीनं तु यच्चक्रं तच्चक्रं सिद्धिदं न च |
सृष्टिचक्रं भवेदादौ स्थितिचक्रं द्वितीयकम् || २-१०८ ||

लयचक्रं तृतीयं स्यात्त्रिधा चक्रं निवेदितम् |
बीजसंलेखनं देवि त्रिविधं गदितं मया || २-१०९ ||

बीजं विना तु निर्जीवं शववत्परिकीर्त्तितम् |
बीजयुक्तं भवेद्यंत्रं निःशप्तं सिद्धिदायकम् || २-११० ||

बीजाभावे मातृकार्णान् संलिखेद्बिन्दुभूषितान् |
यंत्रमध्ये तु संलिख्य तद्यंत्रं पूजयेच्छिवे || २-१११ ||

प्. २४) दलाकारं तु यद्यंत्रं तद्यंत्रं सिद्धिदायकम् |
दलाकारं कलौ पूज्यं नान्यथा सिद्धिदं शिवे || २-११२ ||

मंत्रचैतन्यकं देवि यंत्रचैतन्यकं तथा |
गुरुचैतन्यकं देवि स्वस्मिंस्त्रितयभावना || २-११३ ||

न तत्र ध्यानरूपादि तेजःपुंजविभावना |
सप्रपञ्चे तु निःसारे दुराचारव्रते शिवे || २-११४ ||

भावनैव तु संप्रोक्ता भावना सिद्धिदा मता |
भावना यदि सिद्धा न तदेतन्तु कथं भवेत् || २-११५ ||

भावनाप्रेरणं देवि दैवेन क्रियते शिवे |
प्रत्ययं शृणु देवेशि यत्सर्वैः क्रियते सदा || २-११६ ||

कुण्डली भिन्नरूपा स्यात्तल्लिंगं भिन्नरूपिणम् |
स्वयम्भुलिङ्गमित्युक्तं स्वतःसिद्धं महेश्वरि || २-११७ ||

मूलविद्यामयी देवि कुण्डली शक्तिरूपिणी |
कुण्डली सर्परूपा स्याद्देवता भिन्नरूपिणी || २-११८ ||

शिवस्याभिन्नरूपत्वात्त्रिधा रूपं प्रकीर्त्तितम् |
मूलाधारं तु कुण्डल्याः स्थानं प्रोक्तं महेश्वरि || २-११९ ||

श्रीदेवतायाः स्थानं तु हृदयं परिकीर्त्तितम् |
शिवस्थानं महेशानि सहस्रारं प्रकीर्त्तितम् || २-१२० ||

स्थानभेदान्नामभेदाद्रूपभेदान्महेश्वरि |
कथमैक्यं महादेवि तस्मात्तु भावना मता || २-१२१ ||

स्थानभेदे रूपभेदे नामभेदे न वै मम |
तात्पर्यं विद्यते देवि किं तु चैतन्यभावना || २-१२२ ||

गुरुमुख्याः क्रियाः सर्वा निर्वाणं गुरुरूपकम् |
निर्वाणं परमं ब्रह्म निर्वाणं तु गुरोः पदम् || २-१२३ ||

गुरुः शक्तिर्गुरुर्विद्या गुरुर्देवो महेश्वरः |
गुरुर्ब्रह्मा गुरुर्विष्णुर्गुरुर्विराट्स्वरूपवान् || २-१२४ ||

गुरुर्मंत्रो हि चैतन्यं किं बहु ब्रह्म केवलम् |
चैतन्यमेव तात्पर्यं ध्यानं तु भावनैव हि || २-१२५ ||

केन दृष्टं ध्यानरूपं भावनामात्रगोचरम् |
दृढभावनया युक्ते प्रत्यक्षं दर्शनं भवेत् || २-१२६ ||

प्. २५) चैतन्यं सर्वदा भाव्यं गुरौ देवि न संशयः |
गुरुं विना न विद्याप्तिर्न च मंत्राप्तिरेव च || २-१२७ ||

गुरुस्थानं श्रेष्ठभूतं गुरौ सर्वस्य भावना |
गुरुदैवतमंत्राणामैक्यं संभावयन् धिया || २-१२८ ||

मंत्रार्थं हृदि निश्चित्य गुरुरूपं परामृशन् |
सर्वं गुरौ विलीनं वै ज्ञात्वा तु प्रजपेत्प्रिये || २-१२९ ||

स्वाभिन्नत्वेन संभाव्य त्रितयं त्रितयं त्रिषु |
सर्वचक्षुः सर्वमुखं सर्वस्यैव स्वरूपिणम् || २-१३० ||

गुरुमेव विजानीयाद्गुरुं ध्यायन्जपं चरेत् |
मया पूर्वं निगदितं भावत्रितयकं शिवे || २-१३१ ||

पशुवीरदिव्यभावाद्दिव्ये किं वै निरूपितम् |
तेजःपुञ्जं विभाव्याऽथ सर्वमेकस्वरूपकम् || २-१३२ ||

चैतन्यं च विभाव्याऽथ महातेजः स्मरेच्छिवे |
गुरुकृपा भवेद्देवि देव रूपो गुरुः स्मृतः || २-१३३ ||

गुरुरूपो भवेदात्मा आत्मरूपो मनुर्भवेत् |
मंत्ररूपं तु सकलं विभाव्य मूर्त्तिकल्पना || २-१३४ ||

ध्यानोक्तां देवतां ध्यात्वा सर्वं संसाधयेत् क्षणात् |
एवं भावनया देवि ताद्रूप्यत्वं प्रजायते || २-१३५ ||

ताद्रूप्ये तु समापन्ने परशक्तित्वतां व्रजेत् |
परशक्तिस्वरूपोऽहमिति संभाव्यमव्ययम् || २-१३६ ||

चैतन्यमूर्त्तिं संचिन्त्य किं न सिध्यति भूतले |
त्रयाणामेकगं तेजस्तत्र मूर्तिप्रकल्पना || २-१३७ ||

ध्यानोक्तदेवतां ध्यात्वा स्वस्वरूपां विभावयेत् |
त्रितयं त्रिषु संभाव्य तत्रेष्टमूर्त्तिकल्पना || २-१३८ ||

मनःस्थैर्य यथा देवि यथा कार्यं महेश्वरि |
तस्याः समरसं देवि तेजः पुंजनिभं स्मरेत् || २-१३९ ||

अर्धनारीश्वरमपि मंत्रचैतन्यविग्रहम् |
न देहे मंत्रवर्णान् स्वे व्याप्तान्वै भावयेत्सुधीः || २-१४० ||

प्. २६) वनमालासमां भाव्य तेजःपुंजनिभां शिवे |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं यथा कुण्डलीरूपकम् || २-१४१ ||

कुण्डलीत्रितये देवि यथा संभाव्यते शिवे |
तथाऽत्र भावना प्रोक्ता किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || २-१४२ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे उदयाक्षरनिरूपणं नाम द्वितीयः 
पटलः || २ ||



तृतीयः पटलः |

श्रीदेव्युवाच |

देवाधिदेव सर्वज्ञ सर्वशास्त्रप्रवर्तक |
मंत्रोदयादिकं ज्ञानं दीपरेखादिकं प्रिये || ३-१ ||

भावनान्तं च कथितं पूर्वोक्तं न प्रकाशितम् |

श्रीशिव उवाच |

तदेव कथ्यतेदानीं शृणु यत्नेन साम्प्रतम् || ३-२ ||

केरलाख्यमतं चैकं काश्मीरं तु द्वितीयकम् |
गौडसंज्ञं तृतीयं स्यान्मतं तु भावनाविधौ || ३-३ ||

आदौ तु केरलं देवि शुद्धं सर्वेषु सम्मतम् |
गुरुदैवतमंत्राणामैक्यं संभावयन् धिया || ३-४ ||

चैतन्यं तु त्रयाणां च तेजः पुंजं विभावयेत् |
उपदेष्टा गुरुर्देवि मंत्रे चैतन्यबोधनम् || ३-५ ||

चैतन्यस्य स्वरूपं वै गुरुरूपं विभावयेत् |
नवरत्नप्रभा देवि यथा चैकत्र योज्यते || ३-६ ||

एकत्र योजनादेव ज्वलन्मेरुसमप्रभाम् |
एकत्र योजनाद्देवि कोटिसूर्यसमप्रभाम् || ३-७ ||

तत्प्रभायां महादेवि गुरुं शम्भुस्वरूपिणम् |
वराभयकरं शान्ते द्विनेत्रं द्विभुजं गुरुम् || ३-८ ||

तत्तेजसा विलीनं हि जगत्स्थावरजंगमम् |
केरलाख्ये सम्प्रदाये एवं संभावयेद्गुरुम् || ३-९ ||

गुरुमुख्याः क्रियाः सर्वास्तस्मात्सर्वोत्तमो गुरुः |
काश्मीराख्यं शृणु प्राज्ञे येन तन्मयतां व्रजेत् || ३-१० ||

मंत्रदेवगुरूणां हि त्वैक्यं संभावयन् धिया |
तेजःपुंजनिभं सर्वं ह्यक्षरस्य स्वरूपकम् || ३-११ ||

तेजःपुंजाक्षराणि च सर्वं चैकत्र भावयेत् |
सर्वं लीनं ह्यक्षरे वै चैतन्यत्रितयं शिवे || ३-१२ ||

सर्वं चैतन्यजं तेजः कोटिसूर्यसमप्रभाम् |
तेजःपुंजाक्षराण्येव रत्नकूटसमूहवत् || ३-१३ ||

प्. २८) संभाव्य प्रजपेन्मंत्रमिष्टसिद्धिप्रदायकम् |
काश्मीराख्यक्रमः प्रोक्तो गौडक्रममतः शृणु || ३-१४ ||

देवतागुरुमंत्राणामैक्यं संभावयन् धिया |
सर्वं तेजोमयं भाव्यं जगत्स्थावरजंगमम् || ३-१५ ||

त्रयाणां देवि चैतन्यं तेजःपुंजनिभं शिवे |
तेजःकूटमभूदेकं मेरुपर्वतसंनिभम् || ३-१६ ||

तत्तेजसि महादेवीं सायुधां परिचिन्तयेत् |
ध्यानोक्तविधिना ध्यात्वा सर्वरूपां विभावयेत् || ३-१७ ||

एवं भावयतस्तस्य देवता वरदा भवेत् |
इयं वै भावना प्रोक्ता किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-१८ ||

श्रीदेव्युवाच |

सम्प्रदायत्रयेणैव संकल्पो यस्तु सूचितः |
स च वै कथ्यतां देव यद्यहं तव वल्लभा || ३-१९ ||

श्रीशिव उवाच |

केरलाख्ये सम्प्रदाये संकल्पं शृणु सादरम् |
प्रीत्यर्थं देवतायास्तु संकल्पः परिकीर्त्तितः || ३-२० ||

देवताया यदा प्रीतिर्जाता तत्क्षणमेव तु |
प्रसन्नता भवेदादौ ततः प्रीतिः प्रवर्तते || ३-२१ ||

प्रीतिर्जाता यदा देवि प्रसन्नत्वे न संशयः |
प्रीत्यर्थे विनियोगस्तु मुख्योऽयं परिकीर्त्तितः || ३-२२ ||

काश्मीराख्ये क्रमे देवि विनियोगं शृणु प्रिये |
प्रत्यक्षदर्शनार्थं हि देवताया महेश्वरि || ३-२३ ||

गौडक्रमे महेशानि सर्वसिध्यर्थमेव तु |
देवताया यदा प्रीतिस्तदा सर्वं प्रवर्तते || ३-२४ ||

प्रत्यक्षदर्शनं देवि प्रीतौ लीनं हि वर्तते |
तथा वाक्यादिसंसिद्धिः प्रीतौ लीना हि वर्तते || ३-२५ ||

तस्मात्प्रीतिर्मुख्यभूता प्रीत्यर्थं विनियोगता |
इति प्रोक्तं महादेवि किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-२६ ||

श्रीदेव्युवाच |

देवेश श्रोतुमिच्छामि नित्या पंचविधा कथम् |

श्रीशिव उवाच |

शृणु देवि प्रवक्ष्यामि कालनित्यासु निर्णयम् || ३-२७ ||

प्. २९) तिथिनित्या भवेदादौ [दिन] नित्या तदुत्तरम् |
युगनित्या ततः प्रोक्ता कालनित्या मता ततः || ३-२८ ||

ततः पर्यायनित्या स्यादेवं पंचविधा मता |
शुक्लकृष्णक्रमेणैव द्विधा नित्यार्चनं मतम् || ३-२९ ||

आदौ कामेश्वरी शुक्ले चित्राद्या कृष्णपक्षके |
तिथिनित्यां समभ्यर्च्य द्वाभ्यामाद्यां ततः प्रिये || ३-३० ||

पुनराद्यन्तमाचर्य दक्षिणामूर्त्तिसंमतम् |
आनन्दभैरवमते प्रथमे दिननित्यकाम् || ३-३१ ||

शुक्लकृष्णक्रमेणैव तदन्ते सकलां यजेत् |
तिथिनित्या तु कथिता [दिन] नित्यापुरःसरम् || ३-३२ ||

युगनित्या तु कथिता कालनित्या च पूर्ववत् || ३-३३ ||

पर्यायनित्या देवेशि कालनित्यापुरःसरम् |
कथ्यते शृणु देवेशि सावधानमनाः शृणु || ३-३४ ||

शून्यसर्गौ समुद्धृत्य ततः कामकलां वदेत् |
हंसः सोऽहं समुद्धृत्य पर्यययः कथ्यते शृणु || ३-३५ ||

अकारादिक्षकारान्तौ उ अ इ पल्लवान्वितैः |
परस्परान्वितैर्देवि द्वित्रिक्रमगतैः शुभैः || ३-३६ ||

स्वरादिभिरथोपात्तैस्तैश्च तैश्च स्वरान्वितैः |
परस्परं पल्लवितैर्नामपारायणाभिधा || ३-३७ ||

पर्यायनित्या कथिता कालनित्यान्विता शुभा |
पर्यायस्वजनिर्देवि कालनित्याप्रकाशतः || ३-३८ ||

तत्तत्पारायणं नाम कीर्त्तितं देवदुर्लभम् |
कालिकायां महेशानि नित्यापर्यायनामतः || ३-३९ ||

काली पर्यायनित्या वै संक्षेपेण प्रकाशिता |
विंशत्साहस्त्रकं भागशतषट्त्रिंशदीरिता || ३-४० ||

अत्रेत्यं केचिदिच्छन्ति नागे सप्तशतीति च |
अक्षरोदयकं यत्तेऽनेकमेव प्रकीर्त्तितम् || ३-४१ ||

षष्टिपारायणं नाम पूर्वमेव प्रकीर्त्तितम् |
नामपारायणं भिन्नं मंत्रपारायणं तथा || ३-४२ ||

प्. ३०) मंत्रपारायणं नाम भिन्नमेव प्रकीर्त्तितम् |
अक्षरोदयः षाष्टतमस्त्वेक एव प्रकीर्त्तितः || ३-४३ ||

कालीपारायणं नाम कीर्त्तितं तव सुव्रते |
सुन्दर्यो भिन्नमेवोक्तं तच्छृउणु त्वं महेश्वरि || ३-४४ ||

आ ई पल्लवसंयुक्तैः परस्परयुतैः शिवे |
द्वित्रिक्रमाक्षरैः काद्यैः क्षान्तवर्णगतैः शिवे || ३-४५ ||

स्वरादिभिरथ क्षान्तैस्तैश्च तैः सस्वरैः शिवे |
नामानि त्रिपुरे ते हि गणितैः संभवंति हि || ३-४६ ||

विंशत्साहस्रकं साष्टशतं षट्त्रिंशदेव हि |
गुह्यातिगुह्यं कथितं यन्न कुत्र प्रकाशितम् || ३-४७ ||

अकारः प्रथमो वा हि आकारः प्रथमोऽय वा |
अकारः प्रथमो देवि ह्याकारस्तदनन्तरम् || ३-४८ ||

विराड्रूपं तु प्रथमं ततः सावयवा मता |
विराड्रूपं कालिकाख्यं सुन्दरं सुन्दरीमुखम् || ३-४९ ||

तस्मादकारो मुख्यो हि स तु कालीविधौ मतः |
कादिवर्णः कालिकायां हादिः श्रीसुन्दरीमते || ३-५० ||

वर्णस्वरूपे तद्रूपं न मदीयं तु विद्यते |
कादिर्विराट् शून्यरूपः ककारः परिकीर्त्तितः || ३-५१ ||

हादिर्हकारः श्रीविद्या चित्कला कामसुन्दरी |
महाकामकला विद्या हकारे तु विराजते || ३-५२ ||

विराट्स्वरूपं सुन्दर्या विद्यामात्रे प्रकीर्त्तितम् |
तथापि काल्यां देवेशि मुख्यत्वेन व्यवस्थितम् || ३-५३ ||

नामपारायणे देवि तत्स्वरूपं प्रदृश्यते |
अकारो बिन्दुसंयुक्तो अकारः सर्गसंयुतः || ३-५४ ||

अं अ श्चेत्यक्षरद्वन्द्वमनुत्तरस्वरूपकम् |
अनुत्तरा द्विपंचाशद्विद्याख्या परिकीर्त्तिता || ३-५५ ||

एवं कामकला विद्या मतभेदेन दर्शिता |
ईकारः केवलो देवि महाकामकला मता || ३-५६ ||

प्. ३१) अत एव कामराजे ककारत्वे तु मुख्यता |
लोपायां तु हकारो हि त्वाकारत्वेन कीर्त्तितः || ३-५७ ||

कृत्वा हरार्द्धं देवेशि यो ध्यायेत् जगदम्बिकाम् |
मंत्रद्वयेन पुटितं सर्वाभिन्नत्वभावना || ३-५८ ||

नामपारायणं प्रोक्तं कालीविद्याविधौ शिवे |
अत एव तु सम्प्रोक्तं चित्स्वरूपं महेश्वरि || ३-५९ ||

अकारः प्रथमो देवि ह्यकारस्तु द्वितीयकः |
आकारो व्यापकत्वेन सर्वव्यापक ईरितः || ३-६० ||

हकाराऽर्धकला देवि ईकारः परिकीर्त्तितः |
एवं मिलित्वा देवेशि महाराजेश्वरी परा || ३-६१ ||

महाराजेश्वरीविद्यापल्लवः परमो मतः |
श्रीविद्यायां महेशानि प्रोक्तं संक्षेपतः शिवे || ३-६२ ||

विराडुत्तरेश्वरी विद्या कालिकायां प्रकीर्त्तिता |
अकारस्तु ककारेऽपि हकारेऽपि प्रकीर्त्तितः || ३-६३ ||

अकारोच्चारणं देवि न कादौ हादिसम्मतम् |
उभयोर्यत्र चेत्कूटं कूटार्थे परिकीर्त्तितम् || ३-६४ ||

कूटोच्चारणकं कर्म कलौ कस्य भविष्यति |
तस्मादुच्चारणार्थं हि ह्यकारः परिकीर्त्तितः || ३-६५ ||

ककारस्त्वादिवर्णो हि हकारश्चरमो मतः |
अत्रार्थे प्रत्ययो देवि वर्णोद्धारे भविष्यति || ३-६६ ||

कहेत्येवं महामन्त्रो यस्य वाचि प्रवतत |
स धन्यः स च विज्ञानी स हि वै देवपूजितः || ३-६७ ||

प्रणामं कुर्यात्तं दृष्ट्वा ज्ञानात्फलमवाप्नुयात् |
अज्ञानात्फलनाशः स्यात्किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-६८ ||

श्रीदेव्युवाच |

षष्ठीजपप्रकारोऽपि नामपारायणं तथा |
मंत्रपारायणं देव ह्यक्षरोदयकं तथा || ३-६९ ||

दीपरेखादिविज्ञानं मंत्रार्णस्योदयं तथा |
कस्याधिकारो देवेश केन कार्यं स को भवेत् || ३-७० ||

प्. ३२) तन्मे वद महादेव यद्यहं तव वल्लभा |

श्रीशिव उवाच |

पूर्णाभिषेकी शुद्धान्तो गुरूभक्तो दृढव्रतः || ३-७१ ||

अनित्यकर्मसन्त्यागी नित्यानुष्ठानतत्परः |
पारम्पर्यक्रमासक्तः षट्शांभवान्तमेव हि || ३-७२ ||

सन्ध्याचतुष्टये देवि ह्यधिकारो हि यस्य वै |
आचार्यत्वे महादेवि अधिकारो हि यस्य वै || ३-७३ ||

भविष्यज्ञानत्रैकाल्यज्ञानविज्ञानदर्शने |
बाला पंचदशीकादि षोढाविद्या परा ततः || ३-७४ ||

पराप्रासादनिर्वाणौ षडन्वयक्रमस्ततः |
एवं परम्परायुक्ते नामसंज्ञादिसंयुते || ३-७५ ||

तस्याधिकारो देवेशि नामपारायणादिके |
षष्टीजपं समारभ्य नाममन्त्रान्तिके शिवे || ३-७६ ||

एवं पारायणं कर्म यः करोति महेश्वरि |
स च किं मानुषो देवि स साक्षाच्छिव एव हि || ३-७७ ||

षष्ठीपारायणं नाम नामपारायणं तथा |
मंत्रपारायणं ज्ञानं दीपरेखादिकं तथा || ३-७८ ||

नामदानादिसंकेतो नाल्पस्य कर्मणः फलम् |
येन कोटियुगं देवि सुन्दरी सम्यगर्चिता || ३-७९ ||

अष्टादशसहस्रं हि न्यासान्येन स्वदेहके |
पुरश्चर्यादिसंयुक्तैर्न्यस्ता देवेशवन्दिता || ३-८० ||

तेनेदं लभ्यते देवि ह्यथवा नहि लभ्यते |
एतत्तत्त्वं महेशानि किंचिज्जानामि यत्नतः || ३-८१ ||

पूर्णवेत्ता महादेवि स साक्षात्कालिकाम्बिका |
सैव वै सुन्दरीरूपा तारुण्यामृतविग्रहा || ३-८२ ||

जानाति सुन्दरी देवि सा त्वमेव महेश्वरि |
सर्वं गोपयसि प्राज्ञे मम भाग्यं महत्तरम् || ३-८३ ||

श्रीदेव्युवाच |

धन्योऽसि शिव विश्वेश सर्वपारप्रदर्शक |
शक्तौ शिवं विना शम्भो सामरस्यं न दृश्यते || ३-८४ ||

श्रीशिव उवाच |

भेदो नास्ति महादेवि यथा बीजाङ्कुरो भवेत् |
सैवाहं पुंस्वरूपेण स्त्रीरूपेणाहमेव हि || ३-८५ ||

प्. ३३) आवाभ्यां न हि भेदोऽस्ति भेदस्त्वज्ञानसम्भवः |
उपदिष्टोऽस्मि देवेशि ह्यनुत्तरगुणार्णवे || ३-८६ ||

त्वत्प्रासादादिदं सर्वं न वै विस्मृतमेव हि |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-८७ ||

श्रीदेव्युवाच |

पूर्वं संसूचितं नाथ स्वप्नमन्त्रविवेचनम् |
न मह्यं कथितं नाथ मम वा योग्यता न हि || ३-८८ ||

सर्वं मे कथ्यतां देव यद्यहं तव वल्लभा |

श्रीशिव उवाच |

एतावत्कालपर्यन्तं न कुत्रापि प्रकाशितम् || ३-८९ ||

तव प्रीत्या महेशानि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
पञ्चाशद्वै महापद्मा ह्यागमग्रन्था ईरिताः || ३-९० ||

तत्र मन्त्रा महादेवि सर्वेषु च प्रतिष्ठिताः |
त्रिंशन्निखर्वषड्वृन्दनवत्यर्बुदकोटयः || ३-९१ ||

मन्त्राः प्रोक्ता महेशानि ह्यागमं कुत्र किं स्थितम् |
तत् शृणु त्वं महेशानि यद्यहं तव वल्लभः || ३-९२ ||

महत्पंचाशत्पद्मे तु षट्विंशति भुवि स्थितम् |
चतुर्दश स्थितं स्वर्गे दश पातालगोचरम् || ३-९३ ||

एवं क्रमेण देवेशि ह्यागमः कथितो मया |
स्वप्नमंत्रा महादेवि त्रिधा वै परिनिष्ठिताः || ३-९४ ||

पाताले तु विराट्चक्रं स्वर्गे ताण्डवचक्रकम् |
स्वर्गे चक्रद्वयं देवि त्रिपुराख्यं द्वितीयकम् || ३-९५ ||

आदौ विराट् ततो देवि शिवताण्डवमेव च |
तृतीयं त्रिपुराख्यं तु स्वप्नमंत्रास्त्रिधा स्थिताः || ३-९६ ||

तत्रैव तु हृदन्ता ये ते विराट्चक्रगोचराः |
अस्त्रान्तास्तु महेशानि शिवताण्डवगोचराः || ३-९७ ||

त्रिपुराचक्रमध्यस्था वह्निजायान्तिका मताः |
एते मंत्राः त्वौत्सुक्येन भुवि स्वप्नेन गोचराः || ३-९८ ||

स्वप्नमार्गेण देवेशि उपदिष्टाः शिवेन तु |
तेषां तु लक्षणं देवि शृणु यत्नेन साम्प्रतम् || ३-९९ ||

प्. ३४) पातालचक्रमंत्राणां लक्षणं शृणु साम्प्रतम् |
अञ्जनं गुटिका गुप्तिश्चाज्ञासिद्धिस्तथैव च || ३-१०० ||

शिवाताण्डवचक्रस्य लक्षणं शृणु साम्प्रतम् |
खद्गवेतालसिद्धिश्च परकायप्रवेशनम् || ३-१०१ ||

चराचरगतित्वं च ह्यणिमाद्यष्टकं तथा |
त्रिपुराचक्रमंत्राणां लक्षणं शृणु पार्वति || ३-१०२ ||

मनोरथस्य चाक्लेशस्त्रिपुराचक्रमण्डले |
षष्टिसिद्धीश्वरो भूत्वा भुवि स्वर्गे च भूतले || ३-१०३ ||

त्रिशङ्करस्था ये मन्त्रास्ते च कुत्र प्रतिष्ठिताः |
अर्धनारीशचक्रे तु ते च तिष्ठन्ति पार्वति || ३-१०४ ||

त्रिधा शङ्करतां यातास्ते वै परशिवस्य च |
मण्डले संस्थिता देवि सुन्दरीव तु लक्षणम् || ३-१०५ ||

पराप्रासादमंत्रो हि प्रासादपरयाऽथवा |
यथा द्विधात्वमापन्नस्तत्रापि च महेश्वरि || ३-१०६ ||

आद्यं यत्तु भवेद्देवि तदाद्यशङ्करो मतः |
स शङ्करः परावत्स्यात्किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-१०७ ||

श्रीदेव्युवाच |

स्वप्नलब्धे महादेवि ऋषिच्छन्दादिकं कथम् |
ऋषिच्छन्दादिकं यन्न स्वप्ने प्रोक्तं महेश्वर || ३-१०८ ||

तथा पीठादिकं ध्यानं यन्न प्रोक्तं महेश्वर |
यत्र नोक्तं महादेव तत्र किं च कथं भवेत् || ३-१०९ ||

श्रीशिव उवाच |

ऋषिः शिव इति प्रोक्तो गायत्रीच्छन्द ईरितम् |
चिद्रूपा देवता देवि कीलकाद्यं न विद्यते || ३-११० ||

द्रविडाख्यं मतं प्रोक्तं काश्मीरं शृणु यत्नतः |
ऋषिच्छन्दाद्यनुक्ते तु ऋषिर्ब्रह्मा महेश्वरि || ३-१११ ||

गायत्रीच्छंद आदिष्टं को विजानाति पार्वति |
स्वराः शक्तय इत्युक्तास्त्वव्यक्तं कीलकं मतम् || ३-११२ ||

प्. ३५) पीठं तु मातृकापीठं ध्यानादि मातृकोक्तवत् |
गौडक्रमे महेशानि सिद्धमंत्रतया शिवे || ३-११३ ||

न ऋषिच्छंदसी देवि न पूजानियमः शिवे |
जपमात्रेण सिद्धिः स्यान्नात्र कार्या विचारणा || ३-११४ ||

न चक्रशोधनादीनि सिद्धमन्त्रे महेश्वरि |
सिद्धमंत्रे विकल्पश्चेत्सिद्धत्वं तस्य गच्छति || ३-११५ ||

न ऋणं न धनं वापि जपमात्रेण सिद्धिदः |
पुरश्चर्यादिकं देवि पूर्ववत्परिकीर्त्तितम् || ३-११६ ||

न षडङ्गं महेशानि चैतन्येशी तु देवता |
प्राणप्रतिष्ठाध्यानं तु ध्यानमात्रं प्रकीर्त्तितम् || ३-११७ ||

तेजःपुंजं मंत्रवर्णध्यानं सर्वार्थसिद्धिदम् |
मूलमंत्रषडावृत्या षडङ्गं न्यासमाचरेत् || ३-११८ ||

पदं यत्र भवेद्देवि तेन वा न्यसनं चरेत् |
यत्र प्रोक्तं षडङ्गाद्यं तत्र वै तत्समाचरेत् || ३-११९ ||

पीठेऽनुक्ते शक्तिपीठं ध्यानेऽनुक्ते तु मातृका |
पूरश्चर्याद्यनुक्ते तु दिक्सहस्रं जपेत् प्रिये || ३-१२० ||

द्वाविंशाक्षरपर्यन्त दिक्सहस्रं प्रकीर्त्तितम् |
तदुत्तरं महादेवि गजान्तकसहस्रकम् || ३-१२१ ||

स्वप्नलब्धे स्रिया दत्ते ह्यन्तरं तु कियद्भवेत् |
संस्कारे साम्यता देवि घटसंस्कारमात्रके || ३-१२२ ||

सिद्धारिचक्रं देवेशि नाममात्रं तु शोधयेत् |
ऋणचक्रं विचिन्त्याथ रुद्रचक्राणि संन्यसेत् || ३-१२३ ||

ऋणधनाख्यचक्रं हि सर्वत्र कीर्त्तितं मया |
ऋणचक्रं विहायाथ दशार्बुदमितं जपेत् || ३-१२४ ||

न तस्य सिद्धिर्देवेशि देवताशापमाप्नुयात् |
स्वस्य नास्ति ऋणित्वं हि देवे दोषो हि दीयते || ३-१२५ ||

दिषो न दद्याद्देवेषु चोत्तमर्णं जपेत्सदा |
ऋणिमत्रं समाश्रित्य यो मंत्रान्विविधान्जपेत् || ३-१२६ ||

इह सिद्धीश्वरो भूत्वा परे शिवसमो भवेत् |
मंत्रे संशोध्यमाने तु ऋणं हि दृश्यते प्रिये || ३-१२७ ||

श्रीदेव्युवाच |

सिद्धिः स्वानुभवादेव तत्र किं वर्तते प्रभो |

प्. ३६) श्रीशिव उवाच |

पूर्वं संसाधितो मंत्रः स ऋणीत्यभिधीयते || ३-१२८ ||

तद्युगस्थाननाम्ना तु स ऋणी परिनिष्ठितः |
तत्प्रभावान्महेशानि स मंत्रः सिद्धिदायकः || ३-१२९ ||

स्वप्नमध्ये तु संप्राप्तश्चमत्कारो न विद्यते |
शोध्यमाने महाचक्रे न ऋणी दृश्यते स्फुटम् || ३-१३० ||

स मंत्रस्तु धनी देवि शिष्येभ्यश्चोपदेशयेत् |

श्रीदेव्युवाच |

पूर्वं प्रोक्तं त्वया देव स्वप्नलब्धादयः प्रभो || ३-१३१ ||

स्वप्नलब्धा स्त्रिया दत्ता मालामंत्रादिकाः प्रिय |
सिद्धमंत्रा इति प्रोक्तास्त्वन्यथा प्रतिपादितम् || ३-१३२ ||

तत्र मे संशयो जातस्तन्मे वद् महेश्वर |

श्रीशिव उवाच |

सत्यमेतन्महेशानि सिद्धत्वं वर्तते स्फुटम् || ३-१३३ ||

यत्रास्ति प्रत्ययो देवि स सिद्धः परिकीर्त्तितः |
प्रत्ययो नास्ति देवेशि स धनी परिकीर्त्तितः || ३-१३४ ||

सिद्धत्वं प्रत्यये देवि न सर्वे सिद्धतां गताः |
पूर्वसंस्कारवशतस्त्वन्ये मन्त्राः प्रकीर्त्तिताः || ३-१३५ ||

पारंपर्येण संप्राप्ताः संस्कारवशतः शिवे |
तस्मादृणधनं शोध्य मंत्रो जप्यः शुभेच्छुना || ३-१३६ ||

पूर्वनाम्ना ऋणित्वं हि तथैव विद्यमानता |
ईदृशस्तु महेशानि महाभाग्येन लभ्यते || ३-१३७ ||

संस्कारेण तु सम्प्राप्तस्त्वधुना ऋणतां गतः |
सोऽपि वै तादृशो देवि न धनी तादृशो मतः || ३-१३८ ||

चक्रपंचकमध्ये तु ह्येतद्योज्यं महेश्वरि |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं साधनान्तं प्रकीर्त्तितम् || ३-१३९ ||

पुंस्त्रीनपुंसका देवि फट् स्वाहा हृत् क्रमात्स्मृताः |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं साधनं कथ्यते शृणु || ३-१४० ||

अस्त्रमध्ये त्वस्त्रमंत्राः वह्निकांतान्तिकाः स्त्रियाम् |
नमोऽन्ताः शिवमन्त्रेषु ह्यन्तर्भूता इतीरिताः || ३-१४१ ||

प्. ३७) केचिद्द्विमातृकोक्तं हि ध्यानमिच्छन्ति पार्वति |
केचित् नश्यन्तु काश्मीरा द्विधा भेदः प्रकीर्त्तितः || ३-१४२ ||

पंचायतनयोगेन मन्त्रार्थेन महेश्वरि |
पल्लवेनाथ देवेशि ह्यन्तर्भूता भवन्ति हि || ३-१४३ ||

भुवि स्थितास्तु ये मन्त्राः पल्लवैः संगता यदि |
ते हि स्वप्नेषु सम्प्राप्तास्तेषां कुत्र प्रयोजना || ३-१४४ ||

केचित्तु कवचे प्रोक्ताः केचित्स्तोत्रे प्रकीर्त्तिताः |
प्रधानवत्तु ते सर्व संजप्याः परमेश्वरि || ३-१४५ ||

प्रधानोक्तं तु यत्कर्म तत्तत्सर्वत्र कीर्त्तितम् |
तत्रोदाहरणं देवि नीलसारस्वते स्मर || ३-१४६ ||

गुरूपदिष्टा देवेशि पुरश्चर्या प्रकीर्त्तिता |
तत्र मार्गक्रमो देवि कथितः पूर्ववत्प्रिये || ३-१४७ ||

केरले तु पुरश्चर्या दशाङ्गा परिकीर्त्तिता |
अष्टाङ्गा तु पुरश्चर्या काश्मीरे कथिता मया || ३-१४८ ||

पंचाङ्गा तु पुरश्चर्या गौडमार्गे प्रकीर्त्तिता |
स्वप्नलब्धे महेशानि अङ्गे पुरस्क्रिया मता || ३-१४९ ||

जपो होमो ब्राह्मणानां भोजनं त्रितयं मतम् |
स्वप्नलब्धे पुरश्चर्या दोषद्वयनिवारणम् || ३-१५० ||

जातसूतकमादौ स्यात्तदन्ते मृतसूतकम् |
सूतकद्वयसंयुक्तः स मन्त्रो नैव सिध्यति || ३-१५१ ||

श्रीदेव्युवाच |

जातसूतकदोषस्य वारणं केन वा भवेत् |

तन्मे वद महादेव 

श्रीशिव उवाच |

लिखेदष्टदलं शुभम् || ३-१५२ ||

तन्मध्ये कलशं स्थाप्य तत्र वै वटपत्रकम् |
वटपत्रे कुंकुमेन लिखित्वा मंत्रमेव तु || ३-१५३ ||

कलशं पुरतः स्थाप्य गुरोः प्राणान्निवेशयेत् |
गुरोः सकाशाद्ग्रहणं जातसूतकवारणम् || ३-१२४ ||

श्रीदेव्युवाच |

मृतसूतकदोषो हि कीदृशः परमेश्वर |

श्रीशिव उवाच |

विना पुरस्क्रियां देवि मंत्रो मृत इतीरितः || ३-१५५ ||

प्. ३८) जीवहीनो यथा देहः सर्वकर्मसु न क्षमः |
पुरश्चरणहीनो हि तथा मन्त्रः प्रकीर्त्तितः || ३-१५६ ||

तस्मात्कुर्यात्पुरश्चर्यां मृतदोषप्रशान्तये |
यो मन्त्रश्चेतनायुक्तः स मन्त्रः सिद्धिदायकः || ३-१५७ ||

चैतन्यं तु पुरश्चर्या चैतन्यं गुरुरेव च |
यंत्रचैतन्यकं देवि मंत्रचैतन्यकं तथा || ३-१५८ ||

गुरुचैतन्यकं चैव चैतन्यत्रितयं मतम् |
चैतन्यत्रयहीनो यः स मंत्रः सिद्धिदो न हि || ३-१५९ ||

स्वप्नलब्धो धनी चेत्स्यात्तदा किं वा विधीयताम् |
मन्त्रानुसारतो देवि पुरश्चर्यां समाचरेत् || ३-१६० ||

तत्तच्चक्रानुसारेण होमकर्म समाचरेत् |
अनुक्तहोमद्रव्ये तु तिलैर्होमः प्रकीर्त्तितः || ३-१६१ ||

घृतेन कथितो देवि यवेनापि तथैव हि |
केवलं घृतहोमेन वरदाः सर्वशक्तयः || ३-१६२ ||

एवं पुरस्क्रियां कृत्वा सिद्धत्वं प्रविचार्य च |
मण्डलांतं परीक्ष्याऽथ ह्यथवा त्वयनान्तकम् || ३-१६३ ||

वत्सरान्तं चावलोक्य सहस्रं प्रत्यहं जपेत् |
चमत्कारो न जायेत तदा शिष्यो वदेद्गुरुम् || ३-१६४ ||

ऋणादिकं विचार्याऽथ शिष्याय प्रवदेच्छिवे |
अन्यथा विकलो भूयाच्छिष्यपां गुरौ भवेत् || ३-१६५ ||

त्यागं न कुर्याद्देवेशि मन्त्रत्यागे दरिद्रता |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-१६६ ||

श्रीदेव्युवाच |

भुलोकस्थो महामन्त्रः स्वप्नमध्ये समागतः |
तत्र किं वा प्रकर्तव्यं किं तत्र मण्डलं भवेत् || ३-१६७ ||

श्रीशिव उवाच |

पूर्वं संसाधितो मन्त्रो दत्तः केनाप्यसाधितः |
स ऋणी वा धनी वाऽपि विचार्य साधयेत्प्रिये || ३-१६८ ||

तत्तत्कल्पोक्तरीत्या तु पुरश्चरणमाचरेत् |
पारम्पर्य विहीनत्वात्पूर्वसंसाधनात्प्रिये || ३-१६९ || 

स्वप्नद्वारा तु सम्प्राप्तस्तं मन्त्र साधयेत्प्रिये |
अरिमन्त्रः स्वप्नमध्ये प्राप्तश्चेत्किं विधीयताम् || ३-१७० ||

प्. ३९) पल्लवं योजयेद्वापि त्याज्यो वा यत्नतः शिवे |
पल्लवैः संयुतो यो हि मन्त्रान्तरमुपागतः || ३-१७१ ||

मूलप्रकृतिवद्देवि सर्वं प्रोक्तं मया तव |
अस्त्रप्रकरणाद्देवि ह्यस्त्रमध्ये प्रयोजना || ३-१७२ ||

मंत्रप्रकरणाद्देवि मन्त्रमध्ये नियोजयेत् |
मूलप्रस्तारमार्गेण दर्शनादिक्रमेण तु || ३-१७३ ||

षडाम्नायक्रमेणैव प्रस्तारद्वारतः शिवे |
मंत्रमात्रे तथा विद्यामात्रे प्रस्तारसाधना || ३-१७४ ||

पूर्वमेव मया प्रोक्ता संख्यां शृणु महेश्वरि |
मन्त्रविद्यादिभेदैस्तु आम्नायदर्शनादिकैः || ३-१७५ ||

पारे परार्द्धसंख्याता मंत्रा जाता महेश्वरि |
कलौ प्रस्तारहीनत्वादङ्गा एव प्रकीर्त्तिताः || ३-१७६ ||

प्रस्ताररूपं यज्ज्ञानं गुह्याद्गुह्यतरं शिवे |
आदिनाथो विजानाति नाहं जानामि पार्वति || ३-१७७ ||

श्रीमहासुन्दरी विद्या काली कामकला तु सा |
आदिनाथपरशिवौ बीजाङ्कुरसमानकौ || ३-१७८ ||

तथा कामकला काली श्रीमहासुन्दरी प्रिये |
सर्वं संक्षेपतः प्रोक्तं रहस्यं शृणु पार्वति || ३-१७९ ||

स्त्रीलब्धे देवदेवेशि श्रीमद्देवीपरंपरा |
स्वप्नलब्धे महादेवि दक्षमूर्त्तिपरंपरा || ३-१८० ||

पूजयेद्दक्षिणामूर्त्तिं गुरुत्वेन महेश्वरि |
चतुष्कं पूजयेदादौ किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-१८१ ||

षडाम्नायस्य मंत्राणां प्रस्तारगणना शिवे |
षडाम्नायस्य प्रस्तारास्त्रिशद्वृन्दनिखर्वकाः || ३-१८२ ||

पंचार्बुदेति मंत्राः स्युः पूर्वाम्नाये महेश्वरि |
दक्षाम्नाये महेशानि नवत्यर्बुदकोटिकम् || ३-१८३ ||

पंचखर्वेण संयुक्ता मंत्राः प्रोक्ता महेश्वरि |
आम्नाये पश्चिमे देवि त्रिंशदर्बुदपद्मकाः || ३-१८४ ||

मंत्राः प्रोक्ता महेशानि चोत्तरं शृणु सादरम् |
पंचाशद्वै महापद्म षडर्बुदत्रिवृंदकम् || ३-१८५ ||

प्. ४०) ऊर्ध्वाम्नाये महादेवि प्रस्तारगणनां शृणु |
अष्टार्बुदं कोटिवृन्दं पंचशङ्खेति कीर्त्तिताः || ३-१८६ ||

पातालाम्नायगणनां शृणु यत्नेन साम्प्रतम् |
कोट्यर्बुदं त्रिनवति वृंदं पद्मेन संयुताः || ३-१८७ ||

मंत्राः पातालप्रसातरमध्यस्थाः परमेश्वरि |
षडाम्नायस्य प्रस्ताराः प्रोक्ता यत्नेन शाङ्करि || ३-१८८ ||

न प्रकाश्या यत्र कुत्र गणनामात्रगोचराः |
गणितं यो हि जानाति शिवसिद्धान्तगं शिवे || ३-१८९ ||

अष्टाविंशतिसिद्धान्ते यस्य ज्ञानं भवेत् प्रिये |
श्रीसिद्धान्तमते देवि प्रस्तारज्ञानमेव हि || ३-१९० ||

प्रस्तारज्ञो महेशानि कलौ दुर्लभ एव हि |
गणना कथिता देवि प्रकारः कथ्यते शृणु || ३-१९१ ||

एतत्प्रस्तारविज्ञानी शिवरूपो न संशयः |
प्रस्तारज्ञस्य मुखतो यद्यन्निर्याति तत्प्रिये || ३-१९२ ||

शिववाक्यसमं तत्तत् किमुत फलकत्थनम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं प्रस्तारः कथ्यते परः || ३-१९२ ||

श्रीदेव्युवाच |

संसूचितं तु यत्पूर्वं कथ्यतामपि साम्प्रतम् |
मन्त्रे वृत्तं महादेव कथं ध्यायेद्धि तद्वद || ३-१९३ ||

होमतर्पणकार्याणि कथं कार्याणि तद्वद |

श्रीशिव उवाच |

दलमूलं तु यद्वृत्तं तदाधारस्थमीरितम् || ३-१९५ ||

दलोपरिस्थं वृत्तं हि शृणु त्वं प्राणवल्लभे |
चन्द्रसूर्याग्निभमयं व्यत्ययेन प्रकीर्त्तितम् || ३-१९६ ||

एते प्रसिद्धा देवेशि न हि चन्द्राः प्रकीर्त्तिताः |
देव्याः कोट्यर्बुदकला सदोदेति हि यत्र वै || ३-१९७ ||

स चन्द्रः स च सूर्यश्च सोग्निर्मुख्य इतीरितः |
षडन्वये महेशानि ते च प्रोक्ता मया तव || ३-१९८ ||

त्रिरूपं वृत्तत्रितयं तेजोरूपं महेश्वरि |
विराट्स्वरूपं यत्प्रोक्तं तदेव परिनिष्ठितम् || ३-१९९ ||

प्. ४१) अन्यत्र स्मरणीयं हि सवृत्तिध्या न कर्मणि |
तेजः पुंजनिभा देवि परिखां संस्मरेत्सदा || ३-२०० ||

उत्तरोत्तरतो देवि सगुणध्यानकर्मणि |
उत्तरोत्तरतोच्चत्वे चिन्त्यमाने महेश्वरि || ३-२०१ ||

साम्मुख्यं चैव सर्वेषां वर्तते प्रियवादिनि |
यथोच्चनीचस्थानेषु सर्वा आवृत्तयो मताः || ३-२०२ ||

इति कारणतो मुख्यो मेरुप्रस्तार ईरितः |
कैलासाख्यस्तथा देवि प्रस्तारः परिकीर्त्तितः || ३-२०३ ||

रत्नगर्भाख्यप्रस्तारस्तृतीयः परिकीर्त्तितः |
आद्यप्रस्तारे देवेशि सर्वेषां दर्शनं समम् || ३-२०४ ||

कैलासाख्ये महेशानि केषांचिदंतरायिताः |
रत्नगर्भाख्यप्रस्तारे मुख्या मताः प्रकीर्त्तिताः || ३-२०५ ||

आवृत्तयस्तु देवेशि त्रिधा भेदत्वमागताः |
नोचेत्त्रिधात्वं किमर्थं विश्वरूपत्वमेव तु || ३-२०६ ||

सर्वत्र कीर्त्तितं पूर्वं सत्यमेव महेश्वरि |
अधिकारवशाद्देवि तत्तत्स्थानसमाश्रयः || ३-२०७ ||

होमकर्म शृणु प्राज्ञे पूर्वप्रश्नोत्तरं तव |
होमे स्वाहां प्रयुञ्जीत हृन्मन्त्रस्तर्पणे मतः || ३-२०८ ||

तथाभिषेके देवेशि हृन्मन्त्रः परिकीर्त्तितः |
होमेऽग्निजाया या प्रोक्ता सा होमे परिनिष्ठिता || ३-२०९ ||

मंत्रमध्ये यदा वह्निजाया द्वे वर्तते प्रभो |
मंत्रांते चैव हृन्मंत्रास्तथा वह्नि प्रिया विभो || ३-२१० ||

मंत्रेणैव तु निर्वाहो द्वितीया किं प्रयोज्यताम् |
मंत्रांते या वह्निजाया सा तु मंत्रस्वरूपिणी || ३-२११ ||

होमाङ्गत्वे द्वितीया तु कीर्त्तिता वै मया तव |
तथैव तर्पणे विद्धि हृन्मंत्रस्तु द्वितीयकः || ३-२१२ ||

एवं न कुरुते यस्तु स हीनायुर्भवेच्छिवे |
होमकर्म तु कार्यं स्यान्मंत्रे सिद्धे फलं भवेत् || ३-२१३ ||

सैवाग्निजाया चेद्धोमे गृह्यते प्राणवल्लभे |
स्वस्य प्रभुत्वमायाति मंत्राः क्लिन्ना भवेत्प्रिये || ३-२१४ ||

प्. ४२) क्लिन्नदोषनिवृत्यर्थं होमे स्वाहा मयेरिता |
स्वानन्दोपनिवृत्यर्थं हृन्मन्त्रस्तर्पणे मतः || ३-२१५ ||

मन्त्रक्षोभे महेशानि हुंफडादि तु वर्तते |
तथापि पल्लवत्वेन पुनर्देयं महेश्वरि || ३-२१६ ||

हृन्मंत्रेण पुटीकारे क्रियमाणे महेश्वरि |
मंत्रक्षोभनिवृत्तिस्तु सर्वथा जायते शिवे || ३-२१७ ||

मंत्रमध्ये नतिर्देवि वर्तते यद्यपि प्रिये |
तथापि संपुटत्वेन पुनर्देया महेश्वरि || ३-२१८ ||

हृदयादि षडस्त्राणां पुरश्चर्योच्यते शृणु |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-२१९ ||

श्रीदेव्युवाच |

देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यं भावनाक्रमे |

श्रीशिव उवाच |

स्वाहान्तः सर्वकार्यार्थं फडंतः क्रूरकर्मणि || ३-२२० ||

नमोऽन्तो मारणादौ तु मंत्रजातेः फलं स्मृतम् |
शक्तौ स्त्रीषु च मंत्रेषु रुद्राक्षं वर्जयेच्छिवे || ३-२२१ ||

अथ वक्ष्यामि देवेशि चतुर्णामैक्यभावनाम् |
गुरुदैवतमंत्राणां स्वाभिन्नत्वेन भावना || ३-२२२ ||

गुरुतेजःस्वरूपं हि कूटमेकं विभावयेत् |
देवचैतन्यकूटं हि तेजोरूपं विभावयेत् || ३-२२३ ||

मंत्राक्षराणां चैतन्यं ज्वलत्पर्वतसन्निभम् |
स्वात्मचैतन्यकूटं हि तथैव मेरुतुल्यकम् || ३-२२४ ||

एकीभूतं चतुस्तेजो ब्रह्माण्डव्यापकं शिवे |
कोटिकालानलप्रख्यं यमसूर्यसमप्रभम् || ३-२२५ ||

चन्द्रार्बुदसमं देवि विराड्रूपं विभावयेत् |
तेजःपुंजः विभाव्याथ तत्र मूर्तिं प्रकल्पयेत् || ३-२२६ ||

तत्रेष्टदेवतां रम्यां कोटिकन्दर्पसन्निभाम् |
ध्यानोक्तां तां तु सन्ध्यात्वा जपं कुर्यात् समाहितः || ३-२२७ ||

अथवा सकलं ध्यायेत्तेजःपुंजनिभं शिवे |
एकीभूतं च तत्तेजः सदा ध्यायेन्महेश्वरि || ३-२२८ ||

अथांतर्मातृकां वक्ष्ये पारंपर्यक्रमागताम् |
षड्दलानां स्वरूपं तु पूर्वमेव प्रकीर्त्तितम् || ३-२२९ ||

प्. ४३) वर्णोच्चारादिकं सर्वं प्रोक्तं तुभ्यं मया शिवे |
न्यसनस्य क्रमं देवि विलाससम्प्रदायके || ३-२३० ||

कथ्यते शृणु देवेशि रहस्यातिरहस्यकम् |
ब्रह्माण्डात्कीटपर्यन्तं शिवशक्तिमयं ध्रुवम् || ३-२३१ ||

शिवशक्तिमये मार्गे पराप्रासादगोचरे |
श्रीप्रासादपरापि स्याद्धिंदुसर्गान्वितापि सा || ३-२३२ ||

हसंशक्तिमनुयुतं बिन्दुनादान्वितं शिवे |
श्रीप्रासादपरामन्त्रः कीर्त्तितः परमेश्वरि || ३-२३३ ||

हाद्यमादौ समुद्धृत्य मध्येर्णं बिन्दुसंयुतम् |
साद्यमंते समुच्चार्य न्यसनीयं क्रमेण तु || ३-२३४ ||

प्रत्यर्णं विन्यसेद्देवि योगं बाह्यमुपाचरेत् |
साद्यं हाद्यं साद्यहाद्ये वर्णादौ तु समुच्चरेत् || ३-२३५ ||

ततो वर्णं समुच्चार्य न्यसनीयं महेश्वरि |
हाद्येन केवलेनैव संपुटीकृत्य मंत्रवित् || ३-२३६ ||

साद्येन केवलेनैव सम्पूटीकृत्य मंत्रवित् |
साद्ययोगं ततो वर्णं न्यसेद्देवि यथाक्रमात् || ३-२३७ ||

हाद्ययोगं ततो वर्णं न्यसेद्देवि यथाक्रमात् |
श्रीबीजं तु समुद्धृत्य श्रीप्रासादपरा ततः || ३-२३८ ||

पुनः श्रीबीजमुद्धृत्य ततोर्णं तु समुच्चरेत् |
अनेन सम्पुटीकृत्य न्यसेत्तत्तत्स्थले शिवे || ३-२३९ ||

श्री/ स्रा/ ततः श्री/ वै वर्णं ततः श्री/ तु समुद्धरेत् |
पुनः श्रीबीजमुद्धृत्य हसौ/ श्री/ तु समुच्चरेत् || ३-२४० ||

एवं संपुटयोगेन न्यसनीयं महेश्वरि |
श्रीबीजपुटितं हाद्यं ततो वर्णं समुच्चरेत् || ३-२४१ ||

आदौ बीजं ततो वर्णं व्यसेत्तत्तत्स्थले प्रिये |
श्रीबीजं तु ततः साद्यं पुनः श्रीबीजमुच्चरेत् || ३-२४२ ||

अनेन संपुटीकृत्य न्यसेद्यत्नेन शाम्भवि |
श्रीबीजपुटितं साद्यं ततो वर्णं समुच्चरेत् || ३-२४३ ||

अनेन क्रमयोगेन सुन्दरी सुप्रसीदति |
साद्यं श्रीबीजपुटितं ततो वर्णं महेश्वरि || ३-२४४ ||

हाद्यं श्रीबीजपुटितं वर्णान्ते तु समुच्चरेत् |
एवं विन्यस्य यत्नेन साक्षात्सिद्धीश्वरो भवेत् || ३-२४५ ||

प्. ४४) श्रीबीजपुटितं हाद्यं साद्यं श्रीपुटितं तथा |
ततो वर्णं महेशानि पूर्वबीजानि चोच्चरेत् || ३-२४६ ||

एवं हि सम्पुटीकृत्य सद्योगं समुपाचरेत् |
साद्यं श्रीबीजपुटितं हाद्यं श्रीपुटितं ततः || ३-२४७ ||

ततो वर्णं पुनर्बीजं न्यसेत्साधकसत्तमः |
योगं कृत्वाऽथवा देवि न्यसनीयं महेश्वरि || ३-२४८ ||

श्रीबीजपुटितं हाद्यं साद्यं च तत्पुटीकृतम् |
वर्णं तत्पुटितं कृत्वा योगं च समुपाचरेत् || ३-२४९ ||

साद्यं श्रीबीजपुटितं हाद्यं च तत्पुटीकृतम् |
एतस्तु पुटितं वर्णं योगं च समुपाचरेत् || ३-२५० ||

हाद्यं श्रीपुटितं देवि साद्यं श्रीपुटितं तथा |
पुनर्हाद्यं श्रीपुटितं ततो वर्णं समुच्चरेत् || ३-२५१ ||

एतैस्तु सम्पुटीकृत्य पुनर्योगं समाचरेत् |
साद्यं श्रीपुटितं देवि हाद्यं श्रीपुटितं तथा || ३-२५२ ||

पुनः साद्यं श्रीपुटितं ततो वर्णं तु पूर्ववत् |
हाद्यं श्रीपुटितं देवि साद्यं श्रीयोगयुक्तकम् || ३-२५३ ||

पुनर्हाद्यं श्रीपुटितं वर्णं तैस्तु पुटीकृतम् |
आदौ योगं च वा कृता ततः साद्यं तु हाद्यवत् || ३-२५४ ||

हाद्यं श्रीपुटितं देवि साद्यं श्रीपुटितं तथा |
पुनर्हाद्यं श्रीपुटितं हसौन्तैस्तु पुटीकृतम् || ३-२५५ ||

योगं कृत्वाथवा देवि हसौ श्रीपुटितं च वा |
एतैस्तु पुटितं वर्णं हसौ श्रीपुटितं च वा || ३-२५६ ||

श्रीहसौमितिमध्ये वा हसौ श्रीमिति वा शिवे |
हाद्यं श्रीपुटितं देवि साद्यं श्रीपुटितं तथा || ३-२५७ ||

पुनर्हाद्यं श्रीपुटितं हसौन्तैस्तु पुटीकृतम् |
योगम् कृत्वाथवा देवि स्हौं श्रीपुटितं च वा || ३-२५८ ||

एतैस्तु पुटितं वर्णं योगं वा पूर्ववच्छिवे |
साद्यं श्रीपुटितं देवि हाद्यं श्रीपुटितं तथा || ३-२५९ ||

पुनः साद्यं श्रीपुटितं स्हौन्तैस्तु पुटीकृतम् |
एतैस्तु पुटितं वर्णं स्हौं श्रीपुटितं च वा || ३-२६० ||

प्. ४५) श्री/ स्हौमिति वा मध्ये स्हौं श्रीमिति वा प्रिये |
बिन्दुसर्गान्वितं कृत्वा न्यसनीयं महेश्वरि || ३-२६१ ||

हाद्यं साद्यं महेशानि श्रीयुतं पुटितं च वा |
पूर्वोक्तैः पुटितं ह्येतत् युक्तं वा परमेश्वरि || ३-२६२ ||

उत्तरोत्तरयोगेन पुटितं संयुतं च वा |
हाद्यसाद्यक्रमेणैव पारायणक्रमं विदुः || ३-२६३ ||

पारायणक्रमाः सर्वाः प्रोक्ताः पूर्वं मया सिवे |
अयं क्रमो महेशानि देवानामपि दुर्लभः || ३-२६४ ||

नाख्येयो यत्र कुत्रापि त्वन्यथा त्वन्यथा शापमाप्नुयात् |
अनन्तपादुकाख्योऽयं क्रमः प्रोक्तो मया शिवे || ३-२६५ ||

अन्यपारायणैर्देवि सूक्ष्मकालेन जायते |
एवं षट्चक्रभेदेषु पारायणमुदीरितम् || ३-२६६ ||

मेधादीक्षा यस्य भवेत्तस्यात्रैवाधिकारिता |
मेधादीक्षां विना देवि चक्रपारायणं चरेत् || ३-२६७ ||

स च मृत्युमवाप्नोति रौरवं नरकं व्रजेत् |
परकायप्रवेशादि यस्य हस्ते विराजते || ३-२६८ ||

तस्य मेधादीक्षणं हि गदितं तु मया शिवे |
मया पूर्वं महेशानि षड्वारं तु कृतं च वै || ३-२६९ ||

अहं किचित्तु जानामि तवाग्रे तु प्रकाशितम् |
पूर्ण जानाति देवेशि सुन्दरी परदेवता || ३-२७० ||

नान्यो जानाति देवेशि संक्षेपाद्गदितं मया |
पूर्णाभिषेकयुक्तो हि नामपारायणं तथा || ३-२७१ ||

मंत्रपारायणं देवि नाडीपारायणादिकम् |
मेधादिक्षासमायुक्तश्चक्रपारायणं चरेत् || ३-२७२ ||

अल्पायुष्यादधर्मत्वात्पारुष्यजल्पनात् शिवे |
कलौ देवेशि नान्येषामधिकारो मयेरितः || ३-२७३ ||

बालाधिकारी या देवि तस्य विद्याधिकारिता |
विद्याधिकारे सम्पन्ने षोडश्यामधिकारवान् || ३-२७४ ||

षोढाविद्यादि सम्पन्नः पराविद्याधिकारवान् |
पराधिकारसंयुक्तः पराप्रासादवान् भवेत् || ३-२७५ ||

प्. ४६) श्रीप्रासादपरायुक्तो निर्वाणाधिपतिर्भवेत् |
निर्वाणदीक्षासंयुक्तः षडन्वयविधौ शिवे || ३-२७६ ||

अधिकारी भवेत् सो हि तत्त्वं शृणु महेश्वरि |
षडन्वयसमायुक्तो मेधादीक्षाधिकारवान् || ३-२७७ ||

षडन्वयान्तगं कृत्वा मेधादीक्षणमाचरेत् |
मेधादीक्षणयुक्तश्चेत् चक्रपारायणं चरेत् || ३-२७८ ||

चक्रपारायणे संख्या सुन्दरीचरणान्तकी |
बहिः पारायणे संख्या गदिता तृतयेऽपि च || ३-२७९ ||

तथैव कालिकायास्तु प्रोक्ता श्रीचरणान्तकी |
यदैव दर्शनं जातं तदैव तु समापनम् || ३-२८० ||

बहिरन्तरयोर्भेदस्त्वेतावद्वर्तते शिवे |
प्रस्तारषोडशान्तं हि कलौ पारायणं चरेत् || ३-२८१ ||

अत्र पारायणं नाम न्यसनं परमेश्वरि |
हठात्तैरपशुर्यस्तु करोति परमेश्वरि || ३-२८२ ||

तस्य नाशो भवेद्देवि देवताशापमाप्नुयात् |
मेधादिक्षासमायुक्तः षोडशोत्तरगं चरेत् || ३-२८३ ||

प्रस्तारक्रमयोगेन ज्ञातव्यं परमेश्वरि |
बालदीक्षासमायुक्तश्चन्द्रप्रस्तारयुक् न्यसेत् || ३-२८४ ||

विद्यादीक्षासमायुक्तः साधनाद्यन्तगं न्यसेत् |
सम्प्रदायक्रमेणैव विन्यसेत्साधकोत्तमः || ३-२८५ ||

पूर्णाभिषेकयुक्तो हि बह्निप्रस्तारसम्पुटान् |
परादीक्षणयुक्तो हि भूतप्रस्तारसम्पुटान् || ३-२८६ ||

श्रीप्रासादपरायुक्तो मुनिप्रस्तारसम्पुटान् |
निर्वाणदीक्षासंयुक्तो नन्दप्रस्तारसम्पुटान् || ३-२८७ ||

षडन्वयसमायुक्तः कलाप्रस्तारसम्पुटान् |
योगं त्वथ प्रकुर्वीत ह्यादावन्तेऽपि पार्वति || ३-२८८ ||

मध्ये वर्णं तु कृत्वा च वर्णसम्पुटितं न्यसेत् |
पूर्णाभिषेकयुक्तो हि षडन्वयसमः शिवे || ३-२८९ ||

षडन्वयानां यत्कर्मं तदेतस्यापि कीर्त्तितम् |
षडन्वयोत्तरं देवि मेधादीक्षां समाचरेत् || ३-२९० ||

प्. ४७) मेधादीक्षणसंयुक्तः प्रस्तारषोडशोत्तरम् |
न्यासयोगेन देवेशि चक्रपारायणं चरेत् || ३-२९१ ||

आकर्षणं त्रिलोकानां वश्याज्ञासिद्धिरेव च |
परकायप्रवेशश्च गुटिकासिद्धिरेव च || ३-२९२ ||

वायुस्तम्भस्तु वेतालसिद्धिस्तद्धस्तगोचराः |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ३-२९३ ||

श्रीदेव्युवाच |

देव देव महादेव संसारस्थितिकारक |
पूर्वं संसूचितं यन्मे तन्मे कथय शंकर || ३-२९४ ||

किमेतावन्महादेव ममापि गोपितं च यत् |

श्रीशिव उवाच |

महादेवि पराराध्ये सर्वकारणविग्रहे || ३-२९५ ||

प्राणायामरहस्यं हि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
प्राणायामः पञ्चधा स्यात्तत्क्रमं शृणु यत्नतः || ३-२९६ ||

कलाभिः पूरकं कुर्यान्महतीभिश्च कुम्भकम् |
रेचकं च तदर्धाभिः पुनरेतत्त्रयं चरेत् || ३-२९७ ||

त्रिवारं त्रितयं कुर्यात्प्राणायामः प्रकीर्त्तितः |
क्रमोत्क्रमेण देवेशि द्वितीयः परिकीर्त्तितः || ३-२९८ ||

कुम्भकान्तो महेशानि यतीनां वामचारिणाम् |
रेचकं वा पूरकं वा कृत्वा द्विविध ईरितः || ३-२९९ ||

अवान्तराख्यभेदो हि कथितस्ते मया तव |
तृतीयस्तु महेशानि कथ्यते ऽऽqऋणु साम्प्रतम् || ३-३०० ||

कलावृद्धिं तदर्द्धं च कृत्वादौ परमेश्वरि |
अन्यदादि समारभ्य क्रमेणानेन कारयेत् || ३-३०१ ||

पूर्ववत्तु तृतीयं स्यादेवं वारत्रयं चरेत् |
कुम्भकाद्यं तद्द्वयान्ते प्राणायामद्वयं भवेत् || ३-३०२ ||

पूर्वोक्तक्रमयोगेन तदन्यः परिकीर्त्तितः |
द्वितीयाख्यक्रमेणैव द्वितीयः परिकीर्त्तितः || ३-३०३ ||

तृतीयाख्यक्रमेणैव तृतीयः परिनिष्ठितः |
मालाशृङ्खलिकायोगात् तृतीयः परिकीर्त्तितः || ३-३०४ ||

प्. ४८) मालाशृङ्खलिकायोगनिरुक्तिं शृणु सादरम् |
आद्यादन्तं चरेद्देवि ह्यन्तादाद्यं समाचरेत् || ३-३०५ ||

पुनराद्यं तथान्तं च प्राणायामः कलापतिः |
अत्र पूर्वत्रयं कृत्वा प्रस्तारः परिकीर्त्तितः || ३-३०६ ||

पुनरन्तं तथाद्यं च यावत् तृतयकं भवेत् |
कलाशृङ्खलिकाख्यस्तु प्राणायामः प्रकीर्त्तितः || ३-३०७ ||

कलावसुर्वेदसंख्यप्राणायामस्तथापरः |
महामन्त्रविधौ देवि कीर्त्तितस्ते मया तव || ३-३०८ ||

अष्टौ वेदद्वितयकं ततोऽधिक्ये प्रकीर्त्तिताः |
ततोऽधिक्ये महेशानि वेदनेत्रशशिक्रमात् || ३-३०९ ||

प्रस्ताराः कथिता देवि शृणु वर्णक्रमेण तु |
कुम्भकाद्यं समारभ्य द्विविधोऽयं प्रकीर्त्तितः || ३-३१० ||

पूर्वोक्तवह्निभेदेन भेदबाहुल्यमीरितम् |
कलाशृंखलिकायोगात्प्रस्तारः पूर्वसूचिताः || ३-३११ ||

वर्णक्रमो महेशानि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
स्वरैः पूरकमाचर्य वर्णैः कुम्भककं भवेत् || ३-३१२ ||

आद्या तु नासिका प्रोक्ता चतुस्त्रिंशतिकं पुनः |
कृत्वा तु कुंभकं देवि द्विरावृत्या स्वरैः शिवे || ३-३१३ ||

रेचकं कारयेद्देवि प्राणायामत्रयं शिवे |
पूर्वोक्तक्रमयोगेन प्रस्तारक्रम ईरितः || ३-३१४ ||

केवलेन स्वरेणैव कलाषट्वेदसंयुतम् |
अत्र पूर्वोक्तयोगेन प्रस्तारभेदभाजनम् || ३-३१५ ||

ईडया कर्षयेद्वायुर्बाह्यषोडषमात्रया |
धारयेत्पूरकं योगी चतुःषष्ट्या तु मात्रया || ३-३१६ ||

सुषुम्णामध्यगं सम्यक् द्वात्रिंशन्मात्रया शनैः |
नाड्या पिङ्गलया चैनं रेचयेद्योगवित्तमः || ३-३१७ ||

प्राणायाममिमं प्राहुर्यागशास्त्रविशारदाः |
भूयोभूयः क्रमात्तस्य व्यत्यासेन समाचरेत् || ३-३१८ ||

मात्रावृद्धिक्रमेणैव सम्यक् द्वादश षोडश |
जपध्यानादिभिर्युक्तं सगर्भं तं विदुर्बुधाः || ३-३१९ ||

प्. ४९) तदपेतं विगर्भं तु प्राणायामं परे विदुः |
क्रमादभ्यसतां पुंसां देहे स्वेदभ्रमोद्गमः || ३-३२० ||

अगर्भं तु महेशानि एतदन्यं शृणु प्रिये |
मध्यमः कम्पसयुंक्तो भूमित्यागोःऽपरो मतः || ३-३२१ ||

मध्यमस्तु ससन्धिः स्यात्परः साध्याख्यको भवेत् |
पंचधा कथितो देवि प्राणायामक्रमो मया || ३-३२२ ||

प्राणायामजपासक्तः सिद्धयोगीश्वरो भवेत् |
प्राणायामजपेनैव किन्न सिध्यति भूतले || ३-३२३ ||

पलनाडीमुहूर्ताख्यः तद्द्वयं प्रहरक्रमात् |
दिवाहोरात्रयोगेन साधयेत् स्थिरमानसः || ३-३२४ ||

एवं साधयतः पुंसो योगाः सर्वेऽपि हस्तगाः |
प्राणायामजपो देवि मुख्यत्वेन प्रकीर्त्तितः || ३-३२५ ||

तदभावे महेशानि प्राणायामं च वा चरेत् |
भूतशुद्धिविधौ योज्यः शोषणादिविधौ शिवे ||

प्राणायामक्रमेणैव त्रिः सकृद्वा समाचरेत् |
नंदसंख्या यदा भूयात्प्राणायामस्तदा चरेत् ||

केरलाख्यक्रमे देवि न च शोषणमीरितम् |
काश्मीराख्यक्रमे देवि शोषणादि समाचरेत् ||

गौडः काश्मीरतुल्यः स्याच्चैतन्यस्तु चतुर्थकः |
प्राणायामक्रमो देवि भूतशुद्धिक्रमोऽपि च ||

यथायोगं योजनीयं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे प्राणायामजपो नाम तृतीयः पटलः 
|| ३ ||



चतुर्थः पटलः |

श्रीदेव्युवाच |

पूर्वं संसूचितं यन्मे मंत्रप्रस्तारनिर्णयम् |
तन्मे कथय देवेश यद्यहं तव वल्लभा || ४-१ ||

श्रीशिव उवाच |

गोप्याद्गोप्यतरं देवि स्वयोनिरिव पार्वति |
तर्हि तत्ते वदाम्यत्र न वक्तव्यं त्वया शिवे || ४-२ ||

चत्वारि शिवचक्राणि शक्तिचक्राणि पंच च |
सामरस्याद्भवेच्चक्रं श्रीचक्रं सर्वरूपकम् || ४-३ ||

बिन्दोर्मन्वस्नपर्यन्तं शक्तिचक्रं प्रकीर्त्तितम् |
तदुत्तरं महेशानि द्वारान्तं शिवचक्रकम् || ४-४ ||

शुद्धचक्रमिदं प्रोक्तमिदमेव त्रिधा भवेत् |
भूः कैलासस्तथा मेरुप्रस्तारत्वेन पार्वति || ४-५ ||

भूप्रस्तारो द्विधा देवि पातालोर्ध्वक्रमेण तु |
कैलासाख्यस्तु प्रस्तारो द्विविधः परिकीर्त्तितः || ४-६ ||

अर्द्धकैलाससंज्ञस्तु पूर्णकैलासकस्तथा |
तथैव मेरुप्रस्तारः कीर्त्तितस्तु मया तव || ४-७ ||

सृष्टिस्थित्युपसंहारक्रमादष्टादशैव तु |
सृष्टिस्थित्युपसंहारबीजलेखक्रमेण तु || ४-८ ||

ऋत्वग्निसंख्याः प्रस्तारास्त्वंकानां वामतो गतिः |
नित्यायाश्चैव तादात्म्यं प्रस्तारे मेरुसंज्ञके || ४-९ ||

मातृकायाश्च तादात्म्यं कैलासाख्यं प्रकीर्त्तितम् |
वाग्देवतायास्तादात्म्यं भूप्रस्तारे प्रकीर्त्तितम् || ४-१० ||

इमं यन्त्रं तु षोडश्यां कीर्त्तितं तु मया तव |
शुद्धमष्टादशाख्यं हि मातृकालेखनक्रमात् || ४-११ ||

सृष्टिस्थित्युपसंहारे बाणवेदविपर्ययः |
अथवा तु दलाकारं सिद्धं यंत्रं तु कारयेत् || ४-१२ ||

प्रस्तारैः पूर्वसंप्रोक्तैः सृष्टिस्थितिलयादिकैः |
एवं यंत्रं तु निःशप्तं कीर्त्तितं तु मया तव || ४-१३ ||

नव संख्याविधैर्भेदैर्ललितायां महेश्वरि |
प्रस्तारा बहवो देवि जायन्ते तानहं ब्रुवे || ४-१४ ||

प्. ५१) कादिहादिमतेनैव द्विधात्वं परिकीर्त्तितम् |
षड्भेदाः कादिषट्के तु कामराजादिकेऽपि षट् || ४-१५ ||

एतद्विबोधनं देवि कथ्यते शृणु सत्वरम् |
चतुर्दशारं देवेशि कामराजे तु भिद्यते || ४-१६ ||

लोपादिषट्के शुद्धेऽन्ये द्वितीयं परिभिद्यते |
कादिषट्के तु हाद्ये च दशारे भेदभाजनम् || ४-१७ ||

लोपादिषट्के नेत्राख्ये दशारे भेदभाजनम् |
एवं मिलित्वा देवेशि प्रस्तारा द्वादशेरिताः || ४-१८ ||

प्रत्येकं तु महेशानि पूर्वप्रस्तारभेदतः |
सृष्टिस्थित्युपसंहारलेखनक्रमतः शिवे || ४-१९ || 

सृष्टिस्तित्युपसंहारक्रमयोगेन पार्वति |
दलाकारक्रमेणैव प्रत्येकं भेदभाजनम् || ४-२० ||

एकैकपत्रे देवेशि शतमष्टोत्तरं शिवे |
त्रयोदशप्रभेदैस्तु प्रस्तारः परिकीर्त्तितः || ४-२१ ||

चन्द्रचन्द्रषडङ्कं च मुनि ऋत्वङ्कसंख्यकम् ||
यन्त्राणि चोद्धृतान्यत्र प्रस्तारक्रमयोगतः || ४-२२ ||

रहस्यातिरहस्यं हि तव स्नेहादिहोदितम् |
यस्य स्मरणमात्रेण साक्षाद्रुद्रो भविष्यति || ४-२३ ||

त्वया संकथिता देवि प्रस्ताराः पूर्वसूचितः |
ते सर्वे कथिता देवि गोपनीयं स्वयोनिवत् || ४-२४ ||

एतदज्ञानतो देवि ह्यथवा ज्ञानमोहितः |
यत्र कुत्र वसेद्देवि यत्र कुत्र प्रपूजकः || ४-२५ ||

स दरिद्रः प्रभवति नात्र कार्या विचारणा |
श्रीविद्योपासको यो हि देवेन्द्र इव चापरः || ४-२६ ||

देवेन्द्रस्य महेशानि सिद्धलक्ष्मीः प्रकीर्त्तिता |
श्रीविद्योपासकस्याथ लक्ष्मीनाम शृणु प्रिये || ४-२७ ||

सर्वसंभोगसाम्राज्यलक्ष्मीः तस्य गृहे स्थिता |
स दरिद्रः कथं देवि श्रीमद्ब्रह्माण्डनायकः || ४-२८ ||

प्. ५२) एतदज्ञानतो देवि ज्ञानतोऽपि महेश्वरि |
दरिद्रत्वं महेशानि भवत्येव न संशयः || ४-२९ ||

स दारिद्र्यमवाप्नोति नात्र कार्या विचारणा |
ज्ञात्वाऽपि देवदेवेशि यत्र कुत्र वदेद् यदि || ४-३० ||

स दारिद्र्यमवाप्यान्ते रौरवं नरकं व्रजेत् |
पूर्णाभिषेके न ब्रुवन्नामपारायणक्रमे || ४-३१ ||

मंत्रपारायणे देवि चक्रपारायणे तथा |
मेधादीक्षान्तगा दीक्षा यस्य हस्ते विराजते || ४-३२ ||

तस्याधिकारो देवेशि यंत्रप्रस्तारनिर्णये |
अधिकारो न चान्यस्य यः कुर्यात्स तु नारकी || ४-३३ ||

दारिद्र्यान्म्रियते जंतुः दारिद्र्ये तु निमज्जति |
दारिद्र्यहरणं देवि योऽभिवांच्छति सर्वदा || ४-३४ ||

स दीक्षितः पुरा भूयात्पश्चात्प्रस्तारदर्शकः |
एतज्जानाति यः सम्यक् स शिवो नात्र संशयः || ४-३५ ||

शिवः सत्यं शिवः सत्यं शिवः सत्यं न संशयः |
शिव एव परो देवि सर्वथा पूजयेच्च तम् || ४-३६ ||

तस्य पूजनमात्रेण तुल्यो लक्ष्मीपतिर्भवेत् |
किं बहूक्तेन देवेशि कादिहादिमतात्मकम् || ४-३७ ||

गोपनीयं महेशानि स्वयोनिरपरा यथा |
राज्यं दद्यात् शिरो दद्यात् स्त्रियं दद्यान्महेश्वरि || ४-३८ ||

न तु दद्यादिदं शास्त्रं सर्वर्थाऽपि प्रगोपयेत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ४-३९ ||

यन्त्रप्रस्तारनामानं स्तवं यः पठति प्रिये |
सर्वसिद्धीश्वरः साक्षान्महादेव इवापरः || ४-४० ||

महेन्द्रजालमिन्द्रादिजालानां रचना तथा |
पातालखेचरीसिद्धिर्गुटिकाञ्जनमेव च || ४-४१ ||

यक्षिणीखड्गसिद्धिस्तु तस्य हस्तप्रवेशिका |
ब्रह्माण्डगोलके या च या काचिज्जगतीतले || ४-४२ ||

समस्ताः सिद्धयस्तस्य भवन्त्येव न संशयः |
प्रस्तार स्मरणादेव ये ये तस्य हि सिद्धयः || ४-४३ ||

स्वयमायान्ति पुरतो रचनायास्तु का कथा |
यन्त्रपारायणं नाम स्तवं देवि प्रकीर्त्तितम् || ४-४४ ||

प्. ५३) नाडीपारायणं नाम नामपारायणं तथा |
मंत्रपारायणं नाम चक्रपारायणं तथा || ४-४५ ||

यंत्रपारायनं देवि प्रत्यहं कारयेत्प्रिये |
एकावर्तनमात्रेण त्रैलोक्यविजयी भवेत् || ४-४६ ||

आवर्तनद्वये श्रीशः त्रिरावर्तनमात्रतः |
त्रिगुणात्मा भवत्येव नात्र कार्या विचारणा || ४-४७ ||

पंचावर्तनमात्रेण राजराजेश्वरो भवेत् |
यावद्धि दर्शनं भूयात्तावद्धि परमेश्वरि || ४-४८ ||

अर्णवस्य च मर्यादा कीर्त्तिता परमेश्वरि |
यं यं कामं विचिंत्याथ स्तोत्रमेतत्पठेत्सदा || ४-४९ ||

तं तं काममवाप्यन्ते तत्तद्रूपो भवेन्नरः |
किं बहूक्तेन देवेशि राजराजेश्वरी तु सा || ४-५० ||

यथा छिन्ना तथा काली तथैव सुन्दरी परा |
तथैव तारा संदिष्टा चतुर्णां न हि भिन्नता || ४-५१ ||

कालिकायामपि तथा यन्त्रपारायणं चरेत् |
कादिहादिमतत्वेन द्विधात्वं परिकीर्त्तितम् || ४-५२ ||

एतज्ज्ञानयुतं दृष्ट्वा दण्डवत्प्रणिपत्य च |
देववत्पूजनं कुर्यादन्यथा न हि सिध्यति || ४-५३ ||

यन्त्रप्रस्तारराजानं यन्त्रपारायणं परम् |
नाम ख्यातं महेशानि शिवशक्त्यात्मकं तथा || ४-५४ ||

शिवशक्त्यात्मकं देवि यत्किञ्चिज्जगतीतले |
तस्माच्छक्त्यात्मकं देवि जगत्स्थावरजङ्गमम् || ४-५५ ||

सर्वस्वं तु मयाख्यातं किमितोऽपि विशेषणम् |
भेदप्रस्तारसिध्यर्थमङ्कान् शृणु महेश्वरि || ४-५६ ||

रात्र्यष्टकुणपाख्यं हि शक्तिचिह्नाभिधस्ततः |
विष्णुकेतुगजावर्तक्रमेण परिकीर्त्तितः || ४-५७ ||

प्रथमस्य दशारस्य प्रोक्तो रेखाविनिर्णयः |
एवं पञ्च चतुर्भेदाः सर्वसिद्धिप्रदायकाः || ४-५८ ||

द्वितीयस्य दशारस्य रेखाङ्कानां विनिर्णयः |
ऋत्वष्टगणमारान्त्यादर्थवीरादिभिस्ततः || ४-५९ ||

प्. ५४) नाथमार्गक्रमेणैव दिनवेधेन सिध्यति |
रश्मिद्वंद्वं रसो बाणी चैवं रेखां विभेदयेत् || ४-६० ||

एवं पञ्च प्रभेदाः स्युर्मन्वस्रे शृणु साम्प्रतम् |
नित्या वाणी मातृकाप्तिः संख्यावर्तेन वै भवेत् || ४-६१ ||

द्वितीयस्य महेशानि गुणवाक्रसचंद्रता |
कलायोजनमार्गेण द्वितीयं परिकीर्त्तितम् || ४-६२ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं फलसंकथनं शिवे |
जिह्वाकोटिसहस्रैस्तु वक्त्रकोटिशतैरपि || ४-६३ ||

महिमां वर्णितुं चास्य न शक्नोमि महेश्वरि |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं तत्त्वन्यासक्रमं शृणु || ४-६४ ||

आत्मविद्याशिवैस्तत्वैस्तच्वन्यासं समाचरेत् |
पादादि नाभिपर्यन्तमात्मतत्त्वं प्रकीर्त्तितम् || ४-६५ ||

नाभ्यादि हृदयान्तं हि विद्यातत्त्वं प्रकीर्त्तितम् |
हृदयाद्बिन्दुपर्यन्तं शिवतत्त्वं प्रकीर्त्तितम् || ४-६६ ||

सर्वमन्त्रं समुच्चार्य सर्वाङ्गे व्यापनं शिवे |
सर्वतत्त्वमिदं प्रोक्तं सर्वदेवत्वकारकम् || ४-६७ ||

तिथितत्त्वानि देवेशि आत्मतत्त्वे भवन्ति हि |
पंचविंशतितत्त्वानि विद्यातत्त्वे भवन्ति हि || ४-६८ ||

षट्त्रिंशच्छैवतत्त्वानि शिवतत्त्वे भवन्ति हि |
अथ पंचाशत्तत्वानि सर्वतत्त्वे भवन्ति हि || ४-६९ ||

स्थापने वेदतत्त्वानि शोधने तत्त्वपंचकम् |
भूतशुद्धौ त्रिःक्रमेण आचामेच्च त्रितत्त्वतः || ४-७० ||

सर्वमन्त्रे महेशानि आचामेत्तत्त्ववैदिकीम् |
बीजमध्यगतं नाम किं वा कुर्याद्धि सङ्कुलम् || ४-७१ ||

किं वा नाम्ना समाक्रान्ते मंत्रे तत्त्व प्रकल्पना |
एकाक्षरे त्र्यक्षरादौ तत्त्वास्पदविवर्जिते || ४-७२ ||

तत्त्वन्यासोदितं सिद्धं नान्यत्र परिकल्पयेत् |
सिद्धविद्याविधौ देवि श्रीविद्यायां महेश्वरि || ४-७३ ||

सर्वभेदाख्यतत्वानि त्रितत्त्वे निवसन्ति वै |
त्रितत्त्वस्य परिज्ञानी शक्तिपाताधिपो भवेत् || ४-७४ ||

प्. ५५) आलापाद्दशनात्सर्पर्शा[द्दाना]द्यनुग्रहादपि |
तत्स्पृष्टवस्तुसंस्पर्शान्मन्त्रदानाज्जपादपि || ४-७५ ||

जिह्वायां मन्त्रसंलेखात्ताम्बूलोच्छिष्टभक्षणात् |
गण्डूषाद्वस्त्रजलतस्त्वभिमन्त्रणयोगतः || ४-७६ ||

तन्नामस्मरणात्क्रोशशतान्ते स्मरणादपि |
यन्निःसृटं तत्तथैव शापानुग्रहणे शिवे || ४-७७ ||

सर्वशास्त्ररहस्यज्ञस्तथा श्रुतिधरो भवेत् |
अष्टादशविधो देवि शक्तिपातो भवेच्छिवे || ४-७८ ||

अथवा सिद्धिबाहुल्यं मया वक्तुं न शक्यते |
तत्र चेत् सिद्धिबाहुल्यमिच्छाशक्तिपरो भवेत् || ४-७९ ||

शक्तिसंसर्गमात्रेण सर्वं पूतं भवेच्छिवे |
शक्तिं विना न वै मुक्तिः शक्तिर्मोक्षप्रदा मता |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ४-८० ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यतारासंवादे मन्त्रप्रस्तारनिर्णयो नाम चतुर्थः पटलः || 
४ ||



पञ्चमः पटलः |

श्रीदेव्युवाच |

देवेश श्रोतुमिछामि पूर्वोक्तं निर्णयं महत् |

श्रीशिव उवाच |

रहस्यातिरहस्यं च कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || ५-१ ||

स्नानमुख्याः क्रियाः सर्वाः स्नानं च दैवते भवेत् |
प्रातःकाले च मध्याह्ने सायाह्ने स्तोत्रपाठके || ५-२ ||

यदा यदा मनोग्लानिस्तदैव स्नानमाचरेत् |
* * * ब्रह्मयोगे म्लेच्छस्पर्शे तथैव च || ५-३ ||

भाषणे पतितस्याथ मन्त्रस्नानं समाचरेत् |
श्रीविद्यायां चतुःकालं कालिकायां त्रिकालकम् || ५-४ ||

यदैव मनसो ग्लानिस्तदैव स्नानमाचरेत् |
विद्योच्चारं तु यः कुर्यादस्नातः कृतभोजनः || ५-५ ||

तस्य विद्या भवेन्नष्टा रौरवं नरकं व्रजेत् |
अशुचिः सन् महेशानि विद्योच्चारं तु यश्चरेत् || ५-६ ||

तस्य नाशो भवेद्देवि विद्या दग्धा भवेद्ध्रुवम् |
स्नानकालश्च सम्प्रोक्ताः स्नानभेदान् शृणु प्रिये || ५-७ ||

स्नानं पञ्चविधं प्रोक्तं येन देवीमयो भवेत् |
वारुणं नाभसं चैव तृतीयं भस्मजं स्मृतम् || ५-८ ||

चतुर्थं तैजसं देवि पञ्चमं दैवतं भवेत् |
ब्रह्मा विष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः || ५-९ ||

एते पञ्च महादेवाः पञ्चस्नाने व्यवस्थिताः |
परा च तदतीता च तत्परा तदनन्तरम् || ५-१० ||

चित्परा तदतीता च पंचमी परिकीर्त्तिताः |
वारुणं द्विविधं प्रोक्तं वैदिकं तांत्रिकं तथा || ५-११ ||

स्वशाखोक्तविधानेन वैदिकं स्नानमीरितम् |
स्वस्वकल्पोक्तविधिना तांत्रिकं स्नानमाचरेत् || ५-१२ ||

वीराणां तु कनिष्ठं स्यात्रितयं शृणु पार्वति |
उत्तमं तु महेशानि सर्वत्र परिकीर्त्तितम् || ५-१३ ||

प्. ५७) मध्यमं तु महेशानि प्राणायामपुरःसरम् |
ऋष्यादिकं प्रविन्यस्य सप्तमुद्रापुरःसरम् || ५-१४ ||

जलमानीय देवेशि सर्वाङ्गे मूलमुच्चरन् |
दशधा सप्तधा वापि देहं संमार्जयेच्छिवे || ५-१५ ||

कुशेन दूर्वया वापि ह्यथवा तप्तमुद्रया |
ततस्तु तिलकं देवि दशधा वाग्यतोऽथवा || ५-१६ ||

ऊर्ध्वपुंड्रं त्रिप्रकारं त्रिपुंड्रं द्विप्रकारकम् |
अगस्तिपत्राकारं तु पट्टवन्धनमेव च || ५-१७ ||

अगस्तिपत्राकारं तु सिन्दूरैर्घुसृणेन च |
कुचन्दनेन वा देवि योगमार्गेण कारयेत् || ५-१८ ||

पूर्वोक्तं मंत्रमात्रे स्यादिदं श्रीकालिकामनौ |
सर्वदेवेऽपि कर्तव्यं स्वस्वयंत्रेण पार्वति || ५-१९ ||

मणिबन्धादधो हस्तौ पादौ गुल्फादधः प्रिये |
आननं क्षालयेद्देवि ताराच्छिन्नाविधौ शिवे || ५-२० ||

कारयेत्स्नानमेतद्धि पञ्चाङ्गशुद्धिदायकम् |
वारुणं कथितं देवि नाभसं शृणु पार्वति || ५-२१ ||

अष्टादशविधं देवि नाभसं परिकीर्त्तितम् |
शुद्धा नमाताः स्वाहांताः तर्पणांता जयांतिकाः || ५-२२ ||

मालामनः पंचविधः शिवशक्तिक्रमेण च |
तद्द्वयक्रमयोगेन मंत्राः पंचदश स्मृताः || ५-२३ ||

साधकः कृष्णप्रतिपदित्यादि (?) फाल्गुनांतकम् |
रश्मिक्रमेण देवेशि षट्चक्रक्रमगेऽपि च || ५-२४ ||

प्रोक्तमष्टादशविधं स्नानं नाभसज्ञकम् |
मूलाधाराद्बिलांतं च संभाव्य याभवांतिकम् || ५-२५ ||

रश्मयोऽत्र महेशानि त्रिशतं षष्टि कीर्त्तिताः |
वर्षमात्रं तु जान्हव्यां स्नानं त्रिषवणं कृतम् || ५-२६ ||

तत्फलं प्राप्नुयाद्देवि नात्र कार्या विचारना |
ऋत्वादिक्रमयोगेन तत्तदृतुभवैर्जलैः || ५-२७ ||

प्. ५८) स्नाने कृते फलं यच्च सकृदेव भवेच्च तत् |
रश्मिक्रमेण देवेशि साक्षाच्छाम्भवरूपभाक् || ५-२८ ||

प्रतिचक्रे महेशानि चक्रान्तस्तस्य देवताः |
चितयेत्प्रयतो भूत्वा मूलाधाराद्बिलान्तकम् || ५-२९ ||

अन्तःस्नानमिदं प्रोक्तं देवतादर्शनप्रदम् |
ब्रह्मरन्ध्रे तु देवेशि सर्वेषां लयमाचरेत् || ५-३० ||

पुनः शुद्धिस्वरूपं तु विभाव्य जपमाचरेत् |
नाभसं कथितं स्नानं भस्मस्नानं शृणु प्रिये || ५-३१ ||

अग्निर्जलं स्थलं चेति वायुर्व्योमेति सर्वतः |
अभ्रकाभिस्त्रिभिर्देवि स्मानं मृत्युज्वरापहम् || ५-३२ ||

शैव-ऋक्पंचकेनैव द्वितीयं परिकीर्त्तितम् |
श्रीमालिन्यादिभिर्देवि श्रीविद्यायां तृतीयकम् || ५-३३ ||

सूर्यमंत्रं भस्ममध्ये तेन सर्वाङ्गलेपनम् |
ध्यानोक्तं होमकुण्डस्थं भस्मना पंचमं भवेत् || ५-३४ ||

अन्येऽपि बहवो भेदाः सन्ति च प्राणकोदिताः |
तैजसमथ वक्ष्यामि येन सिध्यन्ति सिद्धयः || ५-३५ ||

गुरुदैवतमंत्राणामैक्यं सम्भावयन्धिया |
गुरुतेजो मंत्रतेजो देवतेजस्तथैव च || ५-३६ ||

एकीकृत्य त्रिचैतन्यं तन्मूर्त्तिं परिकल्पयेत् |
हृदये देवतास्थानं कण्ठे चैव मनुर्मतः || ५-३७ ||

सहस्त्रारे गुरुः प्रोक्तस्त्रिचैतन्यं विभावयेत् |
तां मूर्तिं स्वस्य देहे तु यथा स्वावयवक्रमात् || ५-३८ ||

सम्भावयेन्महेशानि देवतादर्शनप्रदम् |
तैजसं गदितं देवि दैवतं शृणु पार्वति || ५-३९ ||

मूलाधारं समारभ्य बिलान्तं परमेश्वरि |
देवतां भावयेद्देवि स्वमुखेन मुखं शिवे || ५-४० ||

तस्याः सर्वाङ्गकं देवि स्वदेहे स्थानयोगतः |
द्वारदेशे महेशानि गंगां च यमुनां तथा || ५-४१ ||

सर्वसम्भावनायां तु गंगया किं फलं भवेत् |
इडा गङ्गेति विख्याता सुषुम्णा यमुना नदी || ५-४२ ||

प्. ५९) सरस्वती पिङ्गला स्यात्प्रयागं देहमध्यगम् |
देहज्ञानं विना देवि बाह्यज्ञानेन किं फलम् || ५-४३ ||

गुरुपङ्क्तिं सहस्रारे ह्यंगानि भ्रुवि भावयेत् |
कण्ठमूलांतकं देवि सर्वावरणदेवताः || ५-४४ ||

भावयेद्यत्नतो देवि दैवतं स्नानमीरितम् |
अनेन स्नानयोगेन किं तद्यन्न करे स्थितम् || ५-४५ ||

ब्रह्माद्या देवताः सिद्धाः स्नानेनानेन पार्वति |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं सन्ध्याकर्म शृणु प्रिये || ५-४६ ||

सुन्दर्यां तु चतुःकालं सन्ध्यावन्दनमाचरेत् |
प्रातःकाले च मध्याह्ने सायाह्नेऽप्यर्धरात्रके || ५-४७ ||

चतुर्विधां तु गायत्रीं जपेद्द्यत्नेन पार्वति |
प्रस्ताराकृतिरूपा च उपस्थानाभिधा तथा || ५-४८ ||

वांच्छाकल्पलता देवि चतुर्थी परिकीर्त्तिता |
षष्टिपारायणं प्रातर्मध्याह्ने नामसंज्ञकम् || ५-४९ ||

मंत्रपारायणं रात्रौ निशायां चक्रसंज्ञकम् |
तृतीयामर्धरात्रे तु तूर्यसंन्ध्या समाचरेत् || ५-५० ||

कालिकायामिदं प्रोक्तमुपस्थानविवर्जितम् |
मेधादीक्षादिराज्ञीत्वात्काल्यां सन्ध्याचतुष्टयम् || ५-५१ ||

सन्ध्यात्रयं तु तारायां छिन्नायां त्रिविधा भवेत् |
एतासां न हि भेदोऽस्ति भेदभाङ्नरकं व्रजेत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ५-५२ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे स्नानभेदनिर्णयो नाम पञ्चमः 
पटलः || ५ ||



षष्ठः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि दीपेशादिविनिर्णयम् |


श्रीशिव उवाच |


बद्धपद्मासनो मूर्ध्निं दीपनाथं प्रपूजयेत् || ६-१ ||

वर्गाष्टकं चाष्टदिक्षु स्वरद्वन्द्वसमन्वितम् |
विलिखेत्तत्र वर्गे च महानादाक्षरं भवेत् || ६-२ ||

सत्यबिन्दुकः प्रथमं श्रीकण्ठादि ततः परम् |
तद्वर्णेशं नन्दनाथं च चतुर्थमनन्तरम् || ६-३ ||

अतिरिक्तपदस्यान्ते वर्णायेति समुद्धरेत् |
रक्तद्वादशशक्त्यार्धयुक्तायेति पदं वदेत् || ६-४ ||

अस्मिन्क्षेत्र इमां पूजां गृह्णयुग्ममथापि वा |
स्वाहान्तगो मनुरयं दीपनाथस्य कीर्त्तितः || ६-५ ||

ईशाने दीपनाथं च पूजयेत्परमेश्वरि |
उच्छिष्टो मृदमानीय नदीतीरद्वयार्त्तथा || ६-६ ||

रूपं तालमितं कृत्वा नामार्णान्यस्य तद्धृदि |
नाममायास्त्रधत्तुरलिखितं पूरितं भुवि || ६-७ ||

त्रिसप्त जपतो सार्द्धं वशयेदुर्वशीमपि |
अथान्यदपि देवेशि रहस्यं कथ्यते शृणु || ६-८ ||

वामहस्ते * * धृत्वा दक्षहस्तेन होमयेत् |
मालां दत्त्वा शक्तिहस्ते गणनां कारयेच्छिवे || ६-९ ||

द्वित्रिमासोत्तरं देवि मालां संग्रथयेच्छिवे |
स्वयं संत्रुटिता माला प्रायश्चित्ताय कल्पते || ६-१० ||

जीर्णसूत्रं तु विज्ञाय मालां संग्रथयेच्छिवे |
षण्मासोत्तरगं देवि जीर्णसूत्रस्य मालिका || ६-११ ||

यः स्थापयेन्महेशानि तस्य नाशो भविष्यति |
त्रुटिता चेत्स्वयं मालां प्रायश्चितं समाचरेत् || ६-१२ ||

प्. ६१) गजान्तकसहस्रं तु जपहोमं समाचरेत् |
पुनः संग्रथनं कृत्वा प्राणस्थापनपूर्वकम् || ६-१३ ||

तदा माला सिद्धिदा स्यान्नान्यथा शांकरं वचः |
पुरश्चर्याजपे होमे माला हस्तच्युता यदि || ६-१४ ||

प्रायश्चित्तं शतं जप्त्वा तद्दशांशप्रवर्द्धनम् |
तद्दशांशं त्यजेज्जापं प्रायश्चित्तक्रमेण च || ६-१५ ||

केचिदत्र समिच्छन्ति पुरश्चर्या पुनर्भवेत् |
प्रायश्चित्तं शतं जप्त्वा पुरश्चर्यां पुनश्चरेत् || ६-१६ ||

अयुतं होमयेद्देवि पायसैर्नारिकेलजैः |
त्रैलोक्यं च वशीकुर्यान्नात्र कार्या विचारणा || ६-१७ ||

तिलतण्डुलहोमेन प्रीति सञ्जनयेत्प्रिये |


श्रीदेव्युवाच |


प्रसृतिस्तण्डुलाः प्रोक्ताः शतमात्रं तिलाः स्मृताः || ६-१८ ||

कथं साम्यं महादेवि तन्मे कथय शङ्कर |
अर्धप्रसृतिमात्रं तु तण्डुला वा महेश्वर || ६-१९ ||

पञ्चाशद्वा तिला ग्राह्याः सन्देहं हर मे प्रभो |


श्रीशिव उवाच |


प्रसृतिश्च शतं देवि संयोगेन तु होमयेत् || ६-२० ||

दक्षिणामूर्तिदेवस्य संमतं परिकीर्त्तितम् |
अर्धप्रसृतिमात्रं तु तण्डुलाः परमेश्वरि || ६-२१ ||

पञ्चाशच्च तिला ग्राह्या अक्षोभ्य ऋषिसम्मतम् |
यवानां च तिलानां च यथा योगेन चाहुतिः || ६-२२ ||

तथैव तिलसंयोगः कर्तव्यः कालसंमतः |
समतोलसमे कुण्डे होमयेत्कालिकामते || ६-२३ ||

* * * स्वमुखं दत्वा वामहस्तेन होमयेत् |
देवता वरदा तस्य नात्र कार्या विचारणा || ६-२४ ||

* * * * देवेशि होमयेदविचारयन् |
त्रैलोक्याधिपतिर्भूयान्नात्र कार्या विचारणा || ६-२५ ||

पात्रं षोडशकं स्थाप्य सम्पूज्य परदेवताम् |
तदन्ते होमयेद्रात्रौ तदन्ते तर्पणं भवेत् || ६-२६ ||

प्. ६२) देविशंखमुखं नेत्रे देवतायाः समाचरेत् |
केरलाख्यमते प्रोक्तं काश्मीराख्यमतं शृणु || ६-२७ ||

यथा देवी तथा देवीविशेषाख्यः प्रकीर्त्तितः |
स्वसांमुख्येन देवेशि स्थापयेत्पात्रराशिकम् || ६-२८ ||

चैतन्यस्य मते देवि तिर्यक् चक्रेण स्थापयेत् |
स्वसांमुख्ये तथा तिर्यक् देवतासंमुखेऽपि च || ६-२९ ||

प्राची नव षट् च प्रोक्ता कथमङ्गादिकल्पना |
स्वस्य प्राची च वा देवि देवतायाऽथवा भवेत् || ६-३० ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कथ्यते शृणु सादरम् |
स्वसांमुख्ये स्थिते पात्रे देववच्चांगकल्पनम् || ६-३१ ||

निरंजनमतं प्रोक्तं तत्सांमुख्येऽपि पार्वति |
पार्वतीमतमाख्यातं रुद्रवीरमतं शृणु || ६-३२ ||

देवीपात्रं देवमुख्ये अंगादि स्वांगवद्भवेत् |
तत्र प्राचीक्रमं ज्ञात्वा सर्वं संसाधयेद् ध्रुवम् || ६-३३ ||

आसनाद्यं समारभ्य भूतशुध्यन्तगं शिवे |
सिद्धप्राची तु सम्प्रोक्ता ततस्तु कल्पिता भवेत् || ६-३४ ||

स्थित्यादिपात्रकर्मान्तं सिद्धप्राची प्रकीर्त्तिता |
पूजायां तु महेशानि कल्पिता दिक् शुभप्रदा || ६-३५ ||

अर्घ्यांत पूजान्यसने कल्पिता दिक् च शम्बरे |
महाभूतबलिर्देवि स्वस्य प्राचीविधौ भवेत् || ६-३६ ||

देवीबलिः स्ववामे तु स्वदक्षे मृडसम्मते |
अग्नीशासुरवायव्ये मध्ये दिक्ष्वङ्गपूजनम् || ६-३७ ||

केरलस्य मतं प्रोक्तं चिद्घनस्य मतं शृणु |
अग्निनैर्-ऋतवायव्ये शंभुकोणेषु मध्यतः || ६-३८ ||

चतुर्दिक्षु महेशानि मण्डलावर्तंमार्गतः |
अग्नीशासुरवायव्ये मध्ये पृष्ठे षडंगकम् || ६-३९ ||

केसरेषु च कोणेषु देहेषु च षडंगकम् |
कालरुद्रमते देवि षडङ्गपूजनं भवेत् || ६-४० ||

क्रमदुर्येण कथितं प्राची चाङ्गप्रपूजनम् |
चतुरावर्तमार्गेण संहाराख्यक्रमेण च || ६-४१ ||

प्. ६३) षडंगपूजनं प्रोक्तं विशेषं शृणु सादरम् |
अर्घपूजाविधौ सिद्धप्राची प्रोक्ता तु पीठके || ६-४२ ||

मृडेन परमेशानि कल्पिता तु क्वचिद्भवेत् |
क्वचित्सिद्धा महेशानि कल्पिता तु क्वचिद्भवेत् || ६-४३ ||

वायव्यदिशि पर्यन्तं गुरुपंक्ति प्रपूजयेत् |
विद्यापृष्ठे महेशानि गुरवः सन्ति सर्वदा || ६-४४ ||

काल्यां त्रिपंक्तिमार्गेण देवीपृष्ठक्रमेण च |
दिव्यादिक्रमयोगेन तदधः स्वगुरुत्रयम् || ६-४५ ||

दक्षोदक् च प्रतीच्यां च रेखात्रितयकं चरेत् |
दिव्यौघो देवतापृष्ठे तदन्यौ तत्स्थलद्वये || ६-४६ ||

विद्याया भेदभावे तु स्वगुरुं पूजयेच्छिवे |
सर्वोपरि महेशानि गुरुस्थानं प्रकीर्त्तितम् || ६-४७ ||

सिद्धप्राचीविधौ देवि विलोके केरल मते |
गौडे कल्पितदिङ्मार्गा यथा देवी तथैव ते || ६-४८ ||

न तेषां मुख्यता देवि मुख्या तु देवता भवेत् |


श्रीदेव्युवाच |


अत्रार्थे संशयो मेऽस्ति संशयं मम हारय || ६-४९ ||

कल्पितक्रममार्गेण यदि पूजा भवेच्छिव |
तेषां दिग्व्यत्यये देव स्थानस्य संच्युतिर्भवेत् || ६-५० ||


श्रीशिव उवाच |


स्वामी यत्र समायाति तत्रैवाङ्गादिदेवताः |
न चांगे मुख्यता देवि तत्पूजायां तु मुख्यता || ६-५१ ||

दशांशेनांगमंत्राणां जपपूजां समाचरेत् |
तेन ते सिद्धिदा देवि नान्यथा सिद्धिरोधकृत् || ६-५२ ||

कदा को वा महादेवः का वा प्राची स्थिता भवेत् |
सूर्यस्तु वारुणीं याति नित्यानित्यं महेश्वरि || ६-५३ ||

दिवारात्रिव्यत्ययस्तु साधकस्य करेस्थितः |
चन्द्रसूर्यव्यत्ययं च स कर्तुं भवति क्षमः || ६-५४ ||

सूर्यस्थाने भवेच्चन्द्रः चन्द्रस्थाने तु सूर्यता |
एवं क्रमेण देवेशि ब्रह्माण्डानां परंपरा || ६-५५ ||

प्. ६४) कदा का वा स्थिता प्राची कति जाताः पुरंदराः |
एकैकवारं देवेशि कीटाद्यपि पुरंदरः || ६-५६ ||

कुत्र के वा स्थिता देवि सर्वं साधकगोचरम् |
यदाशाभिमुखो भूत्वा चक्रराजं समुद्धरेत् || ६-५७ ||

सैव पूर्वा विनिर्दिष्टा सर्वत्र योजयेत्क्रमम् |
यदा पूर्वमुखो भूत्वा चक्रेशीं परिपूजयेत् || ६-५८ ||

तदा प्रतीची पूर्वा स्याद्देवताया महेश्वरि |
पश्चिमाभिमुखो भूत्वा यदा चक्रं समुद्धरेत् || ६-५९ ||

पूर्वैव पूर्वा निर्दिष्टा दक्षिणे शृणु पार्वति |
दक्षिणाभिमुखो भूत्वा यदा चक्रं समुद्धरेत् || ६-६० ||

तदोत्तरा भवेत्पूर्वा प्रतीची दक्षिणा भवेत् |
उत्तराभिमुखो भूत्वा यदा देवीं प्रपूजयेत् || ६-६१ ||

दक्षिणैव भवेत्पूर्वा संक्षेपात्परमेश्वरि |
तथा काम्यविधौ देवि विदिक्षु संस्थितो यदि || ६-६२ ||

देवि स्वमध्ये पूर्वा तु संक्षेपेण प्रकीर्त्तिता |
यथा यथा शिवा याति परिवारास्तथा तथा || ६-६३ ||

यस्याः कृपाकटाक्षेण स्थानं लब्धं च तैः पुरा |
ते सेवार्थं समायान्ति देवताया महेश्वरि || ६-६४ ||

बलिदानविधौ देवि सिद्धा वा कल्पिता च वा |
देवताहस्तदक्षाख्यः स्वसांमुख्यक्रमेण च || ६-६५ ||

प्राची प्रोक्ता केरले च गौडे प्राग्दक्षभावतः |
देव्यग्रदलमारभ्य प्रादक्षिण्यक्रमेण तु || ६-६६ ||

काश्मीराख्यमते प्रोक्तं पूजनं तत्क्रमेण तु |
स्वदेहं च स्वदेवीं च स्वगुरुं परमेश्वरि || ६-६७ ||

स्वदेहस्थितिमार्गेण स्वरूपं पूजयेत्प्रिये |
पूजाविधौ महेशानि स्वाग्रे संचिंत्य पूजयेत् || ६-६८ ||

अत्रापि देवदेवेशि स्वरूपेण स्वरूपता |
तद्रूपे स्वस्य रूपं च तथैव च गुरोरपि || ६-६९ ||

एवं क्रमेण देवेशि त्रितयं त्रितयं त्रिषु |
मार्गत्रयक्रमेणैव सर्वं संक्षेपतो मतम् || ६-७० ||

प्. ६५) बलिदानभवद्रव्यं देवताग्रे निवेदयेत् |
स्वसांमुख्येन वा देवि तत्सांमुख्येन वा प्रिये || ६-७१ ||

केरलक्रमयोगेन काश्मीरक्रमयोगतः |
गौडमार्गक्रमेणैव सर्वं संक्षेपतो मतम् || ६-७२ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यतारासंवादे दीपेशादिविनिर्णयो नाम षष्ठः पटलः || ६ ||



सप्तमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


भिन्नांजनं समारभ्य मा भैर्मा भैर्महेश्वरि || ७-१ ||

वृत्तानन्दं तु देवेशि ध्यात्वा वाञ्छामितं शिवे |
शिखागतं स्मरेत् वह्नि शिखासाधकरूपिणम् || ७-२ ||

खड्गंतु देव्या रसनां बुद्ध्या ध्यात्वा महेश्वरि |
साध्यस्य जाड्यरूपत्वं शिखायां परमेश्वरि || ७-३ ||

साध्यस्य हृदये देवि देवी तिष्ठति सर्वदा |
जाड्यं तत्रैव देवेशि रसना लेहभक्षणा || ७-४ ||

एवं ध्यात्वा जपेद्वीरस्त्रैकाल्यज्ञानमाप्नुयात् |
ताराविधौ महेशानि काम्यध्यानं महेश्वरि || ७-५ ||

प्रत्यालीढं समारभ्य पंचमुद्राविभूषितम् |
इत्येतं चिन्त्य यत्नेन जाड्यं न्यस्य कपालके || ७-६ ||

कर्त्र्या संकर्तनं चिन्त्यं त्रैलोक्याधिपतिः कविः |
राज्यदातृत्वसामर्थ्यं नहि तारां विना कलौ || ७-७ ||

* * * * सक्तामाग्नेयीनाडिकागताम् |
शवस्य हृदये न्यस्तं दक्षिणं चरणं शुभम् || ७-८ ||

शवस्य पादयुगलमनुलोमाकृतिक्रमात् |
संन्यस्य वामचरणे प्रत्यालीढं तदुच्यते || ७-९ ||

साधनायां दक्षशिरः प्राक् प्रत्यक् च शिरः सदा |
शवस्वरूपं कथितं वामहस्तं हृदि स्थितम् || ७-१० ||

चतुर्भुजा कालिका स्यात् धनुरायुधधारिणी |
कपालं पञ्चमं चेत्स्यात् वरहस्ते विधारयन् || ७-११ ||

मुण्डरूपं कपालं तु महाकालमते मतम् |
कलौ तारा कलौ काली कलौ तारा च कालिका || ७-१२ ||

शिवशक्तिप्रभेदेन देहे शक्तिरुपस्थिता |
तारा शिवस्तथा काली शक्तिरूपा प्रकीर्त्तिता || ७-१३ ||

प्. ६७) काली शिवस्तथा तारा शक्तिरूपा प्रकीर्त्तिता |
अहो ज्ञानवतां ज्ञानी कालीतारापरायणः || ७-१४ ||

रहस्यातिरहस्यं च प्रोक्तं देवि तवाग्रतः |
देशव्यवस्थां देवेशि कथ्यते शृणु यत्नतः || ७-१५ ||

वैद्यनाथं समारभ्य भुवनेशांतगं शिवे |
तावदंगाभिधो देशो यात्रायां न हि दुष्यति || ७-१६ ||

रत्नाकरं समारभ्य ब्रह्मपुत्रांतगं शिवे |
बंगदेशो मया प्रोक्तः सर्वसिद्धिप्रदायकः || ७-१७ ||

जगन्नाथात्पूर्वभागात्कृष्णातीरान्तगं शिवे |
कलिंगदेशः संप्रोक्तो वाममार्गपरायणः || ७-१८ ||

कलिङ्गदेशमारभ्य पंचाष्टयोजनं शिवे |
दक्षिणस्यां महेशानि कालिंदः परिकीर्त्तितः || ७-१९ ||

सुब्रह्मण्यं समारभ्य यावद्देवो जनार्दनः |
तावत्केरलदेशः स्यात्तन्मध्ये सिद्धिकेरलम् || ७-२० ||

रामेश्वरो वेंकटेशो हंसकेरलबोधकः |
अनंतशैलमारभ्य यावत्स्यादुडुपं पुरम् || ७-२१ ||

तावत्सर्वेशनामा तु केरलः परिकीर्त्तितः |
शारदामठमारभ्य कुंकुमाद्रितटान्तकम् || ७-२२ ||

तावत्काश्मीरदेशः स्यात्पंचाशद्योजनान्तकः |
कालेश्वरं श्वतगिरिं त्रिपुरां नीलपर्वतम् || ७-२३ ||

कामरूपाभिधो देवि गणेशगिरिमूर्धनि |
त्रिपंचकं सामारभ्य मध्ये चोज्जयिनी शिवे || ७-२४ ||

मार्जारतीर्थं राजेन्द्रे कोलापुरनिवासिनम् |
तावद्देशो महाराष्ट्रः कार्णाटस्याभिगोचरः || ७-२५ ||

जगन्नाथादूर्ध्वभागं अवाक् श्रीभ्रमराम्बिका |
तावदंध्राभिधो देशः सौराष्ट्रं शृणु सादरम् || ७-२६ ||

प्. ६८) कोंकणात् पश्चिमं तीर्त्वा समुद्रप्रान्तगोचरः |
हिंगुलाजान्तका देवि जन्तवो जनलेशतः || ७-२७ ||

सौराष्ट्रदेशो देवेशि नाम्ना तु गुर्जराभिधः |
श्रीशैलं तु समारभ्य चोलेशान्मध्यभागतः || ७-२८ ||

तैलंगदेशो देवेशि ध्यानाध्ययनतत्परः |
मूकाम्बिकां समारभ्य मलयाद्र्यन्तगं शिवे || ७-२९ ||

मलयालाभिधो देशो मंत्रसिद्दिप्रवर्तकः |
रामनाथं समारभ्य श्रीरंगान्तं विलेश्वरि || ७-३० ||

कर्णाटदेशो देवेशि साम्राज्यभोगदायकः |
ताम्रपर्णी समारभ्य शैलार्द्धात्पुरतोऽर्द्धतः || ७-३१ ||

अवंतीसंज्ञको देशः कालिका तत्र तिष्ठति |
भद्रकाली महत्पूर्वं रामदुर्गाच्च पश्चिमे || ७-३२ ||

श्रीविदर्भाभिधो देशो वैदर्भास्तत्र तिष्ठति |
गुर्जरात्पूर्वभागे तु द्वारकातो हि दक्षिणे || ७-३३ ||

मरुदेशो महेशानि उष्ट्रोत्पत्तिपरायणः |
श्रीकोंकणादधोभागे तापीतः पश्चिमोत्तरे || ७-३४ ||

आभीरदेशो देवेशि विन्ध्यशैले व्यवस्थितः |
अवंतीतः पूर्वभागे गोदावर्यास्तथोत्तरे || ७-३५ ||

मालवाख्यो महादेशो धनधान्यपरायणः |
द्रविडतैलंगयोर्मध्ये चोलदेशः प्रकीर्त्तितः || ७-३६ ||

लम्बकर्णाश्च ते प्रोक्ता भेदो ह्यवान्तरो भवेत् |
कुरुक्षेत्रात्पश्चिमे तु तथा चोत्तरभागतः || ७-३७ ||

इन्द्रप्रस्थान्महेशानि दशत्रियोजनोत्तरम् |
पांचाल देशो देवेशि सौन्दर्यगर्वभूषितः || ७-३८ ||

पांचालदेशमारभ्य म्लेच्छाद्दक्षिणपूर्वतः |
काम्बोजदेशो देवेशि वाजिराशिपरायणः || ७-३९ ||

वैदर्भदेशादूर्ध्वं च इन्द्रप्रस्थाच्च दक्षिणे |
मरुदेशात् पूर्वभागे वैराड्देशः प्रकीर्त्तितः || ७-४० ||

प्. ६९) काम्बोजाद्दक्षभागे तु इन्द्रप्रस्थाच्च पश्चिमे |
पाण्ड्यदेशो महेशानि महाशूरत्वकारकः || ७-४१ ||

गण्डकीतीरमारभ्य चम्पारण्यान्तकं शिवे |
विदेहभूः समाख्याता तैरभुक्त्यभिधः स तु || ७-४२ ||

काम्बोजदेशमारभ्य महाम्लेच्छात्तु पूर्वके |
वाल्हीकदेशो देवेशि अश्वोत्पत्तिपरायणः || ७-४३ ||

तप्तकुण्डं समारभ्य रामक्षेत्रांतकं शिवे |
किरातदेशो देवेशि विन्ध्यशैले च तिष्ठति || ७-४४ ||

करतोयां समारभ्य हिंगुलाजान्तकं शिवे |
बक्तानदेशो देवेशि महाम्लेच्छपरायणः || ७-४५ ||

हिंगुपीठं समारभ्य मर्केशांतं महेश्वरि |
खुरासनाभिधो देशो म्लेच्छमार्गपरायणः || ७-४६ ||

तन्मध्ये चोत्तरे देवि ऐराकः परिकीर्त्तितः |
काश्मीरं तु समारभ्य कामरूपाच्च पश्चिमे || ७-४७ ||

भोतांतदेशो देवेशि मानसेशाच्च दक्षिणे |
मानसेशाद्दक्षपूर्वे चीनदेशः प्रकीर्त्तितः || ७-४८ ||

कैलासगिरिमारभ्य सरयूयोनितः परे |
आमोंगांतं महेशानि महाचीनाभिधो भवेत् || ७-४९ ||

जटेश्वरं समारभ्य योगिन्यन्तं महेश्वरि |
नेपालदेशो देवेशि शिलहट्टं शृणु प्रिये || ७-५० ||

गणेश्वरं समारभ्य महोदध्यंतगं शिवे |
शिलहट्टाभिधो देशः पर्वते तिष्ठति प्रिये || ७-५१ ||

बंगदेशे समारभ्य भुवनेशांतगं शिवे |
गौडदेशः समाख्यातः सर्वविद्याविशारदः || ७-५२ ||

गोकर्णेशात्पूर्वभागे आर्यावर्त्तात्तु चोत्तरे |
तैरमूक्तात्पश्चिमे तु महापुर्याश्च पूर्वतः || ७-५३ ||

महाकोशलदेशः स्यात् सूर्यवंशपरायनः |
व्यासेश्वरं समारभ्य तप्तकुण्डान्तकं शिवे || ७-५४ ||

प्. ७०) मगधाख्यो महादेशो यात्रायां न हि दुष्यति |
दक्षोत्तरक्रमेणैव क्रमात् कीकटमागधौ || ७-५५ ||

चरणाद्रि समारभ्य गृध्रकूटांतकं शिवे |
तावत्कीकटदेशः स्यात्तदुत्तरो मागधो मतः || ७-५६ ||

जगन्नाथप्रान्त देशस्त्वौत्कलः परिकीर्त्तितः |
कामगिरिं समारभ्य द्वारकान्तं महेश्वरि || ७-५७ ||

श्रीकुन्तलाभिधो देशो हूणं शृणु महेश्वरि |
कामगिरेर्दक्षभागे मरुदेशात्तथोत्तरे || ७-५८ ||

हूणदेशः समाख्यातः शूरास्तत्र वसन्ति हि |
अथ घट्टं स मारभ्य कोटीशस्य च मध्यगः || ७-५९ ||

समुद्रप्रान्तदेशो हि कोङ्कणः परिकीर्त्तितः |
ब्रह्मपुत्रात्कामरूपान्मध्यभागे तु कैकयः || ७-६० ||

मगधाद्दक्षभागे तु विन्ध्यात्पश्चिमतः शिवे |
शौरसेनाभिधो देशः सूर्यवंशप्रकाशकः || ७-६१ ||

हस्तिनापुरमारभ्य कुरुक्षेत्राच्च दक्षिणे |
पाञ्चालात्पूर्वभागे तु कुरुदेशः प्रकीर्त्तितः || ७-६२ ||

मरुदेशात्पूर्वभागे कामाद्रेर्दक्षिणे शिवे |
सिंहलाख्यो महादेशः सर्वदेशोत्तमोत्तमः || ७-६३ ||

शिलहट्टात्पूर्वभागे कामरूपात्तथोत्तरे |
पुलिन्ददेशो देवेशि नरनारायनः परः || ७-६४ ||

गणेश्वरात्पूर्वभागे समुद्रादुत्तरे शिवे |
कच्छदेशः समाख्यातः सेवनं शृणु सादरम् || ७-६५ ||

पुलिन्दादुत्तरे भागे कच्छाच्च पश्चिमे शिवे |
मत्स्यदेशः समाख्यातो मत्स्यबाहुल्यकारकः || ७-६६ ||

वैराटपाड्ययोर्मध्ये पूर्वदक्षक्रमेण च |
मद्रदेशः समाख्यातो माद्रीशस्तत्र तिष्ठति || ७-६७ ||

शूरसेनात्पूर्वभागे कण्ठकात्पश्चिमे वरे |
सौवीरदेशो देवेशि सर्वदेशाधमोधमः || ७-६८ ||

प्. ७१) अवंतीतः पश्चिमे तु वैदर्भाद्दक्षिणोत्तरे |
लाटदेशः समाख्यातो बर्बरं शृणु पार्वति || ७-६९ ||

मायापुरं समारभ्य सप्तशृंगात्तथोत्तरे |
बर्बराख्यो महादेशः सैन्धवं शृणु सादरम् || ७-७० ||

लंकाप्रदेशमारभ्य मक्कान्तं परमेश्वरि |
सैंधवाख्यो महादेशः पर्वते तिष्ठति प्रिये || ७-७१ ||

एते षट्पञ्चाशद्देशा मया प्रोक्तास्तव प्रिये |
एतन्मध्येऽपि देवेशि देशभेदास्त्वनेकशः ||

कोटिशः सन्ति देवेशि एते मुख्याः प्रकीर्त्तिताः |
रहस्यातिरहस्यं च गोप्तव्य पशुसङ्कटे |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे देशव्यवस्थानियमो नाम सप्तमः 
पटलः || ७ ||



अष्टमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि पञ्च प्रस्थानि साम्प्रतम् |


श्रीशिव उवाच |


इन्द्रप्रस्थं यमप्रस्थं वरुणप्रस्थमेव च || ८-१ ||

कूर्मप्रस्थं महादेवि देवप्रस्थञ्च पञ्चमम् |
इन्द्रप्रस्थं महेशानि शृणु वक्ष्ये यथाक्रमम् || ८-२ ||

इन्द्रप्रस्थं महेशानि योगिनीकोटिसंयुतम् |
मथुरागोकुलं पूर्वभागे तस्य प्रकीर्त्तितम् || ८-३ ||

वृन्दावनं कोणदेशे हस्तिनापुरमुत्तरे |
द्वारका पश्चिमायां तु गदावर्त्तस्तु दक्षिणे || ८-४ ||

इन्द्रप्रस्थमध्यभागे कालिकामुखगोचरम् |
वाराहीक्षेत्रमुद्दिष्टमिन्द्रप्रस्थं तदुच्यते || ८-५ ||

सिंहासनं चाश्वपतेस्तदेव परिकीर्त्तितम् |
यमप्रस्थं महेशानि दक्षिणस्यां व्यवस्थितम् || ८-६ ||

सोमेश्वरः पश्चिमायां सप्तशृंगी तु पूर्वगा |
मायापुरं वामभागे व्यङ्कटेशस्तु दक्षिणे || ८-७ ||

यमप्रस्थं भवेन्मध्ये कमलामुखगोचरम् |
शङ्खावर्त्तो भवेत्तत्र क्षेत्रं मायाभिधं भवेत् || ८-८ ||

सिंहासनं नरपतेस्तद्दक्षे परिकीर्त्तितम् |
ततः पूर्वे जगन्नाथः प्राप्ते कविपतिर्भवेत् || ८-९ ||

वारुणाख्यं तथा देवि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
मक्केश्वरः पश्चिमायामुत्तरे हिङ्गुला भवेत् || ८-१० ||

त्रैलोक्यविजया देवि दक्षभागे प्रकीर्त्तिता |
राजावर्त्तस्तत्र भवेत् शीतामुखगतं च तत् || ८-११ ||

तदन्ते सागराः सप्त समुद्राश्च तदन्तके |
तावत् श्रीवारुणाख्यं तु प्रस्थं प्रोक्तं मया तव || ८-१२ ||

कूर्मप्रस्थं महेशानि कथ्यते शृणु पार्वति |
गोकर्णेशाद्दक्षभागे कामाख्यात्पूर्वगोचरः || ८-१३ ||

प्. ७३) उत्तरे मानसेशः स्यात् पश्चिमे सारदा भवेत् |
त्रिगुणावर्तमेतद्धि वज्रेश्या मुखमीरितम् || ८-१४ ||

षट्पंचकोटिचामुण्डागणैर्व्याप्तं तु तद्भवेत् |
देवप्रस्थं महेशानि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || ८-१५ ||

श्रीरंगो दक्षिणे प्रोक्तो गायत्री पश्चिमे भवेत् |
पूर्वे चैव जगन्नाथस्तूत्तरेऽमरकण्टकम् || ८-१६ ||

कांचीपुरं मध्यभागे मोहनावर्तमेव च |
ललिताया मुखं तच्च विद्यागणविभूषितम् || ८-१७ ||

कामाख्याक्षेत्रमुद्दिष्टं महामन्त्रविभूषितम् |
नवलक्षमहाविद्यासगणैः परिभूषित || ८-१८ ||

पंच प्रस्थानि देवेशि कथितानि मया तव |
कृष्णमुद्रणरामश्च श्रीर्विष्णुर्वरदेश्वरः || ८-१९ ||

ब्रह्मा विष्णुश्च रुद्रश्च ईश्वरश्च सदाशिवः |
परादितदतीतान्तं तृतये परिवर्तते || ८-२० ||

विष्णोर्भेदाः स्मृता ह्येते नाविष्णुः पृथिवीपतिः |
पंचप्रस्थेश्वरो भूयात्कालीतारापरायणः || ८-२१ ||

रहस्यातिरहस्यं च कथितं परमेश्वरि |
गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिवत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ८-२२ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यतारासंवादे पंचप्रस्थकथनं नामाष्टमः पटलः || 
८ ||



नवमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि पूर्वमुक्तं रहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कथ्यते तव भक्तितः || ९-१ ||

आनंदभुवनं नाम महायोगवनं शृणु |
शक्तिमानीय देवेशि तस्याः संदीक्षणं चरेत् || ९-२ ||

दीक्षितां च सुशीलां च मंत्रयंत्रपरायणाम् |
राजपत्नीं देवपत्नीं देवतां गुरुरूपिणीम् || ९-३ ||

राजवेश्यां ब्रह्मवेश्यां दिव्यवेश्यां कलापराम् |
तीर्थवेश्यां गुप्तवेश्यां नृत्यवेश्यां च वा प्रिये || ९-४ ||

समानीय दिवारात्रौ यथायोगेन पार्वति |
संदीक्ष्य यत्नतो देवि त्रैलोक्यरञ्जिंनीं कलाम् || ९-५ ||

प्रसूनमंचे संस्थाप्य पाद्यार्घ्याचमनीयकम् |
दत्त्वा संपूज्य यत्नेन चतुःषष्ठ्युपचारकः || ९-६ ||

शृंगाररत्नाभरणैर्नाना दिव्यैर्महेश्वरि |
स्वेष्टदेवीं च संचित्य पूजयेत् त्रिजटेश्वरीम् || ९-७ ||

मंत्रभेदे स्वल्पमंत्रे आवृत्तिर्भूयसी यदा |
बिन्दोश्च परितः कोणे पूजयेत् तां च देवताम् || ९-८ ||

सांगां सावरणां पूज्य यथाकामवरप्रदाम् |
तां विलोक्य जपेद्देवि सर्वकालमतंद्रितः || ९-९ ||

तस्यां तु देवताबुद्ध्या देवीं चिन्त्य महोत्सवैः |
तत्पादौ चिंत्य देवेशि जपेद्यत्नेन पार्वति || ९-१० ||

सर्वसिद्धीश्वरो भूयान्नात्र कार्या विचारणा |
तस्यां तु देवं संपूज्य शक्त्यालोकनतत्परः || ९-११ ||

पूजयेत्परमेशानि त्रैलोक्यविजयी कविः |
तस्या मुखं तु संचिन्त्य देवीबुद्ध्या दिवा शिवे || ९-१२ ||

त्रिसहस्रं जपेन्मांसं त्रिकालज्ञो नरो भवेत् |
तस्याः कूटमिदं ज्ञात्वा जपेल्लक्षं दिवा शिवे || ९-१३ ||

प्. ७५) तस्याः मोदायितं दृष्ट्वा दिवा पंचायुतं जपेत् |
पंचकामसमो भूयान्नात्र कार्या विचारणा || ९-१४ ||

कञ्चुकं तस्याः संवीक्ष्य दिवा लक्षद्वयं जपेत् |
सर्वसिद्धीश्वरो भूयान्नात्र कार्या विचारणा || ९-१५ ||

लतायाश्चकितं दृष्ट्वा दिवा जप्त्वा दिवाकरः |
दिवापश्यञ्जपेत्तारां विकाररहितः शिवे || ९-१६ ||

सर्वसिद्धीश्वरो भूयात्कालीतुल्यो नरो भवेत् |
दिवा हास्यरतां वीक्ष्य योगिनीमेलनं लभेत् || ९-१७ ||

लतां * * दिवा कृत्वा त्रिलक्षात् त्रिगुणेश्वरः |
दिवा * * तु संवीक्ष्य देवताध्यानतत्परः || ९-१८ ||

मासत्रयप्रयोगेण देवतां पश्यति ध्रुवम् |
दिवा * * * मासाद्य समालिंग्य महेश्वरि || ९-१९ ||

प्रजपेत् सार्धलक्षं च शिवशक्तिसमो भवेत् |
दिव तां * * * तु कृत्वा लक्षान्महीपतिः || ९-२० ||

दिवा चार्द्रां लतां वीक्ष्य चंद्रकोटिसमं जपेत् |
दिवा सौरीं च संवीक्ष्य त्रिलक्षाच्च त्रिशक्तिधृक् || ९-२१ ||

लताग्रंथीश्च संवीक्ष्य दिवा जपति भूपतिः |
स्थायीभावगतां वीक्ष्य जपेल्लक्षमनन्यधीः || ९-२२ ||

त्रिलक्षजपतो नूनं राजराजसमो भवेत् |
लतां पुष्पवतीं दृष्ट्वा दिवा जपति सुंदरी || ९-२३ ||

लतां कामगतां वीक्ष्य दिवा जपति शंकरः |
लतामंडलगो भूत्वा देवताध्यानतत्परः || ९-२४ ||

दिवारात्रं जपेद्देवि भुवनेशीसमो भवेत् |
लतां गानरतां दृष्ट्वा ताम्बूलदानमाचरेत् || ९-२५ ||

तांबूलरागं संवीक्ष्य लक्षं जपति नित्यशः |
दिवा नित्यं जपेत्कालीं शिव एव न संशयः || ९-२६ ||

लताताम्बूलवीटीं तु गृहीत्वा भक्ष्य संजपेत् |
स्वरोद्युक्तां तत्र देवि देवतावरमाप्नुयात् || ९-२७ ||

शययाभंगीलताहस्ताद्दिवा कृत्वा तु * * |
गंधर्ववेशमासाद्य सर्वसिद्धिं स विंदति || ९-२८ ||

प्. ७६) अष्टमीसन्धिवेलायामष्टोत्तरलतागृहम् |
व्रजन्दिवा जपेन्नित्यं दिनमात्रंमहेश्वरि || ९-२९ ||

प्रत्यष्टम्यां चरन्नेवं सर्वसिद्धीश्वरो भवेत् |
अमाचतुर्दशीसन्धौ लतात्रिशतकान्वितः || ९-३० ||

पुष्पं प्रत्येकं दत्त्वा तु चीनवेषपरायणः |
दिवा जपेन्महेशानि यावदन्या चतुर्दशी || ९-३१ ||

तावज्जपेन्निरातंकः सर्वसिद्धिसमन्वितः |
नीलवेशं समासाद्य * * पूजनं चरेत् || ९-३२ ||

त्रिमासं कुरुते यस्तु सुरतेशीं स वै लभेत् |
तां लतां भोगसामग्रीसमुद्युक्तां च वीक्ष्य च || ९-३३ ||

त्रिदिनं च दिवारात्रि जपात्सिद्धीश्वरो भवेत् |
तां नाट्यस्थां च संवीक्ष्य देवताध्यानतत्परः || ९-३४ ||

रात्रौ दिवा जपेद्देवीं त्रैलोक्यकवितां लभेत् |
तां वीणावाद्यनिरतां वीक्ष्य देवीं दिवा जपेत् || ९-३५ ||

राजराजसमो भूयान्नात्र कार्या विचारणा |
मृदङ्गवादनरतां लतां वीक्ष्य दिवा जपेत् || ९-३६ ||

देवतां वरदां मासपंचकैः पश्यति ध्रुवम् |
डिंडीरवगतां वीक्ष्य लतां दिनगतं जपेत् || ९-३७ ||

सर्वसिद्धीश्वरो भूत्वा त्रैलोक्यविजयी हरः |
लतां नाट्यगतां वीक्ष्य अहोरात्रं जपेच्छिवे || ९-३८ ||

तारारूपो नरो भूयान्नात्र कार्या विचारणा |
मुक्तकेशीं लतां दृष्ट्वा दिवा लक्षद्वयं जपेत् || ९-३९ ||

कालीतारासमो भूत्वा छिन्नासिद्धिं स विन्दति |
रहस्यातिरहस्यं च तव प्रीत्या च कीर्त्तितम् || ९-४० ||

आनंदयोगो देवेशि तव प्रीत्या मयेरितः |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं विशेषाद्दिवसे शुभः || ९-४१ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे लतासाधनकथनं नाम नवमः 
पटलः || ९ ||



दशमः पटलः |

श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि सूचितस्य विनिर्णयम् |


श्रीशिव उवाच |


शक्तिसंगमतंत्रादौ मेरुस्थाने च सूचितम् || १०-१ ||

तदेव कथ्यते यत्नात्सावधानमना भव |
सामान्यत्वेन कथितं विशेषं शृणु सादरम् || १०-२ ||

पौषे माघे भाद्रपदे ज्येष्ठे वा परमेश्वरि |
कृष्णे शुक्लेऽथवा देवि कृष्णपक्षे विशेषतः || १०-३ ||

सप्तम्यां वा त्रयोदश्यां नवम्यामयुधे तथा |
षष्ठ्याममायां देवेशि धूम्रोदेति नभःस्थले || १०-४ ||

पाते भद्रादिने वापि गंडे शूलेऽथवा प्रिये |
भरण्यां कृत्तिकायां च त्वार्द्रायां रौद्रगेऽपि वा || १०-५ ||

हस्तचित्रा ऋक्षगतो धूम्रो भूयान्महेश्वरि |
अधिकार विहीनेन यत्कृतं यच्च कारितम् || १०-६ ||

तेन योगेन वा देवि महापापवशादय |
भूमिभारविनाशार्थं धूम्रकेतुर्भविष्यति || १०-७ ||

त्रिवर्षं पंचमासैश्च षष्ठिनाडीपलानि च |
तत्त्वसंख्यानि देवेशि मध्यधूम्रो भविष्यति || १०-८ ||

चतुर्मासोत्तरं देवि शक्रकेतुर्भविष्यति |
अहिकेतुस्ततो भूयात्सर्पाकारो महेश्वरि || १०-९ ||

शक्रकेतुर्लोष्ट्रनिभो घटकेतुस्तथापरः |
पादुकाकेतुरपरो हसंती संज्ञिकस्ततः || १०-१० ||

व्याघ्रपुच्छनिभश्चैव सर्पपुच्छनिभस्ततः |
चिन्हान्येतानि देवेशि संभवंति पदे पदे || १०-११ ||

श्रीविद्यामंडपं कुर्यात्तदा शांतिर्भविष्यति |
तस्मात् त्विदं महेशानि गोपनीयं कलौ युगे || १०-१२ ||

अर्धमध्यपूर्णभेदाद्भेदबाहुल्यमीरितम् |
एवं भेदेन देवेशि त्रिशतं पंच मेरवः || १०-१३ ||

प्. ७८) अग्नि मेरुर्महेशानि विधिः सिद्धिप्रदायका |
संप्रदायक्रमेणैव कर्तव्यं मेरुसाधनम् || १०-१४ ||

लोभान्मोहाद्भयाद्दम्भाद्यदि कुर्यान्नराधमः |
सर्वस्वहरणं कृत्वा नरके पातयाम्यहम् || १०-१५ ||

घटकेतुर्यदा भूयात् कुटुम्बं तु विनश्यति |
धूम्रकेतुर्महेशानि स भूपालविनाशकृत् || १०-१६ ||

धूम्रकेतुर्यदा भूयात् तत्कुटुम्बं तु वर्षतः |
यमालये प्रविष्टं स्यान्नात्र कार्या विचारणा || १०-१७ ||

वेदबाह्यो यथा देवि सर्वकर्मबहिष्कृतः |
तथायं द्विजबाह्यः स्यान्नात्र कार्या विचारणा || १०-१८ ||

कुटुम्बहा भवेत्सोहि प्रायश्चित्तेन शुध्यति |
तस्य संसर्गमात्रेण राज्यभ्रष्टो भवेद्विभुः || १०-१९ ||

तस्माद्यत्नेन देवेशि प्रायश्चित्तं तु कारयेत् |
शुद्धो भूयात्ततो देवि नान्यथा नारकी ध्रुवम् || १०-२० ||

श्रीमेरुरश्मिविज्ञानात् त्रैलोक्यविजयी भवेत् |
अज्ञानात्परमेशानि यः करोति नराधमः || १०-२१ ||

स पापिष्ठो दुराचारी दुःखभागी भवेद्ध्रुवम् |
प्राजापत्यशतं कृत्वा गोदानान्तं तु विंशतिः || १०-२२ ||

सहस्रं भोजयेद्विप्रान् शुद्धो भवति नान्यथा |
अन्यथा देवदेवेशि संहर्ता परमेश्वरः || १०-२३ ||

प्रत्यङ्गिरा स्वयं शास्ता हेलया ह्याद्यनायिका |
ब्रह्मास्त्रमपि देवेशि तत्संहाराय निश्चितम् || १०-२४ ||

सप्तवर्षै रन्ध्रवर्षैः सकेशो नश्यति ध्रुवम् |
त्रिमासवेदवर्षैस्तु पृथ्वीपालो विनश्यति || १०-२५ ||

वर्षेण च कलत्रं च पञ्च वर्षेण कन्यकाम् |
स्वसां तु ऋतु वर्षेण तत्संसर्गात् ऋषिक्रमात् || १०-२६ ||

दीक्षायुक्तस्तु यः कुर्यात्तत्फलं तु कथं शिवे |
वक्त्रकोटिसहस्रैस्तु जिह्वाकोटिशतैरपि || १०-२७ ||

महिमा वर्णितुं शक्तिः कथमत्र कलौ युगे |
कलौ पापसमाकीर्णे न मेरुसाधनं मतम् || १०-२८ ||

प्. ७९) न्यासमेरुर्यंत्रमेरुः कर्तव्यः कुत्रचित्प्रिये |
तामसं कर्म चैतद्धि न कर्तव्यं हितेच्छुना || १०-२९ ||

गोलोकेन समालापात्गोलोकत्वं यथा भवेत् |
अज्ञातद्विजसंलापात्स भवेद्ब्राह्मणाधमः || १०-३० ||

गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं निरंतरम् |
गोपनात्सिद्धिमाप्नोति गोपनात् शिवतां व्रजेत् || १०-३१ ||

न देयं परशिष्येभ्यः कृपणायेति सुन्दरि |
दीक्षाहीनाय नो दद्याद्गोपयेन्मातृजारवत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं रहस्यं शृणु चापरम् || १०-३२ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे अज्ञातदुर्निमित्तं नाम दशमः 
पटलः || १० ||



एकादशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


भूकम्पादिकमेतद्धि सूचितं तद्वदाधुना |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यमिति विज्ञाय नोक्तं देवि मया तव || ११-१ ||

इदमेव महेशानि उक्तं कोटिविनायके |
अष्टादशसहस्रं तु केतुसंख्या प्रकीर्त्तिता || ११-२ ||

तन्मध्ये तु शतं चाष्टादशसंख्या प्रकीर्त्तिता |
एतन्मध्ये महेशानि पंचाशत्केतवः शिवे || ११-३ ||

सम्मार्जनसमाकारा वृक्षाकारास्तथैव च |
शिखाकारसमापन्नास्तथा हस्तकसन्निभाः || ११-४ ||

तृणाकारास्तथा कम्बुसदृशाः कुटिलाः शिवे |
वृक्षमात्रसमाकारा घटाकारास्तथा प्रिये || ११-५ ||

एकविंशद्दिनं व्याप्य तद्द्वयं वा महेश्वरि |
मासमात्रं तथा देवि तद्द्वयं परमेश्वरि || ११-६ ||

चतुर्दिक्षु भ्रमन्त्येव दिवा वा चोदयो भवेत् |
चतुःप्रहरयोगेन रात्रौ तूदयमेव च || ११-७ ||

एकवारं द्विवारं वा त्रिचतुःपंचवारकम् |
क्रमकेतुर्महेशानि समुदेति निरन्तरम् || ११-८ ||

एकरूपं च वा देवि भिन्नरूपं च वा प्रिये |
आब्रह्मकल्पपर्यन्तं सर्वरूपेण वर्तते || ११-९ ||

देशभंगो भवेदादौ राष्ट्रभंगो द्वितीयके |
छत्रभंगस्तृतीये स्याच्चतुर्थे सर्वपीडनम् || ११-१० ||

पंचमे देवदेवेशि सर्वत्र भूतसंगमः |
त्रित्रिमास क्रमेणैव पंचषड्वर्षयोगतः || ११-११ ||

धूम्रकेतुर्यदा भूयात्तदा छत्रं विनश्यति |
एव विचार्य यत्नेन शांतिकं च समाचरेत् || ११-१२ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तो धूम्रकेतुविनिर्णयः |
दिवा नक्षत्रपातस्तु नक्षत्रदर्शनं तथा || ११-१३ ||

अहिकेतुस्तथा देवि दिवा चोल्काप्रदर्शनम् |
पौर्णिमायां नष्टचन्द्रः कार्त्तिक्यां तु विशेषतः || ११-१४ ||

प्. ८१) सप्तविंशतिनक्षत्रयोगे दिङ्मण्डलं तथा |
मण्डलं पंचभूतानां सप्तर्षीणां समागमे || ११-१५ ||

अमायां चन्द्रसंदर्शः प्रलयस्य तु कारणम् |
भूकम्पः प्रतिमाहासः तद्भंगस्तु तथैव च || ११-१६ ||

उल्कापातो दिवा रात्रौ दुश्चिन्हानि महेश्वरि |
चिन्हान्येतानि दृष्ट्वा तु कारयेत् स्वस्तिवाचनम् || ११-१७ ||

महोत्पातादिकं भूयान्नात्र कार्या विचारणा |
छत्रभङ्गो राष्ट्रभङ्गो महामारीभयं तथा || ११-१८ ||

सर्वथा संभवत्येव येन लक्षणमुच्यते |
मोरगं तु समासाद्य महाम्लेच्छांतकं शिवे || ११-१९ ||

प्रोक्तस्त्वश्वपतिर्देवि शृणुष्व गजनायकम् |
कोंकणांतं समासाद्य आग्नेयान्तं महेश्वरि || ११-२० ||

प्रोक्तो गजपतिर्देवि शृणुष्व नरनायकम् |
आ पूर्वपश्चिम व्याप्य प्रोक्तो नरपतिः प्रिये || ११-२१ ||

सर्वेषां लक्षणं देवि कथितं शंभुताण्डवे |
दिनहोराभिधं चक्रं प्रवक्ष्यामि समासतः || ११-२२ ||

रहस्यातिरहस्यं च गोप्याद्गोप्यतरं शिवे |
यस्य विज्ञानमात्रेण त्रैकाल्यगोचरो भवेत् || ११-२३ ||

मद्भक्तोऽसि महादेवि तस्मात्तत्ते वदाम्यहम् |
कालकौशलचक्रं च विष्णुकौशलमेव च || ११-२४ ||

बुद्धकौशल चक्रं च रुद्रकौशलकं तथा |
दिनकौशलचक्रस्य कलां नार्हन्ति षोडशीम् || ११-२५ ||

दिनकौशलचक्रस्य विज्ञानी शिव एव हि |
रेखाः पंच समास्फाल्य ततो दण्डाहतास्तथा || ११-२६ ||

दिक्क्रमः कथितो देवि विदिङ्मार्गक्रमेण च |
एवमष्टार्गलं चक्रं मुखं प्राच्या समाचरेत् || ११-२७ ||

प्रतीच्यां पादयुग्मं स्याद्वेद हस्ताभिधं ततः |
गोलवद्भ्रमणादेव तत्तन्नाम्ना मुखं भवेत् || ११-२८ ||

नित्याः षोडश देवेशि प्रतिरेखागतक्रमात् |
पंचाशन्मातृकावर्णाः सर्वाङ्गे यदि निश्चिताः || ११-२९ ||

प्. ८२) योगिनीनां चतुःषष्टिर्यथा रेखाक्रमेण तु |
षट्पंचाशद्गणेशाश्च दीपरेखासमाश्रिताः || ११-३० ||

केशवाद्या वैष्णवाश्च कारके परिनिष्ठिताः |
कारकाणां च संख्या वै भुवनाख्या प्रकीर्त्तिता || ११-३१ ||

आधिपत्ये महादेवश्रीकण्ठाः परिकीर्त्तिताः |
चतुर्द्दशग्रहास्तत्र चराचरविभेदतः || ११-३२ ||

चराचरविभेदेन चतुर्धा शशिभास्करौ |
अष्टाविंशति ऋक्षानि परिवर्तक्रमेण च || ११-३३ ||

चराचरविभागेन तत्र राशिं समाचरेत् |
एवं तार्तीययुग्मे तु नेत्रयुग्मं प्रकीर्त्तितम् || ११-३४ ||

पादस्थाने तु सर्वज्ञः त्रिधा भेदः प्रकीर्त्तितः |
साम्मुख्यं वामदक्षश्च त्रिधा भागः प्रकीर्त्तितः || ११-३५ ||

अहोरात्रेण देवेशि ग्रह-ऋक्षपरिक्रमः |
द्वे द्वे नाडीमभिव्याप्य सृष्टिसंहरणैः शिवे || ११-३६ ||

सृष्टिमार्गेण सूर्यः स्यात्संहृत्या चन्द्र एव च |
स्थूलक्रमेण सर्वशे प्रातरारभ्यते रविः || ११-३७ ||

सन्ध्यामारभ्य चन्द्रः स्याद्रात्रौ व्यत्यय एव च |
विंशत्साहस्रकं सप्तशती षट्त्रिंशदीरिताः || ११-३८ ||

दिनकौशलकं व्याप्य परिवर्तक्रमाच्छिवे |
फलं यच्छन्ति विश्वेशि ममाज्ञापालकाः सदा || ११-३९ ||

अन्येषां तु मते देवि सव्यमार्गेण वर्तनम् |
अथाष्टादशसिद्धान्त उपाधिः परिकीर्त्तिता || ११-४० ||

क्वचित्कदाचिन्मिलत भाग्ययोगान्न संशयः |
सूर्योदये तु यो वारः स ग्रहः प्रातरेव तु || ११-४१ ||

केरले व्यंकटेशाख्ये सतां मतं मयेरितम् |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यं पूर्वसूचितम् || ११-४२ ||


श्रीशिव उवाच |


क्षमापालो भवेद्दासः कविर्मूकस्तथा भवेत् |
दीनत्वतां धनाधीशो वह्निः शैत्यत्वतां व्रजेत् || ११-४३ ||

प्. ८३) महेंद्रोऽपि विरूपः स्यान्मेधाग्रहणजं फलम् |
साम्राज्यमेधादीक्षायाः फलं प्रोक्तं पदान्तकम् || ११-४४ ||

नरत्वं दुर्लभं लोके विद्या तंत्र सुदुर्लभा |
विद्यान्यासाच्चिन्तनाच्च ब्राह्मणत्वं भवेच्छिवे || ११-४५ ||

युगानां तु सहस्रं हि तपस्या येन वै कृता |
महाविद्याक्रमेणैव पंचषोढाक्रमेण च || ११-४६ ||

शक्तिन्यासक्रमेणैव नित्यपूजाक्रमेण च |
एवं तपस्यासंयुक्तः पृथ्वीपतिपदं लभेत् || ११-४७ ||

षट्पंचकोटिचामुण्डापंचाशद्गणपैर्युतम् |
गदावर्तसमाक्रांतं वाराह्यापि विभूषितम् || ११-४८ ||

अष्टोत्तरशतं देवि वाराहीगणसंकुलम् |
योगिनीनां चतुःषष्टिकुलै संभूषितं पदम् || ११-४९ ||

कालिहृदयमध्यस्थमिन्द्रप्रस्थाभिधं पदम् |
साम्राज्यमेधादीक्षाद्यैर्भूषितो यो युगे युगे || ११-५० ||

तस्य हस्तगतं देवि पदं भवति नान्यथा |
तार्क्ष्यग्रहे महेशानि साम्राण्मेधायुतश्चरेत् || ११-५१ ||

मनोरथमयी सिद्धिर्यस्य हस्ते विराजते |
इच्छासिद्धिस्तथा तारा यस्य राजति सर्वदा || ११-५२ ||

काली वा सुन्दरी वापि प्रसन्ना यस्य चास्ति च |
अंकमंत्रैः पताकाद्यैः कालीं विन्द्यात्पदादिकैः || ११-५३ ||

पूर्वोक्तरक्षकास्तस्य क्षीणश्चेन्नश्यति ध्रुवम् |
पूर्वं कृतयुगे देवि देवदैत्यपुरो गमाः || ११-५४ ||

आचार्यद्वितयं कृत्वा राज्यभोगं च चक्रतुः |
भौमाचार्यो गुरुः प्रोक्तो शुक्रो दैत्यगुरुः स्मृतः || ११-५५ ||

मृतसंजीविनी विद्या परकायप्रवेशनम् |
परविद्याकर्षणं च त्वस्त्रांणां शतकं तथा || ११-५६ ||

त्रयस्त्रिंशत्कोटिसंख्या माया यद्धस्तगाः शिवे |
तत्प्रीत्या तु महेशानि क्षणमेकं तु याचितः || ११-५७ ||

अस्मिन्क्षणे जायमानाः सर्वे सिद्धा भवन्ति च |
इति ज्ञात्वा महेशानि क्षणं दत्तं मया तदा || ११-५८ ||

प्. ८४) तत्काले ये च वै जातास्ते सिद्धाः सिद्धिदायकाः |
चतुरशीति सिद्धाश्च जातास्तत्कालगोचराः || ११-५९ ||

नव नाथास्तथा जाता शुक्रजन्मक्षणे शिवे |
यस्य जन्मक्षणे देवि जाता ये सिद्धरूपिणः || ११-६० ||

प्रत्यक्षरूपिणस्तस्य का कथा परमेश्वरि |
तस्य निग्रहकर्ता तु भूमौ कोऽस्ति सुरालये || ११-६१ ||

नागालये वा देवेज्ये त्रैलोक्यविजयी स तु |
तस्य निग्रहकर्ता तु न च कोऽप्यस्ति भूतले || ११-६२ ||

त्रैलोक्यविजयास्त्रं च यस्य हस्ते विराजते |
नामपारायणं देवि मंत्रपारायणं तथा || ११-६३ ||

खेचरीसंयुतो यो हि स्तम्भकः शशिसूर्ययोः |
कालानलास्त्रसंपन्नस्तस्य निग्रहकारकः || ११-६४ ||

|| इति श्रुक्रः ||

शिवपूजारतः पूर्वं त्रिंशद्वर्षयुगं शिवे |
प्रत्यहं करवीरेण पूजाकारी महेश्वरि || ११-६५ ||

तदा तुष्टो महादेवस्त्विदं वचनमब्रवीत् |
निधीनां नवकं दत्तमिन्द्राद्यास्तव पूजकाः || ११-६६ ||

कुबेरस्त्वं सुराध्यक्ष मम हारि सदा वस |
निधिनाथस्य पदवी तदा दत्ता मया शिवे || ११-६७ ||

धनदा कमला सौख्यं लक्षीस्तत्र वसेत्सदा |
नरशास्तास्तथा यक्षा यक्षिण्यः किन्नरीगणाः || ११-६८ ||

तव सेवां प्रकुर्वन्ति धनेशस्त्वं भव प्रिय |
एवं तस्य वरो दत्तो मया पूर्वं महेश्वरि || ११-६९ ||

तस्य विग्रहकर्ता तु को वा भुवनमध्यगः |
श्रीक्रोधमण्डलं देवि यस्य हस्ते विराजते || ११-७० ||

मंत्रमंदलकं देवि महामण्डलमेव च |
विद्यामंडलकं वापि पार्षन्मण्डलमेव च || ११-७१ ||

षट्शांभवयुतो यो हि तस्य निग्रहकारकः |
महाक्रोधांकुशेनैव धनदां ताडयेच्छिवे || ११-७२ ||

धनदा तु कुबेरस्य निधनत्वं करिष्यति |

|| इति धनेशः ||

महाकाल्या महेशानि तार्त्तीये स्थापितस्तु यः || ११-७३ ||

प्. ८५) तार्तीयनेत्ररूपस्तु वह्निरित्यभिधीयते |
वीरभद्रस्तथा रुद्रः क्रोधः कालान्तकेति च || ११-७४ ||

प्रलयाद्वस्तु संहारपर्यायाः कीर्त्तिता मया |
यद्यत्कार्यं समायाति तत्तद्रूपेण वर्तते || ११-७५ ||

श्रीकाल्याः प्रेर्यमाणस्तु तत्तद्रूपेण वर्तते |
कालीक्रोधात्समुद्भूतो देवतामुखवाचकः || ११-७६ ||

तस्मिन्हुतं च दत्तं च सर्वं भस्म भविष्यति |
स एव वाडवाग्निस्तु तत्तत्कार्यवशाद्भवेत् || ११-७७ ||

अग्निं विना महेशानि न देवि न महेश्वरः |
कीटाद्ब्रह्माण्डपर्यन्तं वह्निः सर्वत्र तिष्ठति || ११-७८ ||

काली श्मशानसंभूतः काल्या नेत्रे नियोजितः |
संहारसमये प्राप्ते काल्या संप्रेरितः शिवे || ११-७९ ||

ब्रह्माण्डं भस्मसात्कृत्वा ज्वालामालासमाकुलः |
अनादिसृष्टिरूपाया महामायाद्यचण्डिका || ११-८० ||

श्रीमत्सिद्धि कराली या गुह्यकाली तु या परा |
कालकाली तु या प्रोक्ता महाकाम कला तु या || ११-८१ ||

स्वराजदंते देवेशि ब्रह्माण्डं स्थापितं तया |
अनंतकोटिब्रह्माण्डं राजदंतं विराजते || ११-८२ ||

दन्तेषु राजते यस्माद्राजदन्ताविति स्मृतौ |
त्रैलोक्यचर्वकौ दन्तौ मम कार्यकरावुभौ || ११-८३ ||

* * * * * * (?) देवि राजदन्तौ प्रकीर्त्तितौ |
इच्छाशक्तया तया देवि सृष्टिरुत्पादिता पुनः || ११-८४ ||

तदा वह्निर्महेशानि स्वनेत्रे स्थापितस्तदा |
अष्टोत्तरशतं वह्नेः षोडशोत्तरगं रवेः || ११-८५ ||

शतं षट्त्रिंशत्सोमस्य नेत्रत्रितयकं शिवे |
एता एव कला देवि शांभवादौ प्रयोजिताः || ११-८६ ||

ईदृग्विधो महेशानि वह्निरुक्तो मया तव |
तस्य निग्रहकर्ता च ब्रह्माण्डे कोऽस्ति वै प्रिये || ११-८७ ||

नवचक्रोपासको यः षट्चक्रोपासकोऽपि वा |
साम्राज्यशांभवाक्रान्तः पंचास्त्रसाधने रतः || ११-८८ ||

प्. ८६) दशविद्यामयी या तु तस्योपासनतत्परः |
दिवारात्रिव्यत्ययं तु यः कर्तुं भवति क्षमः || ११-८९ ||

स वह्नेर्निग्रहे शक्तो भवत्येव न चान्यथा |

|| इति वह्निः ||

षट्त्रिंशत्कोटिदेवानामीश्वरो यस्तु कीर्त्तितः || ११-९० ||

स देवेन्द्र इति ख्यातो महासाम्राज्यदायकः |
निखर्ववारं देवेशि श्रीव्द्योपास्तितत्परः || ११-९१ ||

ततः शांभवसंपन्नो मेधादीक्षायुतस्ततः |
रश्मिमण्डलसंयुक्तः साम्राज्यमण्डलान्वितः || ११-९२ ||

चक्रपारायणासक्तो यत्रपारायणान्वितः |
कलायुग्मसहस्राणां कादिहादिक्रमेण च || ११-९३ ||

एतद्युक्ततपस्या तु येन यमयुगं कृता |
तेनेदं प्राप्यते देवि पदमिंद्राभिधं शिवे || ११-९४ ||

पंचरत्नं समासाद्य वीरसाधनतत्परः |
तस्य हस्तगतं देवि पदमिन्द्राभिधं भवेत् || ११-९५ ||

नवकोटिमहामंत्रैः समाक्रान्तं शिवे पदम् |
तद्रक्षका महेशानि पंचाशत्कोटिभैरवाः || ११-९६ ||

क्रोधराजस्तु शरभस्तथा प्रत्यंगिरा शिवे |
अनंतकोटि मंत्रैश्च रक्षितं तत्पदं शिवे || ११-९७ ||

प्राप्तिस्त्विन्द्रपदस्याथ नाल्पस्य तपसः फलम् |
तस्य निग्रहकर्ता तु कोऽस्ति क्वापि चराचर || ११-९८ ||

क्रूरकर्मकरत्वाच्च राक्षसाः परिकीर्त्तिताः |
ब्रह्माण्डगोलके या च या काचिज्जगतीतले || ११-९९ ||

समस्ताः सिद्धयो देवि यस्य हस्तगताः सदा |
स एव निग्रहं कर्तुं शक्तो भवति नान्यथा || ११-१०० ||

अञ्जनखेचरीखड्गवेतालगुटिकास्तथा |
चन्द्रसूर्यसहस्राणि साधको यः करोति च || ११-१०१ ||

सुन्दरीकालिकातारा यस्य गेहगताः सदा |
देवेन्द्रनिग्रहे शक्तिस्तस्य वै भवति ध्रुवम् || ११-१०२ ||

नराय न प्रकाश्यं स्यात् किमन्यद्बहुजल्पनम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं कालिकासिद्धिलक्षणम् || ११-१०३ ||

प्. ८७) कादिहादिमतत्वेन प्रोक्तमेतन्मया तव |
गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिरपरा यथा || ११-१०४ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि जीवक्रीडाविनिर्णयम् |


श्रीशिव उवाच |


शृणु देवि प्रवक्ष्यामि जीवन्यासविनिर्णयम् || ११-१०५ ||

जीवन्यासः पञ्चधा स्यात् बीजस्रोदक्षसागराः |
कालानलक्रमेणैव प्रोक्तः पञ्चविधः शिवे || ११-१०६ ||

गौडकेरलकाश्मीरक्रमभेदेन पार्वति |
देवदेहे च पुत्तल्यां षष्ठी चन्द्रविनिर्णयः || ११-१०७ ||

गाणपे चैव पुत्तल्यां शिवलिङ्गे च पार्वति |
पार्थिवाभिधदुर्गायां यथालिङ्गेन योजयेत् || ११-१०८ ||

काश्मीराख्यक्रमे देवि षष्ठी वह्निविभूषिता |
बहुत्वादिक्रमे देवि क्रम एषः प्रकीर्त्तितः || ११-१०९ ||

गौडे द्वयं तु साम्यं स्यादित्यागमेषु गोपितम् |
केरलाख्यक्रमे देवि षष्ठी चन्द्रेण योजयेत् || ११-११० ||

द्वित्रिरुद्रशतान्ते तु ग्रहदोषनिवारणे |
विंशद्दिनं पूजयेद्धि सर्वग्रहनिवारणम् || ११-१११ ||

एकविंशति संपूज्य सर्वपापैः प्रमुच्यते |
शतं संपूजयेन्नित्यं सर्वकामांल्लभेच्छिवे || ११-११२ ||

सहस्रपूजाद्देवि दुर्भगः सुभगो भवेत् |
सहस्रत्रितयं पूज्य सर्वकार्यक्षमो भवेत् || ११-११३ ||

एवं लक्षादि संपूज्य सर्वसिद्धीश्वरो भवेत् |
एकद्वित्रिविधौ देवि कोटिशोऽनंतरूपधृक् || ११-११४ ||

शिवः संव्याप्य सर्वं तु सदा तिष्ठति पार्वति |
शिवस्य प्राणा इत्युक्त्वा पार्थिवे प्राणयोजनम् || ११-११५ ||

एकः शिवो महेशानि प्राणास्तु बहवः शिवे |
शिवस्य प्राणाः सर्वत्र संव्याप्य सन्ति पार्वति || ११-११६ ||

पार्थिवेषु शिवः प्राणाः षष्ठी चन्द्रसमाङ्किते |
काश्मीराख्यक्रमो देवि कथितस्ते मया तव || ११-११७ ||

प्. ८८) शिवो दाता शिवो भोक्ता शिवः कर्ता निरंजनः |
भस्मोद्धूलितसर्वाङ्गो रुद्राक्षभूषिताङ्गकः || ११-११८ ||

सप्तविंशतिरुद्राक्षाः सन्ध्यावत्परिकीर्त्तिताः |
उक्तसंख्या महेशानि स्नानवत्परिकीर्त्तिताः || ११-११९ ||

सहस्रमणयो देवि नैमित्तिकविधौ शिवे |
द्वित्रिवेदसहस्त्राणि रुद्राक्षान्धारयेत्प्रिये || ११-१२० ||

रुद्राक्षमण्डलं कृत्वा तूत्तमाधममध्यमः |
रुद्राक्षभूषितो भूत्वा रुद्रतुल्यः क्षणाद्भवेत् || ११-१२१ ||

मस्तके त्रिगुणा धार्या द्विगुणा बाहुमण्डले |
यथेच्छया च सर्वाङ्गे उक्तसंख्या श्रुतौ शिवे || ११-१२२ ||

रुद्राक्षधारणे देवि विशेषान्नियमद्वयम् |
स्त्रीद्विष्टं गुरुशप्तं च तत्संसर्गं न कारयेत् || ११-१२३ ||

नेत्रत्रयात्समुत्पन्ना रुद्राक्षास्त्रिविधाः कलौ |
धनश्रीर्दक्षनेत्रे स्यात् मोरङ्गोऽन्यस्तु चोत्तरः || ११-१२४ ||

तृतीयस्तु मलाकी स्यान्नाग्निर्दहति तत्तनुम् |
रुद्रचक्षुः समाख्याता रुद्राक्षाः परिकीर्त्तिताः || ११-१२५ ||

रुद्राक्षमंडपे स्थित्वां यं यं मंत्रं जपेच्छिवे |
स एव सिद्धरुपः स्यान्नात्र कार्या विचारणा || ११-१२६ ||

जीर्णे सूत्रे पुनः सूत्र कृत्वा स्थाप्य जपेन्मनुम् |
रुद्राक्षमण्डपे देवि पूजयेत् सिद्धिहेतवे || ११-१२७ ||

रुद्राक्षमण्डपे देवि द्विधा श्रीचक्रपूजनात् |
श्रीविद्यारूपमाप्नोति नात्र कार्या विचारणा || ११-१२८ ||

द्विविधत्वं प्रवक्ष्यामि येन देव मयो भवेत् |
चत्वारि शिवचक्राणि शक्तिचक्राणि पंच च || ११-१२९ ||

भूपुरं गुणरेखा च नागयुग्मदलानि च |
ततो नागदलं देवि शिवचक्राणि पार्वति || ११-१३० ||

मन्वस्रं दिग्युगास्रं च त्वष्टास्रं च त्रिकोणकम् |
पंच वै शक्तिचक्राणि दक्षिणामूर्तिसंमते || ११-१३१ ||

आनंदभैरवमते शक्तिशैवानि संशृणु |
चतुः श्रीकण्ठसंयुक्तैः शिवरामादि पंचभिः || ११-१३२ ||

प्. ८९) परस्परप्रभिन्नाभिः शंभोः प्रकृतिभिर्नव |
श्रीचक्रसिद्धिमेतद्धि शिवशक्त्यात्मकं महः || ११-१३३ ||

अंतर्गृहं बहिश्चैव गृहं तु द्विविधं शिवे |
चतुर्दशारपर्यन्तमन्तर्गृहमिदं शिवे || ११-१३४ ||

बहिर्गृहं त्वष्टदलाद्भूपुरान्तं प्रकीर्त्तितम् |
चतुर्दशारपर्यन्तं श्रीचक्रं परिकीर्त्तितम् || ११-१३५ ||

यथा परापूजनादौ बिन्दुमध्ये गृहे शिवे |
तथान्तर्गृहमित्युक्तं सर्वदेवप्रपूजिते || ११-१३६ ||

रुद्राक्षमण्डपे देवि चक्रद्वयविचारणात् |
सर्वसिद्धीश्वरो भूयान्नात्र कार्या विचारणा || ११-१३७ ||

तत्र पीटक्रमं ज्ञात्वा यंत्रे शक्तिं प्रपूजयेत् |


श्रीदेव्युवाच |


पीठकुम्भं प्रपूज्यं स्यात्तन्मे वद महेश्वर || ११-१३८ ||

अधो मध्येऽथवा पूज्यं कुत्र वा परमेश्वर |
अथवोपरि पूज्यं वा कुत्र पूजा विधीयताम् || ११-१३९ ||

तन्मे वद महेशान यद्यहं तव वल्लभा |


श्रीशिव उवाच |


पीठं तु पात्रमित्युक्तं पीठोपरि प्रपूजयेत् || ११-१४० ||

यन्त्रं चैतन्यमित्युक्तं पीठं चाधस्तनं भवेत् |
यंत्राधः पूजयेत्पीठं यंत्रं मूर्त्तिमयं शिवे || ११-१४१ ||

मूर्तेरवो भवेत्पीठं मूर्त्तिः पीठोपरि प्रिये |
यंत्राधः पूजयेत्पीठं यंत्रं मूर्तौ निधापयेत् || ११-१४२ ||

अत्र केचिदपीच्छन्ति यंत्रमध्ये प्रपूजनम् |
शुभयोगे शुभदिने महापर्वणि साधकः || ११-१४३ ||

चन्द्रसूर्यग्रहे वापि यंत्रस्थापनमाचरेत् |
यन्त्र संस्थापनं कार्यं चन्द्रसूर्यग्रहे शिवे || ११-१४४ ||

तद्यंत्रस्था देवता तु सहसा वरदायिनी |
चन्द्रसूर्यग्रहे देवि यद्यत्कर्म करोति च || ११-१४५ ||

तत्तदक्षययमायाति विद्याराज्ञीप्रसादतः |
प्रमादान्मोहतो वापि पवित्रारोपणं प्रिये || ११-१४६ ||

प्. ९०) अधिवासनकं कर्म न जानन् पूर्वमेव चेत् |
तदा किंवा महेशानि तत्कार्यं वा विलोपयेत् || ११-१४७ ||

लोपने चेत् महत्पापं कार्यं यत्नेन शांकरि |
प्रथमप्रहरे देवि ह्यधिवासनमाचरेत् || ११-१४८ ||

तृतीयप्रहरे देवि पवित्रारोपणं चरेत् |
प्रहरद्वयभेदेन ह्यधिवासनमीरितम् || ११-१४९ ||

कार्यलोपो न कर्तव्यः सर्वथा हितमिच्छता |
यंत्राधिवासनं कार्यमेवमेव प्रकीर्त्तितम् || ११-१५० ||

कर्मलोपे क्रियमाणे देवताशापमाप्नुयात् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं संप्रदायत्रये शिवे || ११-१५१ ||

पुरश्चर्या त्रिधा देवि तत्क्रमं शृणु पार्वति |
दशांगा केरले प्रोक्ता काश्मीरे वसुसंज्ञिता || ११-१५२ ||

पंचांगा गौडमार्गे तु साम्राज्यमण्डलं शृणु |
कालिकाशापमुक्तिस्तु महाकालश्च कुल्लुका || ११-१५३ ||

तद्गायत्री स्पर्शमणिस्तारा तस्याश्च कुल्लुका |
अक्षोभ्यवटुकौ देवि तथा चैकाक्षरी शिवे || ११-१५४ ||

तद्गायत्री तथा बाला तद्गायत्री तथैव च |
कामविद्यामणिः कीलास्तद्विद्या कुल्लुका तथा || ११-१५५ ||

स्वर्णेशः क्षेत्रपालश्च तथैव छिन्नमस्तका |
एकार्णा तस्या गायत्री ततः कामकला शिवे || ११-१५६ ||

तद्गायत्री मधुमती तथा पद्मावती शिवे |
संपत्सरस्वती चैव नवार्णा विजया तथा || ११-१५७ ||

द्वात्रिंशदक्षरी विद्या त्रैलोक्यविजया तथा |
हेलका चार्द्रपटिका मृत संजीवनी तथा || ११-१५८ ||

* * स्तंभकरी विद्याः तथा कर्णपिशाचिनी |
अमरी कुण्डली देवि तथा वै कालसुन्दरी || ११-१५९ ||

कर्णचण्डा तथामोघ कर्णाख्या तु पिशाचिनी |
महाकर्णपिशाची च तथा स्वप्नेश्वरी शिवे || ११-१६० ||

स्वप्नवाराहिका विद्या द्वितीया महती शिवे |
श्रीमहारक्तचामुण्डा त्रिपुराकर्षणी तथा || ११-१६१ ||

प्. ९१) चिटिविद्या महेशानि कमलाक्षी ततः परम् |
आकर्षणी महाकाली श्रीविद्याकर्षिणी तथा || ११-१६२ ||

वशीकरणकाली च महानीलसरस्वती |
नकुली बगला विद्या तद्गायत्री च कुल्लुका || ११-१६३ ||

वसोर्धारा च धूमेशी तथा मारणकालिका |
त्रैलोक्यमोहिनी चैव श्रीमहाकुलहारिणी || ११-१६४ ||

सुरतेशी किन्नरी च रंजकी तदनंतरम् |
वशीकरणताम्बूला द्वितीयाऽपि तथैव च || ११-१६५ ||

क्षिप्रकामिनिका विद्या काली कामकला शिवे |
ताम्बूलाकर्षिणी विद्यां द्वितीया मुखमार्जनी || ११-१६६ ||

श्रीविद्या कुल्लुका चैव दीपिनी च महेश्वरी |
कालिका दीपिनी चैव महामण्डलमेव च || ११-१६७ ||

खड्गवारणविद्या च भूतरुद्रमहांकुशा |
प्रत्यंगिरेति देवेशि साम्राज्यमंडलं मतम् || ११-१६८ ||

जपपूजा जपश्चैव ध्यानं चैव तथा जपः |
पुनर्ध्यानं बलिश्चैव नैवेद्यं च विसर्जनम् || ११-१६९ ||

कुमारीपूजनं होमो बलिदानं च भोजनम् |
पुनर्जपो महेशानि साम्राज्यमंडलक्रमः || ११-१७० ||

क्रूरचंडा क्रूरजटा उग्रघंटा तथैव च |
एते विज्ञाय यत्नेन साधयेत्सिद्धिसाधनम् || ११-१७१ ||

जपेन पुटिता पूजा पूजया पुटितो जपः |
अन्योन्यपूजनं कृत्वा साधयेद्वीरसाधनम् || ११-१७२ ||

पूजायुक्तं जपेन्मंत्रं न मंत्रं केवलं जपेत् |
जपयुक्ता भवेत्पूजा न पूजा केवला भवेत् || ११-१७३ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं गोपनीयं स्वयोनिवत् |


श्रीदेव्युवाच |


देव देव महादेव विश्वसिद्धिपरायण || ११-१७४ ||

चराचरमिदं सर्वं त्वन्मुखाद्विश्रुतं मया |
इदानीं वद सर्वज्ञ भूतानां निग्रहो महान् || ११-१७५ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कथं तत्प्रवदाम्यहम् |
तथापि तव संप्रीत्या कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || ११-१७६ ||

प्. ९२) भूताः प्रेताः पिशाचाश्च राक्षसा ब्रह्मराक्षसाः |
भूतप्रेतग्रहाश्चैव तथा बालग्रहाः शिवे || ११-१७७ ||

कश्मलाश्च निवाताश्च डाकिनी शाकिनी तथा |
याकिनी राकिनी चैव हाकिनी लाकिनी तथा || ११-१७८ ||

काकिनी प्रमुखाश्चैव झोटिंगा भैरवेरिताः |
रुद्रग्रहास्तथा विष्णुग्रहा ब्रह्मग्रहास्तथा || ११-१७९ ||

कृत्यग्रहास्तथा देवि कुष्माण्डा यक्षिणीग्रहाः |
कामग्रहा मदोन्मादा स्तथोन्मत्तग्रहाः शिवे || ११-१८० ||

जलग्रहास्तथा सर्वे ग्रहाश्च कटपूतनाः |
स्कन्दग्रहा महेशानि तथा वैनायिकाः शिवे || ११-१८१ ||

धनग्रहास्तथा देवि तथा देवग्रहा अपि |
यक्षाश्च दानवा दैत्या वेतालाः किन्नरीगणाः || ११-१८२ ||

भूतिन्यप्सरसश्चैव तथैव नागिनीग्रहाः |
एवमादिग्रहादीनां नाशनं येन जायते || ११-१८३ ||

शूलिनी शरभश्चैव शिवपंचाक्षरी तथा |
नवदुर्गा बहिर्बंधस्तथान्तर्बन्ध एव च || ११-१८४ ||

सुभ्रूणश्च महेशानि तथैव खड्गवारणः |
महाविद्यामंडलं च महामंडलमेव च || ११-१८५ ||

हनुमान्भैरवश्चैव बटुकः क्रोधभैरवः |
प्रत्यंगिरा वीरभद्रस्त्रैलोक्यविजया तथा || ११-१८६ ||

नारसिंहो महेशानि महाशरभशूलिनी |
चंडकाली भद्रकाली प्रोक्ता रुद्रमहांकुशा || ११-१८७ ||

महापाशुपतास्त्रं चाघोरास्त्रं च तथैव च |
एते मंत्रा मया प्रोक्ता शाबरद्वययोगतः || ११-१८८ ||

ब्रह्मराक्षसवेतालकृत्यादौ खड्गवारणे |
ब्रह्मा विष्णुस्तथारुद्रः प्रेतापस्मारनाशने || ११-१८९ ||

यातुधानविनाशे तु तथा किंपुरुषादिके |
शरभो हनुमान्देवि विरूपाक्षोङ्गिरा अपि || ११-१९० ||

भूतप्रेतपिशाचादि क्रूरग्रहनिवारणे |
शूलिनी नवदुर्गा च तथा पंचांगुलिः प्रिये || ११-१९१ ||

प्. ९३) कुष्माण्डडाकिनीनाशे प्रेतापस्मारनाशने |
वीरभद्रः शिवः प्रोक्तः सर्वनाशे तु तद्गणाः || ११-१९२ ||

सर्वेषां नाशने शान्तौ प्रीतावपि महेश्वरि |
महाविद्यामण्डलं च बन्धद्वयसमन्वितम् || ११-१९३ ||

महाविद्यामण्डलेन किं तद्यन्न करे स्थितम् |
गोपनीयं गोपनीयं गोपनीयं प्रयत्नतः || ११-१९४ ||

रहस्यातिरहस्यं च स्वयोनिरपरा यथा |
इति स.क्षेप्तः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ११-१९५ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यमपरं वद |


श्रीशिव उवाच |


आवेशं भैरवादीनां निग्रहो येन जायते || ११-१९६ ||

तेनैव शक्यते कर्तुं नान्यथा शांकरं वचः |
तन्मूलविद्यायोगेन किंवा सिध्यति पार्वति || ११-१९७ ||

नृसिंहानां भैरवाणां तथा हनुमदादिके |
श्रीवीरवायुपुत्रेण खड्गवारणतः शमः || ११-१९८ ||

रक्तपभैरवादीनां शास्ता श्रीभैरवेश्वरः |
दामिनीनां तथेष्टानां महेष्टानामपि प्रिये || ११-१९९ ||

निग्रहे वीरकाली तु किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |


श्रीदेव्युवाच |


अथ वै कुल्लकोत्पत्तिं कथयस्व ममाधुना || ११-२०० ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यमपि देवेशि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
कुल्लुका च तथा सेतुर्महासेतुस्तथैव च || ११-२०१ ||

निर्वाणं कुण्डली षष्ठी सर्वोत्पतिं शृणु प्रिये |
विद्यानां कुलपूज्यत्वात्कुल्लुका तेन कीर्त्तिता || ११-२०२ ||

विद्यासंबंधिदोषाणां भक्षयित्री यतः शिवे |
तेनेयं कुल्लुका नाम कालिनित्या तृतीयका || ११-२०३ ||

कुल्लैव कुल्लुकानाम्नी नीला नीलसरस्वती |
विद्यासिद्ध्यर्णवे देवि येन पारं प्रगच्छति || ११-२०४ ||

तेन सेतुर्महेशानि विद्यामार्गः प्रकीर्त्तितः |
महाविद्याप्ति सन्दर्शी महासेतुर्महेश्वरि || ११-२०५ ||

प्. ९४) महाविद्यार्णवस्याथ चैतन्यस्य प्रदर्शकः |
महासेतुर्महादेवि महाविद्यास्वरूपधृक् || ११-२०६ ||

देवतायास्तु निर्वाणं चैतन्यं यच्च कीर्त्तितम् |
निर्वाणं कथितं भद्रे विद्यावाक्मातृकार्णकैः || ११-२०७ ||

निर्वाणं परमेशानि सेतुश्चरणरूपधृक् |
निर्वाणं तु महेशानि परब्रह्मात्मता शिवे || ११-२०८ ||

चतुर्थं कथितं भद्रे विद्याचरणमीरितम् |
पंचमी कुण्डली देवी यथावदवधारय || ११-२०९ ||

मूलाधाराद्विलान्तं च विषतन्तुस्वरूपिणीम् |
सर्वदेवस्वरूपाञ्च सर्ववर्णप्रदीपिनीम् || ११-२१० ||

महाकुण्डलिनीं देवीममरी कुण्डलीं पराम् |
प्रथमं कालिकादेव्याः कुल्लुका पञ्चमी परा || ११-२११ ||

काली कूर्चं वधू माया फडंता परीकीर्त्तिता |
तारायास्त्र्यक्षरी नीला छिन्ना चाष्टाक्षरी भवेत् || ११-२१२ ||

वज्रवैरोचनी ये च अन्ते वर्म प्रकीर्त्तितम् |
हैस्त्रं बीजं तु भैरव्याः कुल्लुका परिकीर्त्तिता || ११-२१३ ||

श्रीमत्त्रिपुरसुन्दर्याः कुल्लुका द्वादशाक्षरी |
वाग्भवं कामराजं च लज्जां च त्रिपुरेशि च || ११-२१४ ||

भगवति ततः स्वाहा कुल्लुकां त्रिपुरामनोः |
अन्यासां प्रणवं तारा कूर्चेति त्र्यक्षरी मता || ११-२१५ ||

अघोरश्च विरूपाक्षः छिन्नाया द्वारदेवताः |
क्रमेण कुल्लुकादीनां ऋषयः परिकीर्तिताः || ११-२१६ ||

छन्दः स्वस्वदेवताया बीजशक्त्यादिकं तथा |
पुरश्चर्यादिकं देवि कर्तव्यं स्वस्वमूलवत् || ११-२१७ ||

महाकुण्डलिनीं वक्ष्ये सर्वतंत्रेषु गोपिताम् |
प्रणवं च तथा जू/ सः कालमूर्तिपदं ततः || ११-२१८ ||

कालप्रबोधिनीपदं कालातीतेपदं वदेत् |
कालदायिनिशब्दान्ते कपालपात्रधारिणि || ११-२१९ ||

अमरीति कुण्डलिनि जू/ सः वञ्चत्रयं तथा |
सोऽहं स्वाहा महेशानि महाकुण्डलिनी मनुः || ११-२२० ||

प्. ९५) चिंतयेत्कुण्डलीं देवीं मूलचूलिनिवासिनीम् |
तदधः कामराजं च सा प्रोक्ता स्पर्शसुन्दरी || ११-२२१ ||

महाकामकलारूपां काकिनीमूर्ध्नि संस्थिताम् |
सेत्वादिकं पूर्वमुक्तं किं भूयः श्रोतुमिच्छसि || ११-२२२ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि पूर्वोक्तं यद्रहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


किं तद्रहस्यं देवेशि प्रकाशय ममाधुना || ११-२२३ ||


श्रीदेव्युवाच |


महाकालादिनित्यानां निर्णयद्वितयं वद |


श्रीशिव उवाच |


महाकालं समारभ्य नित्यानां निर्णयं शृणु || ११-२२४ ||

महाकालो महाभीमः प्रलयानलसन्निभः |
कालीमायासमुद्भूतः कालीमानसिकः शिवः || ११-२२५ ||

महाकालः परशंभुः परातीतगुणाकरः |
तस्य मंत्रं प्रवक्ष्यामि येन रक्ष्यं जगत्त्रयम् || ११-२२६ ||

कूर्चयुग्मं महाकाल प्रसीदेति पदद्वयम् |
लजायुग्मं वह्निजायासंयुक्तः षोडशार्णकः || ११-२२७ ||

षोडशार्णा यथा मुख्या सर्वंश्रीचक्रमण्डले |
तथायं सर्वकालीषु महाकालः प्रकीर्तितः || ११-२२८ ||

कालिकाऽस्य ऋषिः प्रोक्तो विराट्छन्दः प्रकीर्त्तितम् |
देवता तु महाकालः सर्वरूपी निरंजनः || ११-२२९ ||

कूर्चं बीजं तथा माया शक्तिरत्र प्रकीर्त्तिता |
स्वाहा कीलकमुद्दिष्टं काल्यर्थे विनियोगता || ११-२३० ||

मायया तु षडंगानि ध्यानं शृणु वरानने |
कोटिकालानलाभासं चतुर्भुजं त्रिलोचनम् || ११-२३१ ||

श्मशानाष्टकमध्यस्थं मुण्डाष्टकविभूषितम् |
पंचप्रेतस्थितं देवं त्रिशूलं डमरुं तथा || ११-२३२ ||

खड्गं च खर्परं चैव वामदक्षिणयोगतः |
बिभ्रतं सुन्दरं देहं श्मशानभस्मभूषितम् || ११-२३३ ||

प्. ९६) नानाशवैः क्रीडमानं कालिका हृदयस्थितम् |
लालयन्तं रतासक्तं घोरचुम्बनतत्परम् || ११-२३४ ||

गृध्रगोमायुसंयुक्तं फेरवीगणसंयुतम् |
जटापटलशोभाढ्यं सर्वशून्यालयस्थितम् || ११-२३५ ||

सर्वशून्यं मुण्डभूषं प्रसन्नवदनं शिवम् |
भावयेत्परमेशानि रतियंत्रं तु पञ्च च || ११-२३६ ||

त्रिकोणसंज्ञा योनिः स्यात्तच्चक्रं कालचक्रकम् |
योनौ वा हृदये भाले कामिन्याः स्तनमण्डले || ११-२३७ ||

महाकालं यजेद्देवं पञ्चावरणसंयुतम् |
त्रिकोणे पूजयेद्देवि त्रिकोणं कालिकादिकम् || ११-२३८ ||

षड्दले तु षडंगानि नाभौ दिक्शक्तयो मताः |
हृदये द्वादशादित्याः कंठे षोडशनित्यकाः || ११-२३९ ||

द्विपत्रे परमेशानि कालकालीं प्रपूजयेत् |
* * * देवि तां देवीं पूजयेद्विभूम् || ११-२४० ||

शक्तिं स्वाभिमुखीं कृत्वा पूजयेत्कालिकां पराम् |
मूलाधाराद् द्विपत्रान्तं यथा चक्राणि कारयेत् || ११-२४१ ||

पूजयेत्परमेशानि गुरुपूजापुरःसरम् |
पात्रासादनकं कृत्वा कालीवत् परिपूजयेत् || ११-२४२ ||

एवं पूजां विधायाऽथ लक्षसंख्यं जपेच्छिवे |
तद्दशांशेन हवनं करवीरप्रसूनकैः || ११-२४३ ||

स्वयंभुवाक्तैर्वीजाक्तैः कारणाक्तैश्च वा हुनेत् |
नित्यं नैमित्तिकं काम्यं कालीवत् सर्वमाचरेत् || ११-२४४ ||

अन्तर्धानकरी काली विद्याया विधिरुच्यते |
मूर्त्तिं ध्यानोदितां ध्यात्वा सर्वावयवशोभिताम् || ११-२४५ ||

मूलाधारे गणपतिं लिङ्गे गणपवल्लभाम् |
नाभौ बटुकनाथं च हृदि बटुकवल्लभाम् || ११-२४६ ||

कण्ठे उड्यानपीठं च भ्रुवि प्रदीप्तमंगलाम् |
ललाटे करवीरं च अलके क्षेत्रपालकम् || ११-२४७ ||

मूर्ध्निं वै कालिकां चैव चतुर्थ्यतां प्रपूजयेत् |
मूर्ध्निं व्योमैश्वर्याम्बां च ललाटे खेचरीं तथा || ११-२४८ ||

प्. ९७) भूमध्ये दिक्चरीं चैव हृदये गोचरीं तथा |
नाभौ च भूचरीं चैव लिंगे च खगमूर्तिकाम् || ११-२४९ ||

मूलपत्रे विचित्रां च पूजयेत्साधकोत्तमः |
तथा ललाटे सूर्यं च दक्षनेत्रे कलाधिपम् || ११-२५० ||

वैश्वानरं वामनेत्रे कण्ठे च कालिकां तथा |
हृदये दासयोनिं च नाभौ च दाससिद्धकम् || ११-२५१ ||

ब्राह्मी माहेश्वरी चैव कौमारी वैष्णवी तथा |
वाराह्यैन्द्री च चामुण्डा महालक्ष्मी परा मता || ११-२५२ ||

मंथानभैरवश्चैव षट्चक्रभैरवस्तथा |
फट्कारभैरवश्चैव बिभक्षभैरवस्तथा || ११-२५३ ||

वीरेशभैरवश्चैव श्रीमन्तेश्वरभैरवः |
हंसगर्भभैरवश्च चण्डिकेश्वरभरवः || ११-२५४ ||

मूर्ध्नि ललाटे कण्ठे च हृदये नाभिमण्डले |
लिंगे च मूलाधारे च सर्वांगे पूजयेत्सुधीः || ११-२५५ ||

यथाशक्ति जपेद्विद्यां बलिं दद्याद्यथाविधि |
ओं क्षे/ च क्षेत्रपाल इमं बलिं पदं वदेत् || ११-२५६ ||

गृह्ण्युक् स्वाहया युक्तः क्षेत्रपालबलिर्मता |
इति पूजाविधिर्देवि श्रीकालीकालयोर्मता || ११-२५७ ||

अंतर्धान विधौ देवि * * * र्मता |
महाकालप्रसंगेन रहस्यमपि दर्शितम् || ११-२५८ ||

गोपनीयं त्वया भद्रे रहस्यातिरहस्यकम् |
गोपनीयं गोपनीयं स्वयोनिरपरा यथा |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || ११-२५९ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे महाकालमन्त्रविधिर्नामैकादशः 
पटलः || ११ ||



द्वादशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् |


श्रीशिव उवाच |


अन्तर्धानविधिः प्रोक्ता परकायप्रवेशनम् || १२-१ ||

कथ्यते देवदेवेशि शृणु सावहिता भव |
कुलाकुलसमुद्भूतममृतानन्दमर्चयेत् || १२-२ ||

सूर्यकोटिसमं मंत्रं वादिमध्ये व्यवस्थितम् |
जपेत्कुलामृतं दत्वा * * * समुद्भवम् || १२-३ ||

तथा कुले * * * कुण्डलीदृढबन्धनात् |
आधारे पत्रमध्ये च द्विपत्रे द्विपदालये || १२-४ ||

षोडशारे युते लिंगे द्वादशे मणिपूरके |
हृदये दशपत्रे च द्वादशार्धे चतुर्दले || १२-५ ||

कण्ठे भाले यजेद्देविर्जिह्वाललनसंकुले |
अबलागारमध्ये तु ब्रह्मचर्यव्रतो नरः || १२-६ ||

संकल्पैर्धवलैर्वापि श्वेतवस्त्रावगुण्ठितम् |
गच्छति ब्रह्ममार्गेण लिङ्गभेदक्रमेण च || १२-७ ||

विसर्गस्थामृतं दिव्यं क्षीरधारोपमं द्रवम् |
पीत्वा कुलामृतं तत्र पुनरेव विशेत्कुलम् || १२-८ ||

पुनरेवाकुलं गच्छेद् द्वादशान्ते निवेदयेत् |
सहस्रारे महाचक्रे वाग्भवं पूर्णचन्द्रकम् || १२-९ ||

ब्रह्मग्रन्थिं ततो भित्वा पीत्वा सप्ताष्टधारया |
लम्बिकाद् ब्रह्ममार्गेण तालुमूले प्रवेशयेत् || १२-१० ||

जिह्वामापूर्य तां विद्यां मातृकावर्णरूपिणीम् |
बहिर्गतां वर्णरूपां जिह्वाग्रे दीपरूपिणीम् || १२-११ ||

आमूलाद्ब्रह्मरंध्रांतं तथा जिह्वाग्रदेशगाम् |
वाग्भवाद्यां महाविद्यां दीपाकारां विचिन्तयेत् || १२-१२ ||

हस्तयोः पादयोर्विद्यां तथा नाडीत्रयेषु च |
आधारात्तु समुत्थाप्य वागीशीं द्वादशे नयेत् || १२-१३ ||

द्वादशाधारमादाय तद्ग्रंथिं परिभेदयेत् |
तस्माज्जिह्वाग्रमादाय दीपाकारां विभावयेत् || १२-१४ ||

प्. ९९) लक्षमेकं तत्र जप्त्वा सर्वपापं विनिर्दहेत् |
ततश्चराचरं सर्वं ज्ञात्वा सर्वज्ञतां नयेत् || १२-१५ ||

प्राणायामप्रभावेन जपसिद्धिः प्रजायते |
एकविंशतिसाहस्रं षट्शताधिकमेव च || १२-१६ ||

प्रत्यहं जयते जीवो ब्रह्मानन्दमयीं पराम् |
उत्पत्तिर्जप आरंभो मृतिरस्या निवेदनम् || १२-१७ ||

विना जपेन सततं जपो भवति सर्वदा |
एवं जपं सुविज्ञाय गणेशादौ निवेदयेत् || १२-१८ ||

जीवात्मनः क्रमेणैव तथा च परमात्मनः |
षट्शतानि सहस्राणि षडेव च तथा पुनः || १२-१९ ||

षट् सहस्राणि ततो सहस्रं चैतदेव हि |
पुनः सहस्रं गुरवे क्रमेण विनिवेदयेत् || १२-२० ||

आधारे स्वर्णवर्णेऽस्मिन्वादिसान्तानि संस्मरेत् |
विद्युत्पुञ्जप्रभाभानि चिन्तयेत् मणिपूरके || १२-२१ ||

महानीलप्रभाभानि डादिफान्तानि चिन्तयेत् |
पिङ्गवर्णमहावह्निं कर्णिकाभं विचिन्तयेत् || १२-२२ ||

कादिठान्तानि वर्णानि चतुर्थेनाहते स्मरेत् |
विशुद्धे धूम्रवर्णे तु रक्तवर्णान्स्वरान् न्यसेत् || १२-२३ ||

आज्ञायां विद्युदाभायां शुभ्रौ हक्षौ विचिन्तयेत् |
कर्पूरद्युतिसंराजत्सहस्रदलपङ्कजे || १२-२४ ||

नीलात्मकं ब्रह्मरन्ध्रे चिन्तयेच्च ततः परम् |
फलं चास्य प्रवक्ष्यामि षड्चक्रेषु यथाक्रमम् || १२-२५ ||

आधारे भावनाभ्यासान्मंत्रसिद्धिः प्रजायते |
* * च भावनाभ्यासाद्विद्या वीर्यवती भवेत् || १२-२६ ||

ततो ध्यायेन्नाभिचक्रे विद्याज्ञानस्य हेतवे |
देहज्ञानं लभेन्मंत्री षण्मासाभ्यंतरेण च || १२-२७ ||

हृदब्जे भावनाभ्यासात्त्रिकालज्ञो नरो भवेत् |
कण्ठे च भावनाभ्यासाद्देहसिद्धिः प्रजायते || १२-२८ ||

सूर्यसत्त्वान्महायोगी त्रैलोक्ये यद्भवत्यपि |
जानात्यहरहो मंत्री त्रैलोक्ये च न संशयः || १२-२९ ||

प्. १००) शिवचंद्रसमायोगाज्जाप्य शुक्रज्ञवान्भवेत् |
उदानमभ्यसेन्नित्यं जलस्तंभनहेतवे || १२-३० ||

समानाभ्यासतो योगी वह्निनाऽपि न दह्यते |
ततः सूक्षो महाभूतः सूक्ष्ममुत्तारयेदपि || १२-३१ ||

मनोजवो भवेन्मंत्री कालिकाध्यानयोगतः |
देहज्ञानप्रभावेन अन्तर्धानमवाप्नुयात् || १२-३२ ||

अन्तर्धानप्रभावेन परदेहं प्रवेशयेत् |
अणिमाद्यष्टभावेशः कोटिसिद्धीश्वरो भवेत् || १२-३३ ||

अलभ्यं लभते योगी महामंत्रानुभावतः |
इत्यादि सिद्धिभावेषु वैराग्यं यदि जायते || १२-३४ ||

कैवल्यं लभते योगी कालीव्यापकतामियात् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १२-३५ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि कालीनित्याविनिर्णयम् |


श्रीशिव उवाच |


काली कपालिनी कुल्ला कुरुकुल्ला विरोधिनी || १२-३६ ||

विप्रचित्ता तथोग्रोग्रप्रभा दीप्ताऽथवा तथा |
नीला घना बलाका च मात्रा मुद्रा मिता तथा || १२-३७ ||

नित्यामण्डलमेतद्धि तत्क्रमं शृणु शांभवि |
कालीनित्या च तन्मन्त्रः कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || १२-३८ ||

विषबीजं ततो मायां कालीति युगलं वदेत् |
महाकालि पदं प्रोच्य कौमारीति पदं वदेत् || १२-३९ ||

मह्यं देहि पदं देवि ठठ युक्ता मनुर्मता |
ऊनविंशाक्षरी विद्या कालीनित्या प्रकीर्त्तिता || १२-४० ||

पर्शुरामो ऋषिः प्रोक्तञ्छन्दोऽनुष्टुप् प्रकीर्तितम् |
देवता कालिका प्रोक्ता माया बीजं प्रकीर्त्तितम् || १२-४१ ||

कालिका च भवेच्छक्तिः ठयुग्मं कीलकं भवेत् |
कालिकाप्रीणनाद्यर्थे विनियोगः प्रकीर्त्तितः || १२-४२ ||

षडङ्गमाचरेद्देवि जातियुक्तेन मायया |
ततो ध्यायेन्महेशानि चितानिर्वाणमण्डले || १२-४३ ||

प्. १०१) श्यामवर्णा महाभीमा घोररावा करालिनी |
मुण्डमालाविभूषाढ्या दक्षे खड्गं प्रविभ्रती || १२-४४ ||

तर्जनीं धारयन् वामे नृत्यन्ती प्रेतभूमिषु |
एवं ध्यात्वा महेशानि तद्यन्त्रं शृणु पार्वति || १२-४५ ||

त्रिकोणयुग्मं देवेशि वृत्ताष्टदलभूपुरम् |
बिन्दौ कालीं समाराध्य त्रिकोणयुग्मके पुनः || १२-४६ ||

गुणत्रयं तत्पुरुषास्तच्छक्तयः क्रमान्मताः |
ब्राह्म्यादिमातरश्चाष्टौ लोकपालाः सशस्त्र काः || १२-४७ ||

भूपुरे पूजयेद्देवि धूपदीपोपचारकैः |
नैवेद्यं विविधं खाद्यं पंचखाद्यं विशेषतः || १२-४८ ||

निवेदयेत्कालिकायै ततस्तुष्टा भविष्यति |
नीराजनान्तं कृत्वाऽथ प्रजपेल्लक्षमात्रकम् || १२-४९ ||

दशांशं पायसेनैव होमं कुर्याद्विधानतः |
अथवा करवीरेण होमयेत्सर्वसिद्धये || १२-५० ||

सर्वसिद्धीश्वरो देवि भवत्येव न संशयः |
मंत्रभेदान्प्रवक्ष्यामि यथावदवधारय || १२-५१ ||

नामत्रयं महेशानि प्रत्येकं प्रणवक्रमात् |
मंत्रत्रयं महेशानि बीजत्रयनियोजनात् || १२-५२ ||

विद्यात्रयं पुनर्देवि ध्रुवमायानियोजनात् |
विद्यात्रयं महेशानि प्रत्येकं नवधा मनुः || १२-५३ ||

दुर्भगानां च दीनानां क्रूराणां पापकर्मिणाम् |
मंत्रमेनं न कथयेत्सर्वैश्वर्यमयो भवेत् || १२-५४ ||

लक्ष्मीवान्कीर्तिमान्धन्या भवत्येव न संशयः |
सुन्दरीं कामिनीं दृष्ट्वा तस्याश्चैव * * वदेत् || १२-५५ ||

* * शब्देन तद्भंगं सा दासी मंत्रजापतः |
व्याकुला सा भवत्येव स्वेच्छया भोगमेष्यति || १२-५६ ||

ललाटे हृदये विद्यां योनिमध्ये यथाक्रमम् |
यस्याः संचिन्तयेद्विद्यां तन्नामस्मृतिपूर्वकम् || १२-५७ ||

तामाकर्षयति क्षिप्रं किमन्यैर्बहुजल्पितैः |
साक्षात्स कालीपुत्रः स्यान्नात्र कार्या विचारणा |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १२-५९ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे कालीनित्यानाम द्वादशः पटलः || १२ 
||



त्रयोदशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि कपालिन्या विधिं पराम् |
नित्या द्वितीया देवेश प्रोक्ता कपालिनी परा || १३-१ ||

तस्या मंत्रं महेशान कथयस्व ममाधुना |


श्रीशिव उवाच |


देवेशि कथ्यते गोप्यं यन्न कुत्राऽपि कीर्त्तितम् || १३-२ ||

कपालिनी महाविद्या द्वितीया तन्मौं शृणु |
आदौ सप्तकुलं प्रोच्य कामं वह्निपदे स्थितम् || १३-३ ||

इन्दिराबिन्दुभूषाढ्यं बीजं कालीस्वरूपकम् |
कपालिनि महाकपालप्रियमानसे वदेत् || १३-४ ||

कपालसिद्धिं मे देहि हू/ फट् स्वाहान्तको मनुः |
त्रिंशद्वर्णोऽर्धवर्णाढ्यो मंत्रराजो महोत्तमः || १३-५ ||

भैरवोऽस्य ऋषिः प्रोक्तस्त्रिष्टुप् छंद उदाहृतम् |
कपालिनी देवताऽत्र कालिका बीजमीरितम् || १३-६ ||

स्वाहा शक्तिः समाख्याता हू/ फट् कीलकमीरितम् |
कपालिनीसिद्धयेऽत्र विनियोगः प्रकीर्त्तितः || १३-७ ||

षड्दीर्घभाजा बीजेन कुर्यादङ्गानि षट्क्रमात् |
ध्यायेदञ्जनपुञ्जाभामापीनस्तनयुग्मकाम् || १३-८ ||

चन्द्रवक्त्रां च बिम्बोष्ठीं मुक्तकेशीं दिगम्बराम् |
चतुर्मुंडो परिगतां शङ्खकङ्कणभूषिताम् || १३-९ ||

खड्गत्रिशूलवरदाभयान् हस्तचतुष्ठये |
क्रमात्संबिभ्रतीं देवीं गीतहास्यपरायणाम् || १३-१० ||

एवं सञ्चितयेद्देवि नित्यां कपालिनीं पराम् |
त्रिकोणत्रितयं वृत्तं दलाष्टकविभूषितम् || १३-११ ||

भूपुरेण समाकीर्णं चतुर्द्वारोपशोभितम् |
यंत्रं कपालिनीदेव्याः सर्वसाम्राज्यदायकम् || १३-१२ ||

महाकालीं महालक्ष्मीं महासरस्वतीं तथा |
रतिं प्रीति तथा कांतिं द्वितीये तु त्रिकोणके || १३-१३ ||

प्. १०३) ईच्छां ज्ञानं क्रियां चैव त्रिकोणे तु तृतीयके |
मध्ये कपालिनीं पूज्य दलेऽष्टौ मातृकार्चनम् || १३-१४ ||

ततोऽष्टौ भैरवांश्चैव दिगीशान् शस्त्रकान्यजेत् |
पंचोपचारैः संपूज्य कुलाचारपरायणः || १३-१५ ||

साधकः प्रजपेल्लक्षं हयारिकुसुमैर्हुनेत् |
मांसेन मधुना चापि जुहुयादिष्टसिद्धये || १३-१६ ||

तदा कपालिनी देवी सिद्धा भवति निश्चितम् |
पुरश्चर्यां विना देवि कथं सिद्धा कपालिनी || १३-१७ ||

मुण्डासने नरः स्थित्वा सदा तद्गतमानसः |
महामालां महापात्रं महायंत्रासनादिकम् || १३-१८ ||

कृत्वा तु विधिवद्देवि तदा भवति साधकः |
अथान्यदपि वक्ष्यामि कपालिन्याः पराक्रमम् || १३-१९ ||

रणवीरकपालानि कुजवारे निशामुखे |
समाहृत्य महेशानि पंच पंच समन्वितः || १३-२० ||

दिग्बन्धभूतशुद्धादिकपालाद्युपहारकैः |
साधकः सहितो भूत्वा सिंदूरतिलकाङ्कितः || १३-२१ ||

खड्गहस्तो दिशावासो मुक्तकेशो मुदान्वितः |
ईदृशः साधकः सोऽहङ्कृतिभावसमन्वितः || १३-२२ ||

सुदूरे साधकान् स्थाप्य पुष्पवर्त्या घृताक्तया |
दीपं संलापयेद्देवि जपेत्तत्र कपालिनीम् || १३-२३ ||

भाग्यात्कपालिनीसिद्धिः कदाचित्प्रभविष्यति |
तथापि कालिकाभक्ते भविष्यति भविष्यति || १३-२४ ||

कपालं भाग्ययोगेन कदाचिद्यदि लभ्यते |
तदा कपालिनी सिद्धिः कज्ज्वलं तद्धि संग्रहेत् || १३-२५ ||

तत्कज्ज्वलं कपाले तु कज्ज्वलं स्थाप्य वै जपेत् |
संमोहनाञ्जनं नाम महदञ्जनमीरितम् || १३-२६ ||

तत्कपाले महेशानि किं तद्यन्न करे स्थितम् |
एषा कपालिनी नित्या द्वितीया कालिका भवेत् || १३-२७ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं कुल्लां शृणु तृतीयकाम् |
कालिका कुल्लुका कुल्ला त्रिधा नाम्ना तु या मता || १३-२८ ||

तस्मात्कुल्लेति नाम्ना च कुलपूज्यत्वतां गता |
विद्यानां कुलपूज्यत्वात्कुल्लुका परिकीर्त्तिता || १३-२९ ||

प्. १०४) कुल्लुका कुलपूज्यत्वात्कुल्लानाम्नी कुलेश्वरी |
तस्या मंत्रं प्रवक्ष्यामि यथावदवधारय || १३-३० ||

प्रणवं पूर्वमुद्धृत्य कालिकाबीजमुद्धरेत् |
कुल्लायै हृन्मनुर्देवि प्रोक्तः सप्ताक्षरो मनुः || १३-३१ ||

भैरवोऽस्य ऋषिः प्रोक्तो गायत्री छंद ईरितम् |
कुल्ला काली देवताऽत्र कालिका बीजमीरितम् || १३-३२ ||

कुल्लाशक्तिरिति ख्याता नमः कीलकमीरितम् |
सर्वार्थसाधने चैव विनियोगः प्रकीर्त्तितः || १३-३३ ||

कालिकोक्ते यजेत् पीठे कुमारीयंत्रमेव हि |
कुमार्याः पूजनाद्देवि कुल्ला सिद्धा भवेद् ध्रुवम् || १३-३४ ||

लक्षद्वयं जपेन्मंत्रं हविष्याशी दिवा शुचिः | 
अशुचिश्च तथा रात्रौ श्रीकुल्लादर्शनोत्सुकः || १३-३५ ||

कदाचिदभ्रसदृशां कदाचित् ज्योतिसन्निभाम् |
चतुर्भुजां त्रिनयनां मुकुटाटोपमण्डिताम् || १३-३६ ||

शवासनगतां कुल्लां दशमण्डोपरिस्थिताम् |
वराभयौ करे वामे पुस्तस्रक् दक्षिणे करे || १३-३७ ||

नानाविलासकुशलां कुल्लाम्बां परिचिन्तयेत् |
एवं चिंतयतस्तस्य दशविद्यामयी कला || १३-३८ ||

भवत्येव महेशानि कुल्लाम्बायाः प्रभावतः |
करवीरैर्जपापुष्पेर्हुनेज्जपदशांशतः || १३-३९ ||

तद्दशांशं गन्धतोयैस्तर्पयेन्मार्जयेदपि |
ब्राह्मणान्भोजयेद्देवि तदन्ते तु कुमारिकाम् || १३-४० ||

पूजयेत्परमेशानि कुल्लाविद्या प्रसिध्यति |
कुल्लाविद्या महेशानि सर्वविद्याप्रकाशिनी || १३-४१ ||

यंत्रमस्यास्ति देवेशि नैमित्ते काम्यकर्मणि |
त्रिकोणद्वयमुद्धृत्व वृत्ताष्टदलभूषितम् || १३-४२ ||

चतुर्द्वारसमायुक्तं भूपुरैकेण संयुतम् |
मध्ये बीजं न्यसेत्काल्या बीजयुक्तं महोत्तमम् || १३-४३ ||

धृतिं पुष्टिं तथा मेधां तुष्टिं प्रज्ञां तथा जयाम् |
त्रिकोणद्वितये पूज्य दलेऽष्टमातृक्भैरवाः || १३-४४ ||

लोकपालान् शस्त्रयुकान् कुल्लुकावरणे यजेत् |
अथवा देवदेवेशि कालिकावत्समस्तकम् || १३-४५ ||

प्. १०५) नवरात्रद्वये चन्द्रसूर्यग्रहद्वये तथा |
संक्रमे चोत्तमे चार्थे पूजयेद्यन्त्रमुद्भुतम् || १३-४६ ||

यदैव कार्यमुप्तन्नं तदैव कुल्लुकार्चनम् |
न विद्या सिद्धिमाप्नोति कुल्लुकार्चनमन्तरा || १३-४७ ||

आदिमांत्यसमायुक्ता सा विद्या सिद्धिमाप्नुयात् |
आदिमांत्यमजानन् हि यो गुरुः स तु शिष्यहा || १३-४८ ||

आदिमांत्यक्रियायुक्तो नित्यामंत्रो हि सिध्यति |
आदिमांत्यविहीनस्य न स्याद्देवस्य दर्शनम् || १३-४९ ||

प्रीतिर्भयं द्वयमिति द्वाभ्यां संव्यापितं जगत् |
अयं प्रयोगो गोत्पव्यो न कुत्रापि मयेरितः || १३-५० ||

कुल्लादेव्यादिनित्यासु जपो हि द्वितयावधिः |
द्वितयाभ्यां न सिद्धोऽसौ स मंत्रो न जपक्षमः || १३-५१ ||

कुल्ला नित्या तृतीयोक्ता यस्यामेतत्प्रतिष्ठितम् |
समस्तजगतीसारं कुल्लासंक्षेपपूजनम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १३-५२ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे कुल्लानित्याविधिर्नाम त्रयोदशः 
पटलः || १३ ||



चतुर्द्दशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यमपरं महत् |
कुरुकुल्लाविधानं च कथयस्व ममाधुना || १४-१ ||

कुरुकुल्ला च किं नाम किं विधा किं विधो मनुः |
सर्वं कथय देवेश यद्यहं तव वल्लभा || १४-२ ||


श्रीशिव उवाच |


शृणु देवि प्रवक्ष्यामि रहस्यातिरहस्यकम् |
विद्यानां कुलपूज्यत्वात्कुल्लुका कुल्लुकाधिका || १४-३ ||

कुल्लाया अपि पूज्यत्वात्कुरुकुल्ला महोदया |
तस्या मंत्रो महेशानि सर्वमंत्रोत्तमोत्तमः || १४-४ ||

कालिकार्चं समुद्धृत्य कुरुकुल्लेपदं वदेत् |
कालीं मायां ममपदं सर्वजनपदं ततः || १४-५ ||

वशमानय चोच्चार्य कालीं च कुरुकुल्ले च वै |
पदमुद्धृत्य देवेशि माया स्वाहान्तगो मनुः || १४-६ ||

सप्तविंशत्यर्णसंख्यो मंत्रोऽयं सुरपादपः |
एतस्या हृन्मनुर्देवि कुरुकुल्ला नवाक्षरी || १४-७ ||

श्रीविद्याविषये भिन्ना कुरुकुल्ला महेश्वरि |
काल्यंग विद्या देवेशि श्रीविद्या कुरुकुल्लिका || १४-८ ||

इयं भिन्ना महाविद्या कालीनित्या चतुर्थिका |
विना तु हृन्मनुर्देवि कुरुकुल्ला न सिध्यति || १४-९ ||

हृन्मनुं कुरुकुल्लाया ज्ञात्वा यत्नेन पार्वति |
प्रणवं कूर्चमुद्धृत्य कुरुकुल्लेपदम् वदेत् || १४-१० ||

ह्री/ स्वाहान्तो मनुर्देवि कुरुकुल्ला कुमारिका |
हृन्मनुत्वेन कथितः सर्वमन्त्रोत्तमओत्तमः || १४-११ ||

कालभैरवो ऋषिश्चास्य बृहती छन्द ईरितम् |
देवता कुरुकुल्ला च सर्वविद्यामयी परा || १४-१२ ||

प्. १०७) क्री/ बीजं ह्री/ तथा शक्तिः स्वाहा कीलकमीरितम् |
कुरुकुल्लाकुमार्यास्तु भैरवो ऋषिरीरितः || १४-१३ ||

विराट्छन्दो निगदितं कूर्चं बीजं प्रकीर्तितम् |
स्वाहा शक्तिः समुद्दिष्टा विनियोगो यथेच्छया || १४-१४ ||

कुल्लकुल्लां मित्रकुल्लां कुरुकुल्लां हृदङ्गमाम् |
कालीध्रुवः कुरुकुल्ले क्री/ ह्री/ च मम सर्वतः || १४-१५ ||

जनवशं क्री/ कुरुयुक् कुरुकुल्ले त्रिविष्टपे |
स्वाहान्तोऽयं समुद्दिष्टो भैरवो हि विराट् ततः || १४-१६ ||

ह्री/ बीजं च तथा स्वाहा शक्तिः क्री/ कीलकं मतम् |
सर्वार्थे विनियोगः स्यात् पूर्ववत् क्वापि कीर्त्तितः || १४-१७ ||

विनियोगः पूर्ववत्स्यात् शृणुष्वाङ्गादिकल्पनाम् |
षड्दीर्घकालीबीजेन षडङ्गानि क्रमाच्चरेत् || १४-१८ ||

ततो ध्यायेन्महाविद्यां कुरुकुल्लां कुलेश्वरीम् |
शवोपरि समासीनां मुण्डमालाविभूषिताम् || १४-१९ ||

कपालकर्तृकाहस्तां खड्गखेटकधारिणीम् |
अञ्जनाद्रिनिभां दिव्यां मुक्तकेशीं चतुर्भुजाम् || १४-२० ||

पीनोन्नतकुचद्वंद्वां पीनवक्षो नितम्बिनीम् |
भक्तानंदकरोद्युक्तां साधकाभीष्टदायिनीम् || १४-२१ ||

आसवाघूर्णनयनां कामिनीं जनमोहिनीम् |
एवं संचिंतयेद्देवीं कुरुकुल्लां महोदयाम् || १४-२२ ||

एवं ध्यात्वा जपेल्लक्षसंख्यं त्रिमधुरान्वितैः |
होमयेद्बिल्वपत्रैश्च बिल्वपुष्पैरपि प्रिये || १४-२३ ||

दशांशं तर्पणं कुर्यात्तद्दशांशेन मार्जनम् |
तद्दशांशं विप्रभोज्यं तेन सिद्धो मनुर्भवेत् || १४-२४ ||

पूजयेत्कालिकापीठे त्रिकोणत्रयसोज्ज्वले |
वृत्ताष्टदलभूषाढ्ये भूपुरद्वयशोभिते || १४-२५ ||

बिंदौ बीजं लिखेत्काल्यास्त्रिशक्तित्रयमर्चयेत् |
कालीं तारां छिन्नमस्तां बालाम्बां बगलां रमाम् || १४-२६ ||

उग्रगर्भामुग्रबीजामुग्रवीर्यो तृतीयकाम् |
त्रिकोणत्रितये पूजा क्रमेण परिकीर्त्तिता || १४-२७ ||

प्. १०८) ब्रह्माद्यष्टौ भैरवांश्च पूजयेत् द्विदलाष्टके |
लोकपालास्तदस्त्रान्तान्पूजयेत्परमेश्वरि || १४-२८ ||

शवे श्मशाने विपिनेऽरण्ये च भूतसंकुले |
पूजयेत्कुरुकुल्लां च सर्वसिद्धिं स विन्दति || १४-२९ ||

यद्यत्प्रार्थयते चित्ते तत्तदाप्नोति साधकः |
समस्तान् पूजयेद्देवि ब्राह्मणांश्च सुवासिनीम् || १४-३० ||

विप्राराधनमात्रेण किं तद्यन्न करे स्थितम् |
तण्डुलेन जयावाप्तिर्गोधूमेन धनागमः || १४-३१ ||

माषैः शत्रुर्मृतिं याति मुद्रैर्मोक्षफलं लभेत् |
तिलतण्डुलहोमेन महाप्रीतिं स विंदति || १४-३२ ||

राजीलवणहोमेन कामिनीं कर्षयेद् ध्रुवम् |
सर्षपैर्लवणैर्देवि कामिनीमानभञ्जनम् || १४-३३ ||

सर्पिर्लवणहोमेन कामिनीमनोरञ्जनम् |
हरिद्रया दरिद्राणि नश्यन्त्येव न संशयः || १४-३४ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तः कुरुकुल्लाविनिर्णयः |
रहस्यातिरहस्यं च किं भूयः श्रोतुमिच्छसि || १४-३५ ||


श्रीदेव्युवाच |


विरोधिनीविधिं ब्रूहि यद्यहं तव वल्लभा |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यादतिगोप्यं हि नित्या प्रोक्ता विरोधिनी || १४-३६ ||

पञ्चमीसंज्ञका नित्या यथावदवधारय |
प्रणवं पूर्वमुद्धृत्य कालीप्रणवमुधरेत् || १४-३७ ||

मायां कामं ततः कूर्च्चं प्रोक्त्वा विरोधिनीपदम् |
शत्रूनुच्चाटयपदं विरोधयद्वयं वदेत् || १४-३८ ||

शत्रुक्षयकरी प्रोच्य हूं फट् स्वाहान्वितो मनुः |
द्वात्रिंशद्वर्णसंयुक्तो मन्त्रराजो महोत्तमः || १४-३९ ||

महामन्त्रोऽयमाख्यातो ऋषिर्भैरव ईरितः |
गायत्री छन्द आदिष्टं देवता तु विरोधिनी || १४-४० ||

प्. १०९) कालीबीजं बीजमस्याः माया शक्तिः प्रकीर्तिता |
कामबीजं कीलकं स्याद्विनियोगो यथेच्छया || १४-४१ ||

कालीषड्दीर्घबीजेन षडंगयुग्ममाचरेत् |
ध्यायेदञ्जनगिरिनिभां द्विरष्टवर्षदेशिनीम् || १४-४२ ||

पीनोन्नतकुचद्वंद्वां सर्पास्थिमालिकायुताम् |
चतुर्भुजां त्रिनयनां शवपद्मोपरि स्थिताम् || १४-४३ ||

त्रिशिखं नागपाशं च घण्टां च डमरुं तथा |
संबिभ्रतीं महादेवीं क्रमाद्भुजचतुष्टये || १४-४४ ||

धूम्राम्बरां पीतगात्रीमीषत्प्रहसिताननाम् |
मा भैर्वीर वरं ब्रूहि सर्वं तत्ते ददाम्यहम् || १४-४५ ||

उपस्थितं तु यत्कार्यं तत्तत्कार्यं करोम्यहम् |
एवं संवदतीं देवीं चारुहासां मनोहराम् || १४-४६ ||

विरोधकरणोद्युक्तां शत्रूणां नाशकारिणीम् |
कालिकोक्ते यजेत्पीठे त्रिकोणत्रयशोभिते || १४-४७ ||

वृत्ताष्टदलभूषाढ्ये भूपुरैकेन शोभिते |
चतुर्द्वारविभूषाढ्ये श्रीबीजोज्ज्वलकर्णिके || १४-४८ ||

विरोधिनीं कर्णिकायां त्रिकोणत्रितये क्रमात् |
धूम्रार्चिरूष्म ज्वालिनीं ज्वालिनीं विस्फुलिंगिनीम् || १४-४९ ||

सुश्रीं सुरूपां कपिलां ततो हव्यवहां यजेत् |
विरोधिनीमस्तके तु ततो हि दशमीं यजेत् || १४-५० ||

दलाष्टके भैरव्यष्टो भैरवेण समन्विताः |
भूपुरे लोकपालाश्च तदस्त्राणि च तद्बहिः || १४-५१ ||

ततो नीराजनं कृत्वा लक्षसंख्यं जपेन्मनुम् |
दशांशं जुहुयाद्वह्नौ निम्ब वह्नौ यथाविधि || १४-५२ ||

अरिष्टमालां कृत्वा च महामुण्डासनो नरः |
जुहुयादरिनाशाय अरिष्टफलमादरात् || १४-५३ ||

विभीतकेन जुहुयात्सर्वशत्रुनिबर्हणम् |
धत्तूरकुसुमैर्होमात् शत्रून् विद्वेषयेन्नरः || १४-५४ ||

काकोलूकस्य मांसेन शत्रुं मारयति क्षणात् |
राजवृक्षप्रसूनैश्च तत्काष्ठाग्नौ हुनेत्सुधीः || १४-५५ ||

प्. ११०) विरोधिनी भवेत्सिद्धा धूमावत्यादिसंयुता |
अर्काद्यादि समायुक्ता शत्रुविद्वेषकारिणी || १४-५६ ||

वायव्याभिमुखो भूत्वा कटुजीरकजं जलम् |
कोष्णं पिबेन्महेशानि शत्रुर्ज्वरयुतो भवेत् || १४-५७ ||

पराभिचारनाशार्थं स्वरक्षार्थं यथाविधि |
एकान्ते मातृगेहे वा मृतहट्टे शिवालये || १४-५८ ||

विरोधिनीं जपेद्विद्यां ह्ययुतं चोक्तमार्गतः |
विभीतकस्य समिधो हुनेच्छत्रुनिवारणम् || १४-५९ ||

नाभिमात्रोदके गत्वा मरीचजलयोगतः |
तर्पयेद्देवतां नीरैस्त्रैलोक्यद्वेषणं चरेत् || १४-६० ||

अथाकर्षणमन्विच्छन्वल्मीकमृत्समानयेत् |
श्मशानमृत्समादाय गोधूमहिंगुजीरकैः || १४-६१ ||

पुत्तलीं साध्यरूपां च कारयेत्परमेश्वरि |
नासायां डोरकं दत्वा प्राणस्थापनपूर्वकम् || १४-६२ ||

विरोधिनीं जपेत्तत्र करवीरैः समर्चयेत् |
दुग्धेन पुत्तलीं कृत्वा तापयेत्खदिरानले || १४-६३ ||

अनेन क्रमयोगेन दिनानि तु चतुर्दश |
यः करोति नरः श्रेष्ठः सर्वाकर्षणकारकः || १४-६४ ||

वनितां मदगर्वाढ्यां समाकर्षति योगतः |
विचार्याकषर्णं कार्यं भवेद्वा न भविष्यति || १४-६५ ||

ध्यात्वा साध्यगले पाशं मस्तके ज्वलिताङ्कुशम् |
एवं संचिंत्य देवेशि त्रैलोक्याकर्षको भवेत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १४-६६ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे विरोधिनीविधिर्नाम चतुर्द्दशः 
पटलः || १४ ||



पञ्चदशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि विप्रचित्ताविधानकम् |
कथयस्य महादेव यद्यहं तव वल्लभा || १५-१ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यमपि देवेशि तव प्रीत्या निगद्यते |
विप्रचित्तातिदुष्टानां वधार्थं पूर्वमुद्यता || १५-२ ||

विप्रचित्तेति विख्याता वैप्रचित्तविनाशिनी |
षष्ठी नित्या महाविद्या तन्मंत्रं शृणु पार्वति || १५-३ ||

प्रणवं कमलां कामं चामुण्डेपदमुच्चरेत् |
विप्रचित्ते पदं प्रोच्यं दुष्टघातिनि चोच्चरेत् || १५-४ ||

शत्रून्नाशय चोच्चार्य एतद्दिनावधि प्रिये |
सिद्धिं मे देहि चोच्चार्य हु/ फट् स्वाहांतगो मनुः || १५-५ ||

चतुस्त्रिंशद्वर्णयुतो विप्रचित्तामनुर्महान् |
ईश्वरोऽस्य ऋषिर्देवि जगती छंद ईरितम् || १५-६ ||

विप्रचित्ता देवता हि चामुण्डा बीजमीरितम् |
कमला शक्तिराख्याता कामबीजं तु कीलकम् || १५-७ ||

षड्दीर्घाढ्येन कामेन षडंगन्यासमाचरेत् |
सिंहोपरि समारूढां शवपञ्जरमध्यगाम् || १५-८ ||

चतुर्भुजां त्रिनयनां पीनोन्नतपयोधराम् |
दिगंबरां मुक्तकेशीं ललज्जिह्वां भयानकाम् || १५-९ ||

भीमदंष्ट्रां करालास्यां सृक्किणीरक्तवाहिनीम् |
खड्गमुण्डकपालत्रिशूलहस्तां महोदरीम् || १५-१० ||

नीलोत्पलनिभां श्यामां भक्तानुग्रहकारिणीम् |
दैत्यसंहरणोद्युक्तां साधकानामभीतिदाम् || १५-११ ||

एवं संचिंत्य देवेशि विप्रचित्तां शिवप्रियाम् |
लक्षमात्रं जपेन्मंत्रं दशांशं कुमुदैर्हुनेत् || १५-१२ ||

प्. ११२) अथाष्टगन्धनीरेण तद्दशांशं प्रतर्पयेत् |
मार्जनं तद्दशांशेन दशांशेनाभिषेचनम् || १५-१३ ||

तद्दशांशं विप्रभोज्यं विप्रचित्तासुसिद्धये |
त्रिकोणं वृत्तषट्कोणं वृत्ताष्टदलभूषितम् || १५-१४ ||

वृत्तभूपुरसंयुक्तं बिन्दुबीजविभूषितम् |
बिंदौ यजेद् विप्रचित्तां  त्रिकोणे त्रिगुणां यजेत् || १५-१५ ||

षट्कोणे तु षडंगानि तद्दले मातृभैरवौ |
भूपुरे लोकपालाश्च तदस्त्राणि च तद्बहिः || १५-१६ ||

ततो नीराजनं कृत्वा जपं देव्यै समर्पयेत् |
पुरश्चर्यासमायुक्तः प्रयोगार्हो न चान्यथा || १५-१७ ||

साकल्पैर्जुहुयाद्देवि शांतिकर्मणि साधकः |
मालत्या जुहुयाद्वश्ये केतक्या वाग्विभूतये || १५-१८ ||

करवीरैर्वशीकारः किंशुकैः स्तंभनं भवेत् |
मोहनं चोड्रपुष्पेण धत्तूरैर्मारणं दिशेत् || १५-१९ ||

बृहत्या तु रिपूच्चाटो गिरिकर्ण्या धनागमः |
काशपुष्पै रिपूच्चाटो विद्वेषो कर्णिकारजैः || १५-२० ||

नीवारैर्जुहुयाद्देवि धान्यसिद्ध्यर्थमेव हि |
कलायपुष्पैर्जुहुयात्ततः स्युः सर्वसंपदः || १५-२१ ||

कौसुंभकुसुमैर्देवि कामिनीं वांछितां लभेत् |
मधुपुष्पैश्च जुहुयादभीष्टसिद्धये ध्रुवम् || १५-२२ ||

धातक्या जुहुयाद्देवि धनधान्यपतिर्भवेत् |
यद्रोगे भेषजं यच्च तेन तद्रोगनाशनम् || १५-२३ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तो विप्रचित्ताविनिर्णयः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि उग्रानित्याविनिर्णयम् || १५-२४ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च तथापि कथ्यते शृणु |
प्रणवं च वधूबीजं हू/बीजं भुवनां ततः || १५-२५ ||

पुनः पूर्वं ततो हू/ फट् उग्रा सप्ताक्षरो मनुः |
भैरवोऽस्य ऋषिः प्रोक्तो बृहती छंद ईरितम् || १५-२६ ||

प्. ११३) उग्रा तु सप्तमी नित्या देवता परिकीर्त्तिता |
कूर्च बीजं च फट् शक्तिर्वधूः कीलकमीरितम् || १५-२७ ||

सर्वाभीष्टादिसिद्ध्यर्थे विनियोगः प्रकीर्त्तितः |
षड्दीर्घाढ्येन बीजेन मायाख्येन षडंगकम् || १५-२८ ||

ततो ध्यायेत्परामुग्रां प्रत्यालीढपदस्थिताम् |
चतुर्भुजां त्रिनयनां मुण्डमालाविभूषिताम् || १५-२९ ||

दिगम्बरां करालास्यां घोरदंष्ट्रां भयानकाम् |
शवोत्संगे क्रीडमानां श्मशानालयवासिनीम् || १५-३० ||

श्यामवर्णां मुक्तकेशीं खड्गेन्दीवरधारिणीम् |
कपालकर्तृकाहस्तां वरदानपरायणाम् || १५-३१ ||

उग्रां ध्यायेन्महाविद्यां लक्षयुग्मं जपं चरेत् |
तद्दशांशेन जुहुयात्कमलैर्घृतसंयुतैः || १५-३२ ||

तद्दशांशं तर्पणं च तद्दशांशं च मार्जनम् |
विप्रभोज्यं दशांशेन तेनोग्रा सिद्धिदा ध्रुवम् || १५-३३ ||

पर्वते प्रांतरे घोरे विपिने तटिनीतटे |
एकलिंगे श्मशाने वा पुरश्चरणवान्भवेत् || १५-३४ ||

अथास्याः पूजायंत्रं च यथावत्कथ्यते शृणु |
त्रिकोणं वृत्ताष्टदलं वृत्तभूपुरभूषितम् || १५-३५ ||

शूलाष्टकविभूषाढ्यं किंवा वज्रविभूषितम् |
त्रिकोणमध्ये विलिखेत्कूर्चबीजं महोत्तमम् || १५-३६ ||

तारां नीलामेकजटां तत् त्रिकोणे प्रपूजयेत् |
ततो दलाष्टके देवि उग्राघोराष्टकं यजेत् || १५-३७ ||

वैरोचनाष्टकं पूज्य ततः पद्मान्तकान् यजेत् |
लोकपालान्तदस्त्राणि यथावद्विधिना यजेत् || १५-३८ ||

ततो नीराजनं कृत्वा जपं देव्यै समर्प्य च |
शवासने वा * * * संस्थित्वा सर्वदा जपेत् || १५-३९ ||

सिंदूरतिलको नित्यं संविदातवघूर्णितः |
मुक्तकेशो दिशावासो भक्तभक्तो जितेंद्रियः || १५-४० ||

महाचीनद्रुमलतां संपाद्य परमेश्वरि |
तत्त्रिकोणं च संवीक्ष्य सदा तद्गतमानसः || १५-४१ ||

प्. ११४) लक्षमात्रं जपेन्मंत्रं उग्रा सिद्ध्यति निश्चितम् |
अन्यत्सर्वं तु तारावत्कीर्तितं जगदीश्वरि || १५-४२ ||

न्यासपूजादिकं ध्याने पुरश्चर्याविधानकम् |
महोग्रतारावज्ज्ञेयं किं भूयः श्रोतुमिच्छसि || १५-४३ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि नित्यामुग्रप्रभाभिधाम् |
अष्टमीं शुभदां नित्यां नित्यानंदकरां वराम् || १५-४४ ||


श्रीशिव उवाच |


प्रणवं पूर्वमुद्धृत्य शिवबीजं समुद्धरेत् |
वह्न्यारूढं नादबिंदुं षष्ठस्वरविभूषितम् || १५-४५ ||

बीजद्वयं समुच्चार्य उग्रप्रभेस्वरूपकम् |
देवि कालि महादेवि स्वरूपं दर्शयेति च || १५-४६ ||

हूं फट् स्वाहासमायुक्तः प्रोक्तस्तूग्रप्रभामनुः |
पंचविंशतितत्त्वाढ्यः प्रोक्तश्चोग्र्यभामनुः || १५-४७ ||

महाकालो ऋषिः प्रोक्तस्त्रिष्टुप् छंदः प्रकीर्त्तितम् |
उग्रप्रभामहाकाली देवता परिकीर्त्तिता || १५-४८ ||

हू/ बीजं ओं तथा शक्तिः फट् कीलकमुदाहृतम् |
कालिकादर्शनाद्यर्थे विनियोगः प्रकीर्त्तितः || १५-४९ ||

उग्रप्रभाख्यबीजेन षड्दीर्घेण षडंगकम् |
ध्यायेदुग्रप्रभां दिव्यां दिव्यनीलोत्पलप्रभाम् || १५-५० ||

चतुर्भुजां त्रिनयनां शवपद्मोपरिस्थिताम् |
दिगंबरां मुक्तकेशीं पीनोन्नतपयोधराम् || १५-५१ ||

सुप्रसन्नमुखांभोजां शवमांसप्रभोजनीम् |
शवानां करसंघातैः कृतकांचीं हसन्मुखीम् || १५-५२ ||

खड्गमुण्डधरां वामे दक्षे खर्परकर्तृके |
बिभ्रतीं परमाह्लादजननीं कालवंचनीम् || १५-५३ ||

एवं ध्यात्वा महाविद्यां लक्षयुग्मं जपेच्छिवे |
कालिकोक्ते यजेत्पीठे त्रिकोणद्वयसोज्वले || १५-५४ ||

वृत्ताष्टदलभूषाढ्ये भूपुरद्वयभूषिते |
उग्रप्रभाबिंदुमध्ये कालीं तारां च रोचनीम् || १५-५५ ||

प्. ११५) प्रथमे पूजयेद्देवीं द्वितीये तारिणीगणाः |
तारामेकजटां नीलां द्वितीये तु त्रिकोणके || १५-५६ ||

दलाष्टके मातृकाष्टौ दलाग्रे भैरवाष्टकम् |
भूपुरे लोकपालांश्च तदस्त्राणि च तद्बहिः || १५-५७ ||

त्रिस्त्रिः पूजा प्रकर्तव्या सर्वेषामपि देशिकैः |
एवमुग्रप्रभामिष्टां लक्षयुग्मं जपं चरेत् || १५-५८ ||

दशांशं वज्रपुष्पाणि मैरेयाक्तानि होमयेत् |
तर्पयेत्तद्दशांशेन दुग्धेन मधुनाथ वा || १५-५९ ||

दघ्ना चेक्षुरसेनापि पीठतोयेन वा पुनः |
तद्दशांशं मार्जनं च दशांशं विप्रभोजनम् || १५-६० ||

कुमारीं पूजयेत्पश्चाच्छक्तिं चापि प्रपूजयेत् |
उग्रप्रभापताकायां मूर्त्तिं कृत्वा विधारयेत् || १५-६१ ||

रणे देवासुरान् जित्वा त्रैलोक्यविजयी भवेत् |
दुंदुभौ फलके खड्गे जप्त्वा चोग्रप्रभां शिवाम् || १५-६२ ||

सर्वसिद्धिं समासाद्य कालीरूपो नरो भवेत् |
मानिनीमण्डलं दृष्ट्वा जपेदुग्रप्रभामनुः || १५-६३ ||

कालिका सिद्धिदा भूयान्नात्र कार्या विचारणा |
* * * लिख्यजपेदुग्रप्रभां पराम् || १५-६४ ||

तत्र संचिन्त्य देवेशि साधकः किन्न साधयेत् |
उग्रप्रभाख्यां कालीं तु भुक्त्वा मांसं जपेच्छिवे || १५-६५ ||

मासमात्रप्रयोगेण कालिका वरदा भवेत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १५-६६ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे उग्रप्रभानित्याविधिर्नाम 
पञ्चदशः पटलः || १५ ||



षोडशः पटलः |

श्रीदेव्युवाच |

देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् |
तन्मे कथय देवेश दीप्तानित्याविधानकम् || १६-१ ||


शीशिव उवाच |


पूर्वतंत्रेषु संगुप्ता दीप्तानित्या महोदया |
नवमीसंख्यका नित्या सारात्सारा महोदया || १६-२ ||

तस्यां मंत्रं प्रवक्ष्यामि यथावदवधारय |
प्रणवं कालीकाबीजं कौलिनीबीजमेव च || १६-३ ||

कूर्चबीजं समुद्धृत्य दीप्तायै तदनन्तरम् |
सर्वमन्त्रफल प्रोच्य दायै शब्दं समुच्चरेत् || १६-४ ||

हुं फट् स्वाहान्तको मंत्रस्तूनविंशाक्षरः परः |
अर्धसंख्याविहीनेन वीतिसंख्यः प्रकीर्तितः || १६-५ ||

महादेव ऋषिश्चास्य उष्णिक् छन्दः प्रकीर्त्तितम् |
दीप्ताख्या नवमी नित्या देवता परिकीर्तिता || १६-६ ||

कालीबीजं बीजमस्याः कौलिनी शक्तिरेव हि |
श्वाहा कीलकमित्युक्तं काल्यर्थे विनियोगता || १६-७ ||

काल्याः षड्दीर्घयुक्तेन सडंगन्यासमाचरेत् |
ध्यायेद्दीप्तां महानीलमणिप्रख्यां महोदरीम् || १६-८ ||

चतुर्भुजां त्रिनयनां मुण्डमालाविभूषिताम् |
दिगम्बरां मुक्तकेशीं घोरदंष्ट्रां करालिकाम् || १६-९ ||

शवपद्मे समासीनां पीनोन्नतपयोधराम् |
शवास्थिकृतकेयूरशंखकङ्कणभूषिताम् || १६-१० ||

लेलिहानां शवं क्वापि प्रहसन्तीं मदातुराम् |
भक्तानां वरदां नित्यां कालीकोद्योतकारिणीम् || १६-११ ||

नरान्त्रयोगपट्टेन भूषितां योगमार्गगाम् |
खड्गमुण्डधरां वामे सव्येऽभयवरप्रदाम् || १६-१२ ||

सुदन्तुरां महारौद्रीं श्मशानालयवासिनीम् |
एवं संचिन्त्य दीप्ताम्बां लक्षमेकं जपेच्छिवे || १६-१३ ||

प्. ११७) दशांशं करवीरेण हवनं समुपाचरेत् |
कदल्या हवनं कार्यं सर्वदीप्तिप्रसिद्धये || १६-१४ ||

दशांशं पीठतोयेन हवनं समुपाचरेत् |
तद्दशांशं मार्जनं च गंधाष्टकजलेन वै || १६-१५ ||

तद्दशांशं विप्रभोज्यं भोजयेद्धि कुमारिकाम् |
ततः सिद्धमनुर्मन्त्री प्रयोगार्हो न चान्यथा || १६-१६ ||

ब्राह्मे मुहूर्ते चोत्थाय गुरुस्मरणपूर्वकम् |
गुरुं ध्यात्वा सहस्रारे पूर्वोक्तध्यानयोगतः || १६-१७ ||

मूलाधारात्स्वजिह्वान्तं मूलविद्यां परां स्मरेत् |
सरस्वतीं दीपरूपां मूलबीजस्वरूपिणीम् || १६-१८ ||

संपूर्णां मातृकां प्रोच्य मूलविद्यां समुच्चरेत् |
पुनर्वै मातृकां प्रोच्य पुनविद्यां समुच्चरेत् || १६-१९ ||

त्रिधाभिमंत्र्य तोयं तु क्रमेणानेन सुन्दरि |
मूलविद्यां ततो ध्यात्वा जिह्वायां दीपरूपिणीम् || १६-२० ||

तेजोरूपां सायुधां वै तज्जलं तु पिबेच्छिवे |
योगेनानेन देवेशि त्रिकालज्ञो नरो भवेत् || १६-२१ ||

विना न्यासैर्विना ध्यानैर्विना पाठादिना शिवे |
चतुर्विधं तु पाण्डित्यं तस्य हस्ते व्यवस्थितम् || १६-२२ ||

जातीपुष्पेण देवेशि कविता वशवर्तिनी |
कुन्दपुष्पेण देवेशि सर्वशास्त्रवशीकृतिः || १६-२३ ||

दूर्वया शान्तिको होमो गुडुच्या मृत्युवारणम् |
सुरया मोहनं प्रोक्तं जम्बा स्तम्भनमीरितम् || १६-२४ ||

आम्रेण वश्यसिद्धिः स्यादम्बुजेन महोदयः |
उच्चाटनं करीषेण विद्वेषः कर्क्कटीफलैः || १६-२५ ||

मारणं नील पुष्पेण मरीचेन तु कर्षणम् |
एवमादिक्रियाः सर्वाः सिद्धमन्त्री समाचरेत् || १६-२६ ||

अञ्जनं गुटिका खड्गो धातुवादो रसायनम् |
चरुकं तिलकं वासो दुन्दुभिश्च कपालकम् || १६-२७ ||

एवमादिक्रियासिद्धिर्दीप्तामन्त्रेण वै भवेत् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १६-२८ ||


प्. ११८) श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि नीलाविद्याविधानकम् |
नीला नीलस्वरूपा हि महानीलसरस्वती || १६-२९ ||

तस्या विधानं संब्रूहि यद्यहं तव वल्लभा |


श्रीशिव उवाच |


मंत्रोद्धारं शृणु प्राज्ञे येन सिद्धिं स विन्दति || १६-३० ||

कूर्चयुग्मं महादेवि कालीबीजद्वयं तथा |
मायाद्वयं समृद्धृत्य हसबलमरी स्वरूपकम् || १६-३१ ||

अथ नीलपताके च हुं फडंता महेश्वरि |
नीला नीलपताकेयं सर्वसिद्धिकरी परा || १६-३२ ||

उग्रचण्डा ललज्जिह्वा या सा सिद्धिकरालिका |
पंचधा कथिता नीला महानीलपताकिका || १६-३३ ||

भैरवोऽस्य ऋषिः प्रोक्तो बृहती छन्द ईरितम् |
देवता दशमी नित्या महानीलपताकिका || १६-३४ ||

कूर्चबीजस्वरूपं हि शक्तिरित्यभिधीयते |
हूं फट् च कीलकं भद्रे काल्यर्थे विनियोगता || १६-३५ ||

कालीषड्दीर्घबीजेन षडंगन्यासमाचरेत् |
अथ ध्यायेन्महानीलां नीलांजनगिरिप्रभाम् || १६-३६ ||

चतुर्भुजां त्रिनयनां मुण्डमालाविभूषिताम् |
शवोपरि समासीनां मदिराघूर्णलोचनाम् || १६-३७ ||

मृगशावकनेत्रां च प्रसन्नवदनाम्बुजाम् |
करकांचीशोभमानां शवकर्णावतंसिनीम् || १६-३८ ||

ललज्जिह्वा करालास्यां घोरदंष्ट्रां भयानकाम् |
पापिनां सर्वदा नीलां क्रूरां पुण्यवतां वराम् || १६-३९ ||

दुष्टसंहरणोद्युक्तां साधकस्य वरप्रदाम् |
फेरुवर्गैर्गृध्रगणैश्चतुर्दिक्षु निनादिनीम् || १६-४० ||

ईदृशीमादिरूपां तां नीलांभोजवनप्रभाम् |
जपेल्लक्षत्रयं देवि हविष्याशी जितेन्द्रियः || १६-४१ ||

कुलाचारक्रमेणैव यथोक्तक्रमयोगतः |
करवीरैर्जवाबिल्वैर्मल्लिकाद्यैर्घृतान्वितैः || १६-४२ ||

प्. ११९) त्रिकोणकुण्डे जुहुयात्सुपरिष्कृतभूतले |
दशांशं तर्पणं कार्यं दुग्धेन सुरयाऽपि च || १६-४३ ||

मार्जयेद्रक्तनीरैश्च ब्राह्मणान्भोजयेत्ततः |
सुवासिनीं कुमारीं च शक्तिं वा त्रितयां शुभाम् || १६-४४ ||

पुरश्चरणसम्पन्नो मंत्रः सर्वार्थदायकः |
यथाद्रव्यं नृपादीनां पुरश्चर्या तु मंत्रिणाम् || १६-४५ ||

पुरश्चरणसंपन्नः प्रयोगार्हो न चान्यथा |
यंत्रमस्याः प्रवक्ष्यामि येन सिद्धीश्वरो भवेत् || १६-४६ ||

बिंदुमध्ये लिखेत्कूर्चं त्रिकोणं च ततोपरि |
वृत्तषट्कोणवृत्ताष्टदलं वृत्तं च भूपुरम् || १६-४७ ||

चतुर्द्वारोपशोभाढ्यं यंत्रं नीलामनोः शुभम् |
बटुकाद्याश्चतुर्द्वारि परितो द्वारदेवताः || १६-४८ ||

तदस्राणि च तद्बाह्ये दलेष्टौ भैरवाः प्रिये |
केसरे मातृकाष्टौ च वृत्तेऽष्टसिद्धयः क्रमात् || १६-४९ ||

षट्कोणे तु सडंगानि त्रिकोणे दैवतत्रयम् |
कालरात्रि महारात्रि मोहरात्रि क्रमात् त्रिके || १६-५० ||

मध्ये नीलां समाराध्य ततो नैवेद्यमर्पयेत् |
नीराजनं ततः कृत्वा स्तुत्वा नत्वा विसृज्य च || १६-५१ ||

नीलां संसाध्य यत्नेन षट्त्रिंशद्यक्षिणीगणम् |
कालीकूर्चवधूमाया अमुकीयक्षिणीति च || १६-५२ ||

अन्ते पीमानि बीजानि हूं फट् स्वाहान्विता गणाः |
षट्त्रिंशच्चैव यक्षिण्यः क्रमेण चोद्धृताः प्रिये || १६-५३ ||

तथैव बलिनो यक्षाः हूं क्रीं हूं प्रीं पुटेन च |
सर्वे यक्षा हुं फडंता चतुरशीति कीर्त्तिताः || १६-५४ ||

यक्षिणीसिद्धिमासाद्य साधकः सुखमाप्नुयात् |
राजाभवति लोकेऽस्मिन्विना राज्येन पार्वति || १६-५५ ||

अल्पज्ञमपि विद्वांसं मूढं च पण्डितं तथा |
यः करोत्येवमादीनि राज्यरत्नधनान्यपि || १६-५६ ||

यो वै ददाति साध्यायः स यक्षो नात्र संशयः |
देवयोनिर्मानवी च द्विधा योनिः प्रकीर्त्तिता || १६-५७ ||

प्. १२०) तत्तद्रूपं समासाद्य तत्सिद्धिमधिगच्छति |


श्रीदेव्युवाच |


फलं तु यक्षिणीसिद्धेर्यक्षसिद्धेश्च किं फलम् || १६-५८ ||

तन्मे वद दयापार परात्पर नमोऽस्तु ते |


श्रीशिव उवाच |


दीनारं गुटिका खड्गं वेतालपादुकाञ्जनाः || १६-५९ ||

रसं रसायनं गुप्तिस्तिलकोऽदृश्यता तथा |
कपालं च पटः सङ्खस्त्रिशूलं डमरुं तथा || १६-६० ||

आकर्षणं वश्यता च मोहनोच्चाटनं तथा |
महेन्द्रजालमिंद्रादिजालानां रचना तथा || १६-६१ ||

उर्ध्वोत्क्रमणकर्मादि खेचर्याद्या हि सिद्धयः |
गोपनीयं गोपनीयं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १६-६२ ||

प्रोक्ता नीलाभिधा नित्या श्रीविद्यादौ पताकिका |
यंत्रमंत्रादिप्रस्तारसंकेतभ्रंशनं तथा || १६-६३ ||

लोपामुद्राविधौ कादौ यदुक्तं तद्विधौ चरेत् |
लोपामुद्रा कादिहादि कामराजेऽपि तद्द्वयम् || १६-६४ ||

तत्काल्यां कादिकाली च हादिकल्पद्रुमो यथा |
कादौ निगदितं देवि यक्षिणीयक्षमण्डलम् |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १६-६५ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे दीप्तानित्याविधिर्नाम षोडशः 
पटलः || १६ ||



सप्तदशः पटलः |

श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि घनानित्याक्रमार्चनम् |
उद्यद्घना घनाकारा घनानित्या घनोदया || १७-१ ||

घनालया घोषवती घटिकोदयरूपिणी |
तस्या मंत्रार्चनं नित्यं वद त्वं करुणानिधे || १७-२ ||


श्रीशिव उवाच |


प्रणवं पूर्वमुद्धृत्य कालिकात्र्यक्षरं तथा |
घनालये घनाघने ह्रीं हूं फट् च मनुर्मतः || १७-३ ||

भुवनाक्षरो घनायाश्च मंत्रोऽयं सुरपादपः |
अघोरभैरव-ऋषिर्विराट् छंदः प्रकीर्त्तितम् || १७-४ ||

काली बीजं तथा माया शक्तिः हुं फट् च कीलकम् |
कालिकाप्रीतये देवि विनियोगः प्रकीर्त्तितः || १७-५ ||

षड्दीर्घभाजा बीजेन कर्पूरेण षडंगकम् |
घनानित्यां महाविद्यां नीलजीमूतसन्निभाम् || १७-६ ||

मत्तकोकिलनेत्राभां पक्वजम्बूफलप्रभाम् |
सुदीर्घप्रपदालंबि मुक्तालंबि कचोच्चयाम् || १७-७ ||

चतुर्भुजां त्रिनयनां दिगम्बरविनोदिनीम् |
करालास्यां घोरदंष्ट्रां पीनोन्नतपयोधराम् || १७-८ ||

ओष्ठप्रांतगलद्रक्तधाराविष्फुरिताननाम् |
वीराणां करकांच्या त भूषितां भीमविग्रहाम् || १७-९ ||

खड्गखेटकपट्टीशमुद्गरान् बिभ्रतीं क्रमात् |
ध्यातव्यां सततं वीरैर्महावीरघनालया || १७-१० ||

लक्षमात्रं जपेन्मंत्रं घृताक्तैः कमलैर्हुनेत् |
तद्दशांशं तर्पणं तु गंधदुग्धादिभिः प्रिये || १७-११ ||

तद्दशांशं मार्जनं तु शीतलेन जलेन च |
तद्दशांशं ब्राह्मणानां भोजनं समुपाचरेत् || १७-१२ ||

एवं क्रियासमायुक्तो मंत्रसिद्धिं स विन्दति |
घनायंत्रं प्रवक्ष्यामि पूजनं यादृशं भवेत् || १७-१३ ||

षट्कोणवृत्ताष्टदलं भूपुरेणोपशोभितम् |
षट्कोणे तु षडंगानि षड्धा तु देवता अपि || १७-१४ ||

प्. १२२) दलाष्टके मातृकाष्टौ ततो भैरवपूजनम् |
लोकपालान्भूपुरेषु तदस्त्राणि च तद्बहिः || १७-१५ ||

यथाशक्ति जपित्वा तु ततो नीराजयेद्विभुम् |
नीराजनान्ते देवेशि स्तुत्वा नत्वा विसृज्य च || १७-१६ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्ता घनानित्या घनालया |
सिद्ध्यष्टकसमाक्रांता किं पुनः श्रोतुमिच्छसि || १७-१७ ||


श्रीशिव उवाच |


देवेशि शृणु वक्ष्यामि बलाकापूजनक्रमम् |
बलाका द्वादशी नित्या सर्वनित्यावशङ्करी || १७-१८ ||

यज्ज्ञानात्सकला विद्याः स्वस्वस्थानपदंगताः |
तस्या मंत्रो महेशानि कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || १७-१९ ||

प्रणवं कालिकाबीजं कूर्चमाये समुद्धरेत् |
बलाका कालिशब्दान्ते अत्यद्भुतपराक्रमे || १७-२० ||

अभीष्टसिद्धिं मे देहि हुं फट् स्वाहा मनुर्मतः |
कालिकाऽस्या भवेद्बीजं कूर्चं शक्तिः प्रकीर्त्तिता || १७-२१ ||

माया कीलकमुद्दिष्टं कीलकेन षडंगकम् |
षडंगन्यासमासाद्य ध्यानं कुर्यान्महेश्वरि || १७-२२ ||

अञ्जनानन्तसदृशीं कोटिकालानलप्रभाम् |
चतुर्भुजां त्रिनयनां मुण्डदुर्गनिवासिनीम् || १७-२३ ||

दिगम्बरां करालास्यां पीनोन्नतपयोधराम् |
शवानां करसंहत्या कृतकांचीं शवासनाम् || १७-२४ ||

मुक्तकेशीं मदाघूर्णां प्रसन्नमुखपङ्कजाम् |
सूर्यकोटिसमाभासां मुण्डमालाविभूषिताम् || १७-२५ ||

खद्गमुण्डधरां वामे सव्ये खर्परतर्जनीम् |
संबिभ्रतीं महाकालीं बलाकारूपधारिणीम् || १७-२६ ||

श्मशाननिलयां देवीं भूतप्रेतसमन्विताम् |
शिवाभिर्घोररूपाभिर्वेष्टितां घोरनादिनीम् || १७-२७ ||

प्. १२३) मा भैर्वीरवरं ब्रूहि हृद्गतं ते करोम्यहम् |
एवं ध्यात्वा जपेल्लक्षं मंत्रः सिद्धो भवेद्ध्रुवम् || १७-२८ ||

दशांशं बिल्वपत्रैश्च घृताक्तैर्जुहुयात्सुधीः |
तर्पणं तद्दशांशेन तद्दशांशेन मार्जयेत् || १७-२९ ||

तद्दशांशं ब्राह्मणानां भोजनं परिकीर्त्तितम् |
विप्राराधनमात्रेण सर्वांगपूर्णतामियात् || १७-३० ||

पद्यदङ्गं विहीनं च तत्साङ्गं द्विजभोजनम् |
अन्यत्सर्वं महेशानि कालिकावत्समाचरेत् || १७-३१ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् || १७-३२ ||

मात्रानित्याविधानं तु कथयस्व ममाधुना |


श्रीशिव उवाच |


मात्रानित्या तु या प्रोक्ता सर्वनित्योत्तमोत्तमा || १७-३३ ||

तस्या मंत्रं महेशानि यथावदवधारय |
प्रणवं कालिकाबीजं मायाकूर्चं च मातृकाम् || १७-३४ ||

सबिंदुमातृकावर्णं चतुर्बीजानि वै पुनः |
पुनश्च मातृकावर्णं चतुर्बीजं पुनश्च तत् || १७-३५ ||

एवं क्षांता महेशानि महामात्रा प्रकीर्त्तिता |
चतुर्बीजं महामात्रे सिद्धिं मे देहि सत्वरम् || १७-३६ ||

हू/ फट् स्वाहेति देवेशि मात्रामंत्रः परो मतः |
प्रणवं कालिकाबीजं कूर्चमाये ततः शिवे || १७-३७ ||

मध्ये नित्या नाम दद्यात् संबुध्यन्तं च केवलम् |
नित्यामंत्राश्च जायंते भिन्नरूपाश्च पार्वति || १७-३८ ||

पुनर्बीजानि हूं फट् च स्वाहांताः परिकीर्त्तिताः |
आद्ययोगात्संपुटाद्वा हुं फडंतप्रयोगतः || १७-३९ ||

प्. १२४) एवं नवति नित्यानां मंत्रभेदा भवन्ति च |
भैरवोऽस्य ऋषिः प्रोक्तो उष्णिक् छंदः प्रकीर्त्तितम् || १७-४० ||

मात्रादेवीति विख्याता देवता परिकीर्त्तिता |
क्रीं बीजं हूं तथा शक्तिः ह्रीं कीलकमुदाहृतम् || १७-४१ ||

विनियोगो महेष्टार्थे कालिकार्थे प्रकीर्त्तितः |
मायाषड्दीर्घयुक्तेन षडङ्गन्यासमाचरेत् || १७-४२ ||

तथा ध्यायेन्महाविद्यां नीलाञ्जनगिरिप्रभाम् |
चतुर्भुजां त्रिनयनां मुण्डपद्मोपरिस्थिताम् || १७-४३ ||

कपालकर्तृकाहस्तां खड्गमुण्डधरां पराम् |
सुदन्तुरां महारौद्रीं चण्डनादातिभीषणाम् || १७-४४ ||

शववक्षःसमारूढां लेलिहानां शवं शिवाम् |
एवंविधां तां मात्राम्बां महाघोरनिनादिनीम् || १७-४५ ||

इति संचिन्त्य देवेशि लक्षमात्रं जपं चरेत् |
दशांशं जुहुयाद्बिल्वैरथवा कदलीफलैः || १७-४६ ||

द्राक्षाभिः पायसैर्वापि दशांशं हवनं चरेत् |
तर्पणं मार्जनं विप्रभोज्यं यत्नेन कारयेत् || १७-४७ ||

यद्यदङ्गं विहीयेत तत्संख्याद्विगुणो जपः |
जपपूजाप्रयोगादि कालीवल्लिपिमातृवत् || १७-४८ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि रहस्यातिरहस्यकम् || १७-४९ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यमपि ते देवि कथ्यते शृणु सांप्रतम् |
मुद्रानित्याविधानं च सर्वसारोत्तमोत्तमम् || १७-५० ||

मुद्रणी नामका नित्या श्रीविद्यायां तु मुद्रिणी |
मुद्रिणी दण्डिनी नाम्नी देवी सौंदर्यविग्रहा || १७-५१ ||

महाविद्यादिकादीनां मनोमुद्रणकारिणी |
तेनेयं मुद्रानित्याख्या सर्वसिद्धिपराम्बिका || १७-५२ ||

प्रणवं कालिकाबीजं माया कूर्चं क्रमेण च |
प्री/ फ्रे/ बीजयुगं प्रोच्य मुद्राम्बापदमुद्धरेत् || १७-५३ ||

प्. १२५) मुद्रासिद्धिं मे देहि भोजगन्मुद्रास्वरूपिणी |
हूं फट् स्वाहासमायुक्तो वीतिवर्णो मनुः शुभः || १७-५४ ||

महादेवो ऋषिश्चास्य गायत्री छंद ईरितम् |
मुद्रानित्या महादेवी देवता परिकीर्त्तिता || १७-५५ ||

कालीबीजं बीजमस्या माया शक्तिः प्रकीर्तिता |
कूर्चं कीलकमित्युक्तं काल्या षड्दीर्घयुक्तया || १७-५६ ||

षडङ्गन्यासमाचर्य मुद्रां ध्यायेन्महेश्वरि |
अञ्जनाद्रिनिभां मुद्रां मुण्डमालाविभूषिताम् || १७-५७ ||

दिगम्बरां घोरदंष्ट्रां चंडनादातिभीषणाम् |
दक्षिणां मुक्तकेशालीं दिगम्बरविनोदिनीम् || १७-५८ ||

पिङ्गाक्षीं प्रज्वलज्जिह्वां घोरचेष्टाभयानकाम् |
शवानां करसंघातैः कृतकांचीं हसन्मुखीम् || १७-५९ ||

सृक्कद्वयगलद्रक्तधाराविस्फुरिताननाम् |
कपालकर्तृका हस्तां खड्गखेटकधारिणीम् || १७-६० ||

महाकालेन च समं रतासक्तां क्षुधातुराम् |
वरं ब्रूहि वरं ब्रूहि वरं ब्रूहीति वादिनीम् || १७-६१ ||

एवं संचिन्त्य देवेशि पूजयेद्यंत्रमादरात् |
त्रिकोणं वृत्तषट्कोणं वृत्ताष्टदलभूपुरम् || १७-६२ ||

चतुर्द्वारोपशोभाढ्यं तद्द्वारि गणपस्तथा |
योगिनीक्षेत्रपालाश्च बटुको हि चतुर्थकः || १७-६३ ||

लोकपालास्त्रलोकेशा भूपुरे क्रमशो यजेत् |
दलेष्टमातृकां पूज्य केसरे भैरवाष्टकम् || १७-६४ ||

दलाष्टाग्रे त्वष्टसिद्धिः षट्कोणेषु षडङ्गकम् |
राज्यदा भोगदा मोक्षजयदाऽभयदा तथा || १७-६५ ||

षष्ठी तु सिद्धिदा प्रोक्ता षट्कोणेषु क्रमाद्यजेत् |
इच्छां ज्ञानं क्रियां चैव त्रिकोणे परिपूजयेत् || १७-६६ ||

मध्ये मुद्रां च संपूज्य सर्वपञ्चोपचारकैः |
इति पूजां समासाद्य ततो नीराजनं चरेत् || १७-६७ ||

प्. १२६) नीराजनान्ते देवेशि प्राणायामपुरःसरम् |
लक्षद्वयं जपेन्मंत्रं सुश्वेतैः करवीरजैः || १७-६८ ||

दशांशं हवनं कृत्वा तद्दशांशेन तर्पणम् |
मार्जनं ब्राह्मणानां च भोजनं समुपाचरेत् || १७-६९ ||

एवं सिद्धमनुर्मन्त्री प्रयोगार्हो न चान्यथा |
यद्यद्धृदि समाधत्ते तत्तत्कृत्यं करोति हि || १७-७० ||

सर्वं तु कालिवत्प्रोक्तं विशेषः कथितो मया |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १७-७१ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे मुद्रानित्याविधिर्नाम सप्तदशः 
पटलः || १७ ||



अष्टादशः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि मितानित्याविधिक्रमम् |
सर्वविद्यावरारोहां मितां मे ब्रूहि सादरम् || १८-१ ||


श्रीशिव उवाच |


शृणु वक्ष्यामि देवेशि रहस्यातिरहस्यकम् |
सर्वविद्यामहाराज्ञी मितानाम्नी महोदया || १८-२ ||

तस्या मंत्रं प्रवक्ष्यामि कालीसर्वाङ्गमद्भुतम् |
प्रणवं पूर्वमुद्धृत्य कालिकाबीजमुद्धरेत् || १८-३ ||

कूर्चबीजं तथा मायां वाग्भवं बीजमुद्धरेत् |
मितेपदं समुच्चार्य तथा परिमिते पदम् || १८-४ ||

पराक्रमाअय च पदं पुनर्बीजानि चोद्धरेत् |
सोहं हूं फट् ततः स्वाहा सप्तविंशतिवर्णवान् || १८-५ ||

मंत्रोऽयं कथितो देवि ऋषिछंदादिकं शृणु |
महाकाल ऋषिश्चास्य त्रिष्टुप् छंदः प्रकीर्त्तितम् || १८-६ ||

मितानित्या देवता च कालिका बीजमीरितम् |
कूर्चं शक्तिर्महेशानि माया कीलकमीरितम् || १८-७ ||

कीलकेन षडङ्गानि षड्दीर्घाढ्येन कारयेत् |
ध्यायेन्नीलाद्रिसङ्काशां नीलजीमुतसन्निभाम् || १८-८ ||

रक्तवस्त्रां शवासीनां मुण्डमालाविभूषिताम् |
पीनोन्नतकुचद्वंद्वां पीनवक्षो नितम्बिनीम् || १८-९ ||

दक्षिणां मुक्तकेशालीं दिगम्बरविनोदिनीम् |
महादेवहृदम्भोजमध्यस्थां शंखकङ्कणाम् || १८-१० ||

कोटिकालानलप्रख्यां श्मशानालयवासिनीम् |
खड्गमुण्डधरां वामे सव्येऽभयवरप्रदाम् || १८-११ ||

साधकाकांक्षहृदयां साधकस्य वरप्रदाम् |
मुखसान्द्रस्थितामोदमोदिनीं मदविह्वलाम् || १८-१२ ||

आरक्तमुखसान्द्राभिर्नेत्रादिभिर्विराजिताम् |
दक्षिणां सस्मितां दिव्यां दीननाथां विभावयेत् || १८-१३ ||

प्. १२८) एवं ध्यात्वा मितां देवीं लक्षत्र्यं जपं चरेत् |
किंशुकैर्हवनं कार्यं ज्योतिष्ंअत्याथवा प्रिये || १८-१४ ||

ज्योतिष्मतीप्रसूनेन फलं किंशुकवन्मतम् |
आरक्तकरवीरेण जुहुयान्मंत्रसिद्धये || १८-१५ ||

त्रिकोणकुण्डे जुह्यात्संस्कृते खादिरानले |
ताम्बूलपत्रहोमेन कालिकां वशमानयेत् || १८-१६ ||

पुष्पाक्तनागवल्या च नागिनीसिद्धिमाप्नुयात् |
वज्रपुष्पेण जुहुयात् डाकिन्या वा महेश्वरि || १८-१७ ||

धत्तूरेणारिनिधनं कुन्दैश्च कवितां लभेत् |
जातीपुष्पैर्जयावाप्तिस्तिलपुष्पैर्बलोन्नतिः || १८-१८ ||

पुन्नागैः पुरुषार्थाय केतक्या कामिनीं लभेत् |
आसुर्या रिपुनाशश्च चन्दनेन जयी सदा || १८-१९ ||

तथैवाऽगुरुणा देवि राजराजपदं लभेत् |
रक्तचन्दनहोमेन सर्वमोहनमाचरेत् || १८-२० ||

गिरिकर्ण्या कन्यकाप्तिः सेवंत्या शिवरूपता |
गुडूच्या रिपुनाशश्च मरीचेनाकृष्टिरुत्तमा || १८-२१ ||

पूगीफलैर्महाभाग्यं तथा जातिफलैर्धनम् |
स्तंभनं चम्पकेनैव जंव्वा जन्मार्तिनाशनम् || १८-२२ ||

एवं नाना विधानेन काममुद्दिश्य साधयेत् |
ततो होमदशांशेन तर्पणं पीठनीरतः || १८-२३ ||

अष्टगन्धोदकेनापि तथा केसरनीरतः |
तर्पणस्य दशांशेन मार्जनं समुपाचरेत् || १८-२४ ||

तद्दशांशं विप्रभोज्यं शक्तयश्च कुमारिकाः |
पूजयेद्भोजयेद्देवि सर्वसिद्धिं स विंदति || १८-२५ ||

अथ पूजाविधानस्य यंत्रं संकथ्यते शृणु |
त्रिकोणत्रितयं लिख्य वृत्तं षट्कोणसंयुतम् || १८-२६ ||

वृत्ताष्टदलशोभाढ्यं भूपुरेण समन्वितम् |
चतुर्द्वारोपशोभाढ्यं मध्ये बिन्दुविभूषितम् || १८-२७ ||

प्. १२९) कालीं करालिनीं घोरां प्रथमे तु त्रिकोणके |
द्वितीये तु त्रिकोणे च वामां ज्येष्ठां च रौद्रिकाम् || १८-२८ ||

तृतीये तु त्रिकोणे तु इच्छां ज्ञानं क्रियां तथा |
अथ वृत्ते यजेद्देवि वार्तालीं प्रथमं यजेत् || १८-२९ ||

द्वितीयभागे देवेशि लघुवाराहिकां यजेत् |
तृतीयभागे देवेशि स्वप्नवाराहिकां यजेत् || १८-३० ||

तिरस्करणिकां पूज्य चतुर्थभागके शिवे |
षट्कोणवामे देवेशि चतुर्द्वारं प्रपूजयेत् || १८-३१ ||

षट्कोणे तु षडंगानि वृत्ते सिद्ध्यष्टकं तथा |
दलेऽष्टौ मातृकाः पूज्यास्तदन्तेऽष्टौ च भैरवाः || १८-३२ ||

भूपुरे लोकपालाश्च तदस्त्राणि च तद्बहिः |
एवमिष्ट्वा मितां नित्यां विद्यामित्रां निरञ्जनीम् || १८-३३ ||

एवमाराधनायुक्तो मंत्रसिद्धिं लभेन्नरः |
अथवाऽन्यप्रकारेण ध्यानं नित्याक्रमे शृणु || १८-३४ ||

अञ्जनाद्रिनिभाः सर्वा मुण्डमालाविभूषणाः |
दक्षहस्ते देवी खड्गं वामहस्ते च तर्जनीम् || १८-३५ ||

धारयन्त्यः शुभाः काल्या वरराभयतत्कराः |
एतत्सामान्यतो ध्यानं नाममंत्रविधौ स्मृतम् || १८-३६ ||

रहस्यमत्र कथितं सिद्धयोऽष्टविधाः करे |
अञ्जनं गुटिका खड्गं वेतालं यक्षिणीगणम् || १८-३७ ||

चरुकं तिलकं वासः कपालं पादुकां तथा |
लगुडः किन्नरीसिद्धिर्डामर्यादि महाकला || १८-३८ ||

चराचरगतिश्चैव त्वणुत्वं लघिमादिकम् |
परकायप्रवेशश्च ततश्चैव रसायनम् || १८-३९ ||

स्पर्शश्चिन्तापहारश्च भूतसञ्चरणं तथा |
मृतकोत्थापनं दिव्याः सिद्धयस्तत्करे स्थिताः || १८-४० ||

महापीठं समुद्धृत्य नित्या स्थाप्या यथाक्रमम् |
अथवा मूलमंत्रेण यजेन्मध्ये स्वदेवताम् || १८-४१ ||

प्. १३०) यथोक्तमंत्रसिध्यर्थं ध्यायेच्च कुलवस्तुभिः |
यजेत्संतर्पयेच्छक्तिं भोजनाच्छादनादिभिः || १८-४२ ||

धूपयेद्दशगंधेन देवताऽवतरेत्तदा |
रक्ताक्षी स्तब्धनेत्राङ्गी प्रसन्नमुखपंकजा || १८-४३ ||

काचिदेका भवेच्छक्तिरितरास्तन्मुखस्थिताः |
तस्मिन्क्षणे तत्प्रकृतिं कृत्वा माषमयीं शुभाम् || १८-४४ ||

घृतपक्वा मांसमया उपभोगाः प्रकल्पयेत् |
ग्रासे ग्रासे सुरां दद्यान्मत्स्यशाकलकानि च || १८-४५ ||

आद्यं बीजं समुच्चार्य नित्ये क्रूरमुखे तथा |
क्रूरदंष्ट्रे ललज्जिह्वेऽमुकस्तेऽयं प्रकल्पितः || १८-४६ ||

आहारो भक्षययुगं स्वाहान्तं ठद्वयं पुनः |
आद्यबीजं समुच्चार्य मृतं ध्यायेद्रिपुं तदा || १८-४७ ||

तत्कालमेव हरते मिता प्राणान्सुरेश्वरि |
श्रूयतेऽसौ मृत इति तावत्सम्भोजयेन्मिताम् || १८-४८ ||

पश्चात्पञ्चाङ्गधूपेन धूपयेत्तां वरप्रदाम् |
हासं कृत्वा वरं दत्वा व्रजेत्सा शक्तिदेहतः || १८-४९ ||

श्मशाने वाऽथ सम्पूज्या वडवाग्निसमप्रभा |
ससैन्यराज्ञो नाशाय नृमांसैः कुलवस्तुभिः || १८-५० ||

उद्यानेषु वशीकर्तुं उच्चाटे तु नदीतटे |
नातः परतरा विद्या सद्यः प्रत्ययकारिणी || १८-५१ ||

विख्याता उत्तराम्नाये शतधा पूजिता मया |
गोप्याद्गोप्यतराप्येषा मया तुभ्यं प्रकाशिता || १८-५२ ||

अतः परं महादेवि किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि यश्च धूपस्त्वयोदितः || १८-५३ ||

दशगन्धप्रियस्तस्य कानि द्रव्याणि तत्र तु |


श्रीशिव उवाच |


काश्मीरस्य त्रयो भागास्त्रयो दद्यात्तथाऽगुरोः || १८-५४ ||

प्. १३१) भागाः पंचैव चन्द्रस्य मृगनाभेर्द्वयं तथा |
कृष्णचन्दनकाद्यष्टौ श्वेतचन्दनकाश्व षट् || १८-५५ ||

महिषाक्षस्य सप्तैव सर्जका द्वादशैव हि |
मांस्या भागाष्टकं कृत्वाऽज्याद्भागैकं समाहरेत् || १८-५६ ||

दशगन्धस्तु धूपोऽयं पञ्चाङ्गं शृण्वथ प्रिये |
मूलं कृष्णागुरोर्भागं पत्रकं च त्वचस्तथा |
स्वर्णपुष्पं जातिपत्री समभागेन धूपयेत् || १८-५७ ||

इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे मितानित्याविधिर्नामाष्टादशः 
पटलः || १८ ||



एकोनविंशतितमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश त्वत्प्रसादेन मितायाः संश्रुतो विधिः |
तिरस्करणिकां ब्रूहि महामोहनकारिणीम् || १९-१ ||


श्रीशिव उवाच |


शृणु देवि प्रवक्ष्यामि महामोहनकारिणीम् |
श्रीविद्यायाश्च बालाया अङ्गभूतां सुगोपिताम् || १९-२ ||

वाग्भवं कालिकाबीजं भुवनेशीं हरिप्रियाम् |
तिरस्करणिशब्दान्ते ततः सकलजनं वदेत् || १९-३ ||

वाग्वादिनि सकलपदं पशुजनमनो वदेत् |
चक्षुः श्रोत्रं तथा जिह्वां घ्राणं तिरस्करणं वदेत् || १९-४ ||

कुरुद्वयं ठद्वयं च स्वाहान्तोऽयं मनुः स्मृतः |
वाग्भवं भुवनां लक्ष्मीं क्लीं भगवतो वदेत् || १९-५ ||

स्वाहया तु संयुक्तो द्वितीयोऽयं परो मनुः |
माहेश्वरी सर्वपशुजनचक्षुस्तिरस्कर || १९-६ ||

णं कुरुयुक् स्वाहया तु संयुक्तोऽयं परो मनुः |
त्रैलोक्यमोहिनिपदं महामायेपदं ततः || १९-७ ||

सर्वजनमनश्चक्षुस्ततस्तिरस्कृतिं वदेत् |
कुरुयुक् स्वाहया युक्तश्चतुर्थोऽयं क्रमान्मनु || १९-८ ||

वाङ्माया कमलाबीजं ह्सौयुगक्षरमुद्धरेत् |
ओं नमो भगतिपदं श्रीमहेशरि चोद्धरेत् || १९-९ ||

ततः सर्वजनमनश्चक्षुःपदमुदीरयेत् |
तिरस्करणशब्दान्ते कुरुयुक् स्वाहयान्वितः || १९-१० ||

पञ्चमंत्राः क्रमेणोक्ताः मकारपञ्चरक्षकाः |
मकारपञ्चरक्षार्थं मंत्रपञ्चकमुच्चरेत् || १९-११ ||

ह्रीं क्ली/ नमो भगवति माहेश्वरिपदं वदेत् |
ततः सर्वजनपदं मनश्चक्षुःपदं वदेत् || १९-१२ ||

तिरस्करणमुच्चार्य कुरुयुक् स्वाहयान्वितः |
समस्तरक्षणाद्यर्थे षष्ठो योगः प्रकीर्त्तितः || १९-१३ ||

प्. १३३) मंत्रस्यास्य ऋषिः शक्तिर्गायत्री छन्द ईरितम् |
सर्वपशुजनमनश्चक्षुरादि तिरस्कृतः || १९-१४ ||

देवता गदिता देवि क्लीं बीजं परिकीर्त्तितम् |
ह्रीं शक्तिः क्री/ कीलकं स्याद्विनियोगस्तिरस्कृतौ || १९-१५ ||

वाङ्मायाकमलाकामैरंगुष्ठाभ्यां नमो वदेत् |
बीजं भगवति तत्र तर्जन्यां विन्यसेत्सुधीः || १९-१६ ||

माहेश्वरी मध्यमाभ्यां सर्वा तिरस्करणी ततः |
अनामिकां गदिताभ्यां कनिष्ठाभ्यां कुरुद्वयम् || १९-१७ ||

बीजानि तु पुनः स्वाहा करपृष्ठयुगे न्यसेत् |
एवं हि हृदये न्यस्य वर्णन्यासं समाचरेत् || १९-१८ ||

दक्षबाहौ दक्षपृष्ठे दक्षोरौ दक्षजानुनि |
दक्षपादे दक्षमस्तेऽप्येवं वामेऽपि विन्यसेत् || १९-१९ ||

बाहुमूलं पृष्ठजानुमस्तके न्यस्य वै मनुम् |
सम्पूर्णविद्यया देवि व्यापकन्यासमाचरेत् || १९-२० ||

ततो ध्यायेन्महाविद्यां तिरस्करणरूपिणीम् |
मुक्तकेशीं विवसनां सर्वालङ्कारलङ्कृताम् || १९-२१ ||

स्व * * दर्शनान्मुग्धपशुवर्गां नमामि ताम् |
निग्रहार्थं महाध्यानं यथावदवधारय || १९-२२ ||

श्यामवर्णां मदाघूर्णरक्तनेत्रत्रयां शिवाम् |
कृष्णाम्बरां तथा खड्गं दधतीं च भुजद्वये || १९-२३ ||

दोर्भ्यां मनोहराभ्यां तु खर्जूरीकुम्भधारिणीम् |
नीलाश्वस्थां पुरोयान्तीं नीलाभरणभूषिताम् || १९-२४ ||

नीलमाल्यादिवसनां नीलगन्धां मनोहराम् |
निद्रामिषेण भुवनं तिरोभावं प्रकुर्वतीम् || १९-२५ ||

खद्गायुधां भगवतीं भक्तपालनतत्पराम् |
पशुनिर्मूलनोद्युक्तां पशुतर्जनमुद्रिकाम् || १९-२६ ||

तिरस्करणिकां प्रोक्तां भूर्जपत्रे लिखेन्मनुम् |
कुम्भाग्रे स्थापयेद्देवि लिखितं कुङ्कुमादिना || १९-२७ ||

जपेल्लक्षं महामन्त्रं संस्थानैकतमे शिवे |
दशांशं हवनं कार्यं बिल्वैर्मधुघृतप्लुतैः || १९-२८ ||

तद्दशांशं तर्पणं च तद्दशांशं च मार्जनम् |
ब्राह्मणानां भोजनं च दशांशेन समाचरेत् || १९-२९ ||

एवं सिद्धमनुर्मन्त्री तरस्करणमाचरेत् |
सर्वसाध्यकरी विद्या पशूनामान्ध्यकारिणी || १९-३० ||

स्वप्नवाराहिवद्देवि पुरश्चर्याविशेषकौ |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || १९-३१ ||


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रौतुमिच्छामि कौतुकानि महान्त्यपि |
तन्मे वद दयापार यद्यहं तव वल्लभा || १९-३२ ||


श्रीशिव उवाच |


रहस्यादतिगोप्यं च कथ्यते शृणु साम्प्रतम् |
स्वप्नवाराहिका विद्या त्रिधाऽत्र परिकीर्त्तिता || १९-३३ ||

आदौ पंचदशी विद्या ततोऽष्टादशवर्णगा |
चतुर्विंशतितत्त्वाढ्या महती परिकीर्त्तिता || १९-३४ ||

सर्वश्रेष्ठकौतुकाढ्या तन्मध्येऽष्टादशाक्षरी |
तस्या मंत्रविधानं च कथ्यते शृणु साम्प्रतम् || १९-३५ ||

वाग्भवं भुवनाहृद्वै वाराही तु ततो वदेत् |
अघोरेति समुद्धृत्य स्वप्ने च ठचतुष्टयम् || १९-३६ ||

वह्निजायांतिको मंत्रो भविष्यादिप्रदर्शकः |
अष्टादशाक्षरः प्रोक्तो ऋषिरीश्वर ईरितः || १९-३७ ||

अनुष्टुप् छन्द इत्युक्तं स्वप्नेशी देवता मता |
ऐं बीजं ह्रीं तथा शक्तिः ठठ स्वाहांतषट्ककम् || १९-३८ ||

हृदये ऐं तथा माया नमो वाराहि वै शिरः |
अघोरे चेति च शिखां स्वप्ने वै कवचं भवेत् || १९-३९ ||

ठचतुष्कं भवेन्नेत्रै स्वाहेत्यस्त्रं भवेत्प्रिये |
कटिकण्ठगण्डकर्णनेत्रमूर्धसु विन्यसेत् || १९-४० ||

प्. १३५) नीलाञ्जनगिरिश्यामां मणिरत्नविभूषिताम् |
अश्वारूढां चक्रहस्तामपरे च हलायुधाम् || १९-४१ ||

अधस्थयोः कर्तरीं च कपालं रक्तपूरितम् |
पादाधःस्थहिरण्याक्षं रतमाणां मदोद्धताम् || १९-४२ ||

नानाशक्तिसमाकीर्णां नानागणविराजिताम् |
एवं ध्यात्वा विष्णुशक्तिं ततः पूजनमारभेत् || १९-४३ ||

आराधयेद्बिन्दुमध्ये देवीं त्र्यस्रं ततो लिखेत् |
तत्र निद्रां सुप्रसन्नां डिम्भाङ्गीं च प्रपूजयेत् || १९-४४ ||

ततः षट्कोणमध्ये तु महोग्रां प्रेतयक्षिकाम् |
श्वासकालां भीमवतीं नखज्वालां महोदरीम् || १९-४५ ||

ततोऽष्टदलमध्ये तु गिरीशं चतुराननम् |
फट्कारं बद्धमातंङ्गं कुलीरं वायरां बलिम् || १९-४६ ||

चण्डीश्वरं च संपूज्य ततो द्वादशवर्णके |
मातङ्गीं वृद्धमातङ्गीमसितांगीं कफोत्कटाम् || १९-४७ ||

महोद्धतां प्रेतवाहां ज्ञानशक्तिं क्रियावतीम् |
वगलिकां भानुमतीं सोमदेवीं चिरन्तनीम् || १९-४८ ||

ततः पूज्य षोडशारे संहारेणैव पूर्वतः |
एन्द्रीं सौरीं महेशानीं तारा यक्षप्रसूं धराम् || १९-४९ ||

वामां विरोधिनीं श्यामां मातङ्गीं सुरराक्षसीम् |
पद्मावतीं कालरात्रिं तामसीं मदनां मदाम् || १९-५० ||

पीतगन्धाक्षतैः पूज्या तथैव कुलवस्तुभिः |
संयुक्तः शक्तिभिः सार्धलक्षमेकं जपेन्मनुम् || १९-५१ ||

हयमारस्य कुसुमैर्हयारिपललैस्तथा |
दशांशं जुहूयान्मन्त्री त्र्यस्रे वा योनिकुण्डके || १९-५२ ||

तर्पणं मार्जनं कुर्याद्योगिनीनां समर्चनम् |
एवं सिद्धमनुर्मन्त्री प्रयोगान्साधयेच्छुभान् || १९-५३ ||

मध्वाज्यसुरसाभिश्च होमो दर्शयते हरिम् |
अष्टोत्तरसहस्रेण साधकस्येप्सितं वदेत् || १९-५४ ||

प्. १३६) कदम्बपुष्पैर्होमस्तु निधानं निशि दर्शयेत् |
नीलोत्पलकृतो होमः स्त्रियमाकर्षयेद्धठात् || १९-५५ ||

जवापुष्पैः कालखण्डैर्होमो भूपं वशं नयेत् |
मार्जारान्त्रैः कृतो होमस्त्रासयेत् साधकार्थिनम् || १९-५६ ||

पुत्राजीवकबीजैश्च होमः पुत्रकरो भवेत् |
यस्य प्रतिकृतिं कृत्त्वा माषपिष्टमयीं शुभाम् || १९-५७ ||

जुहुयात्तस्य भवति सद्यो मृत्युर्न संशयः |
सहस्रत्रितयं जप्त्वा स्वप्ने वक्ति शुभाशुभम् || १९-५८ ||

जाङ्गलैः पललैर्होमः किं तत्कार्यं न साधयेत् |
तारे नमो भगवति वाराहि द्वितयं ठठः || १९-५९ ||

पञ्चदशाक्षरो मंत्रः सद्यः प्रत्ययकारकः |
अक्षोभ्यो भैरवः प्रोक्तः छन्दस्तु शक्वरि मतम् || १९-६० ||

देवता स्वप्नवाराही षडंगानि पदैः क्रमात् |
प्राग्वत् पूजादिकं देवि प्रयोगश्चापि पूर्ववत् || १९-६१ ||

बीजान्ते भुवनेश्वर्या अंकुशं बीजमुद्धरेत् |
वार्तालीति पदद्वन्द्वं वाराहीद्वितयं तथा || १९-६२ ||

स्वप्नश्वरि युगं तस्मादैन्दवीं बिंदुभूषिताम् |
वायुं बिन्दुयुतं पश्चाच्चतुर्विंशाक्षरो मनुः || १९-६३ ||

जनार्दनो ऋषिश्चास्य छन्दः संस्कृतिरीरितम् |
देवतां स्वप्नवाराहीं रक्तव्याघूर्णलोचनाम् || १९-६४ ||

स्मरोद्भिन्नां त्रिनयनां खण्डेन्दुकृतशेखराम् |
दंष्ट्राकरालवदनां शिरोमालाविभूषिताम् || १९-६५ ||

यजेत्पूर्वोदिते पीठे सर्वकालफलप्रदाम् |
अत्रैव कृष्णमातङ्गिकौतकं शृणु पार्वति || १९-६६ ||

प्रणवं पूर्वमुद्धृत्य नमो भगवतीति वै |
कृष्णमातंगिनि शिरोवल्कलधारिणी चोद्धरेत् || १९-६७ ||

सर्वजनमहंकरि माया षट् दीर्घयुक् ततः |
अमुकं पदमुद्धृत्य मे वश्याकृष्टिमुच्चरेत् || १९-६८ ||

प्. १३७) कुरु स्वाहान्वितो मंत्रः सर्वेषां सुरपादपः |
ऋषिः कृष्ण इति ख्यातः सर्वदेवोत्तमोत्तमः || १९-६९ ||

विराट्च्छन्द इति ख्यातं मायया तु षडङ्गकम् |
ओं बीजं भुवना शक्तिः स्वाहा कीलकमीरितम् |
त्रैलोक्यवश्यार्थमथ विनियोगः प्रकीर्त्तितः || १९-७० ||

वीणावादनकोविदाम्बुदघटा लावण्यलीला वरा
बिम्बोष्ठी वनजाक्षिमञ्चिततनू व्याकीर्णकेशस्रजा |
लीलालोलसुवर्णकुण्डलधरा धर्मार्थकामोदया
चण्डी चण्डपराक्रमा भवतु नः सर्वार्थसंसाधिका || १९-७१ ||

एवं ध्यात्वा जपेल्लक्षं ततः सिद्धो भवेन्मनुः |
उच्छिष्टहस्तः प्रजपेत् उच्छिष्टेण बलिं चरेत् || १९-७२ ||

एवं प्रजपतस्तस्य सिद्धयो जनवश्यता |
जायते देवदेवेशि किं पुनः श्रोतुमिच्छसि || १९-७३ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीइमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे तिरस्करणिकाविधिर्नामैकोनविंशः 
पटलः || १९ ||



विंशतितमः पटलः |


श्रीशिव उवाच |


कामं शक्रपदारूढं रतिबिन्दुसमन्वितम् |
वाग्भवं बीजमुद्धृत्य पराप्रासादमुद्धरेत् || २०-१ ||

अनुलोमविलोमेन प्रोक्ता सम्पत्सरस्वती |
षडक्षरी महाविद्या सर्वविद्योत्तमोत्तमा || २०-२ ||

दीनानां तु दरिद्राणां गताधिकारिणां तथा |
सम्पत्सरस्वती विद्या महासम्पत्तिदायिनी || २०-३ ||

कृष्णो ऋषिर्महेशानि गायत्री च्छन्द ईरितम् |
सम्पत्सरस्वती देवी देवता परिकीर्तिता || २०-४ ||

अ/ बीजं क्लीं तथा शक्तिः हसौः कीलकमीरितम् |
सम्पत्यर्थे महेशानि विनियोगः प्रकीर्त्तितः || २०-५ ||

षडक्षरेण देवेशि षडङ्गन्यासमाचरेत् |
व्यापकं नवधा कृत्वा ध्यायेद्देवीं मनोहराम् || २०-६ ||

अनेककोटिमातङ्गतुरङ्गरथपत्तिभिः |
सेवितामरुणाकारां वन्दे सम्पत्सरस्वतीम् || २०-७ ||

इति ध्यात्वा महेशानि त्रिकोणं चक्रमालिखेत् |
षट्कोणं च ततो लेख्यं वृत्ताष्टदलभूषितम् || २०-८ ||

भूपुरेण समायुक्तं यंत्रं सम्पन्मनोर्मतम् |
सम्पत्सरस्वतीं देवीं त्रिकोणे परिपूजयेत् || २०-९ ||

दलेष्टमातृकाः पूज्या भैरवेण समन्विताः |
चतुरस्रे लोकपालाः तदस्राणि च तद्बहिः || २०-१० ||

एवमावरणान्पूज्य जपेल्लक्षत्रयं शिवे |
दशांशेन महेशानि पालाशकुसुमैर्हुनेत् || २०-११ ||

पुरश्चरणसम्पन्नो प्रयोगार्हो न चान्यथा |
लक्षमेकं जपेन्मंत्रं दशांशं पायसैर्हुनेत् || २०-१२ ||

अश्वसाहस्रसंपन्नो राजा भवति भूतले |
षट्सहस्रं जपेन्नित्यं दशांशं कमलैर्हुनेत् || २०-१३ ||

१३९) मातङ्गरथवृन्दाश्वधनधान्यसमन्वितः |
तस्य संवत्सराल्लक्ष्मीरचला जायते ध्रुवम् || २०-१४ ||

सहस्रं जुहुयान्नित्यं अनले शालितण्डुलैः |
मण्डलान्नात्र सन्देहो भूपतित्वमवाप्नुयात् || २०-१५ ||

बिल्वमूले जपेन्मन्त्री नित्यं दशसहस्रकम् |
मासार्द्धात्सकलां लक्ष्मीं प्राप्नोति साधकः || २०-१६ ||

हुनेद्बिल्वसमिद्भिर्यो तन्मूलेऽष्टोत्तरं शतम् |
तद्गृहे महदैश्वर्यं त्रिभिर्मासैर्भवेदपि || २०-१७ ||

दशवारं स्पृशेदन्नं जप्त्वा भुंक्ते नरो यदि |
तद्गृहेऽन्नसमृद्धिः स्यादक्षयं नात्र संशयः || २०-१८ ||

नदीतीरे जपेन्मन्त्रमेकाग्रमनसा शुचिः |
दशांशं गोघृतं हुत्वा वशीकुर्याज्जगत्त्रयम् || २०-१९ ||

घृतेन जुहुयान्नित्यं चतुःसहस्रमादरात् |
अणिमादिगुणैश्वर्य मासादाप्नोति साधकः || २०-२० ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं शृणु मृत्युञ्जयं शिवे |
प्रणवण् पूर्वमुद्धृत्य काष्ठं षष्ठस्वरान्वितम् || २०-२१ ||

बिन्दुयुक्तं महेशानि चन्द्रबिन्दुसमन्वितम् |
क पंचविंशतिं पश्चाद्बिन्दुयुक्तं महेश्वरि || २०-२२ ||

नाद्यं दीर्घ समायुक्तं शक्रबीजं च मारुतम् |
मारुतं दीर्घसंयुक्तं महीं वायुमथोच्चरेत् || २०-२३ ||

दशार्णोऽयं महाविद्या कालमृत्युविनाशिनी |
वामदेवो ऋषिश्चास्य पंक्तिश्छन्दः प्रकीर्त्तितम् || २०-२४ ||

मृत्युञ्जयो महारुद्रो देवता परिकीर्त्तिता |
प्रणवं बीजमित्युक्तं जूं शक्तिः परिकीर्त्तिता || २०-२५ ||

चन्द्रचन्द्रं चन्द्रवह्निः पुनर्वह्नि क्रमेण च |
इति मंत्राक्षरैर्न्यासं कृत्वा ध्यायेत्परं शिवम् || २०-२६ ||

अच्छस्वच्छारविन्दस्थितिमुभयकराङ्कस्थितं पूर्णकुम्भम् 
द्वाभ्यां वेदाक्षमाले निजकरकमलाभ्यां घटौ नित्यपूर्णौ |
द्वाभ्यां तावत्स्रवन्तौ शरसि शशिकलां बन्धुरां प्लावयन्तौ
एवं देवं दधानः प्रविशति विशदां कल्पजालश्चिरं नः || २०-२७ ||

प्. १४०) एवं धात्वा बाह्यपीठे षट्कोणं विलिखेच्छिवे |
दलाष्टकं लिखेत्तत्र वृत्तं तत्र लिखेत्ततः || २०-२८ ||

षट्कोणमध्ये देवेशि यजेन्मृत्युञ्जयं शिवम् |
कोणषट्के च सत्यादि मन्त्रान् पञ्च सदाशिवम् || २०-२९ ||

ततो यजेल्लोकपालान्सायुधान्परमेश्वरि |
लक्षं जपेत्पुरश्चर्या तिलैर्होमो दशांशतः || २०-३० ||

अनन्तरं जपेल्लक्षत्रितयं परमेश्वरि |
कालमृत्युविनाशश्च भवत्येव न चान्यथा || २०-३१ ||

पर्वताग्रे जपेद्देवि लक्षद्वादशकं शिवे |
कल्पायुः शतजीवी च भवत्येव न चान्यथा || २०-३२ ||

अयुतं होमयेद्देवि दूर्वया मृत्युनाशने |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं पथिषद्रुद्रकं शृणु || २०-३३ ||

प्रणवं नतिमुच्चार्य रुद्राय पदमुच्चरेत् |
पथिषद्पदमुच्चार्य चतुर्थ्यन्तसमन्वितम् || २०-३४ ||

स्वस्तीत्युक्त्वा मां रक्ष च संपालय पदं ततः |
पथिषद्रुद्रविद्येयं श्रुता पथि भयापहा || २०-३५ ||

वामदेवोऽस्य मंत्रस्य ऋषिरित्युच्यते बुधैः |
पंक्तिश्छन्द इति प्राहुर्गायत्रमथवा शिवे || २०-३६ ||

देवता पथिषद्रुद्रो मार्गे सकलभीतिहा |
प्रणवं बीजमित्युक्तं नमः शक्तिरितीरिता || २०-३७ ||

एकाक्षरेण द्वाभ्यां च त्रिभिश्च चतुरक्षरैः |
त्रिभिश्चतुर्भिरित्युक्तो षडङ्गोऽयं मया शिवे || २०-३८ ||

शुद्धस्फटिकसंङ्काशं चतुर्बाहुसमन्वितम् |
पिनाककार्मुकोपेतं बाणटङ्कसमन्वितम् || २०-३९ ||

त्रिभिर्मंत्रैः समोपेतं एणाङ्कचन्द्रशेखरम् |
कैलासगिरिसङ्काशं वृषभारूढमीश्वरम् || २०-४० ||

अन्नपूर्णेश्वरी युक्तं पथिषद्रुद्रनामकम् |
पथि चोरादि भीतिघ्नं ध्यायेद्देवं सदाशिवम् || २०-४१ ||

प्. १४१) ध्यानमेतन्मया प्रोक्तं यंत्रं वच्मि ततः परम् |
षट्कोणं विलिखेदादौ दलान्यष्टा ततो लिखेत् || २०-४२ ||

भूगृहं विलिखेत्पश्चाद्द्वारोपेतं सुलक्षणम् |
षडस्रमध्यमे देवं पथिषद्रुद्रमर्चयेत् || २०-४३ ||

षट्कोणेषु षडङ्गानि तत्र मन्त्रैः समर्चयेत् |
नन्दीकेशश्च नन्दी च भृङ्गी च भृङ्गिरीटि वै || २०-४४ ||

मृडश्च वीरभद्रश्च कुमारो गणपस्तथा |
अष्टपत्रे यजेदेताः प्रार्थयेन्मम वल्लभे || २०-४५ ||

दिक्ष्वष्टसु महीगेहे दिक्पालानष्ट पूजयेत् |
एवमावरणैर्युक्तं पथिषद्रुद्रमीश्वरम् || २०-४६ ||

पूजयित्वा जपेन्मंत्रं चतुर्लक्षमतन्द्रितः |
दशांशं तु तिलैर्हुत्वा मन्त्रः सिद्धो भविष्यति || २०-४७ ||

सिद्धेनानेन मंत्रेण प्रयोगं कारयेद्बुधः |
पथि चोरभये प्राप्ते जपेदष्टोत्तरं शतम् || २०-४८ ||

ततश्चौरैरदृश्यः स्यात् पुमानयमसंशयः |
पिपासासंयुते मार्गे विजने साधकोत्तमः || २०-४९ ||

जपेदमुं महामंत्रं वसुपूर्वशतत्रयम् |
तत्रैव लभते सद्यो जलं पीयूषसन्निभम् || २०-५० ||

अन्नेन रहितो मार्गे क्षुधासंपीडितो नरः |
जपेदमुं महामंत्रमष्टोत्तरसहस्रकम् || २०-५१ ||

मिष्टान्नं लभते सद्यो ब्राह्मणानां शतस्य च |
रहस्यातिरहस्यं च रहस्यातिरहस्यकम् || २०-५२ ||

गोपनीयं कौतुकं हि स्वयोनिरिव पार्वति |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || २०-५३ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे पथिषद्रुद्रविधिर्नाम विंशतितमः 
पटलः || २० ||



एकविंशतितमः पटलः |


श्रीदेव्युवाच |


देवेश श्रोतुमिच्छामि कौतुकं शत्रुनिग्रहम् |


श्रीशिव उवाच |


रहस्यातिरहस्यं च कौतुकं कथ्यते शृणु || २१-१ ||

आर्द्रपटेश्वरी विद्या कथ्यते शत्रुनिग्रहे |
प्रणवं पूर्वमुद्धृत्य नमो भगवतीति च || २१-२ ||

आर्द्रपटेश्वरि प्रोच्य हरिनीलपदं वदेत् |
कालिपदं ततोच्चार्यं आर्द्रजिह्वे पदं वदेत् || २१-३ ||

चण्डलोहिनि चोद्धृत्य रुद्राण्यथ कपालिनि |
ज्वालामुखि सप्तजिह्वे सहस्रनयने वदेत् || २१-४ ||

एहियुक् चामुकं ते च पशुं ददामि वै वदेत् |
अमुष्यजीवमुद्धृत्य निकृन्तपदमुद्धरेत् || २१-५ ||

अथाहितजीवपदमपहारिणि हूं वदेत् |
फट् भूर्भुवः स्वः पदं च फट् स्वाहा रुधिरं पिब || २१-६ ||

मारवादिनि चोद्धृत्य मम शत्रुंपदं वदेत् |
छेदयद्वितयं प्रोच्य पिबद्वन्द्वं समुद्धरेत् || २१-७ ||

शोणितं च पदं हूं फट् स्वाहान्तो मनुराडयम् |
व्यञ्जनत्रितयाक्रान्तं शतं विंशत्त्रयाधिकम् || २१-८ ||

दुर्वासा ऋषिराख्यातो गायत्री छन्द ईरितम् |
निकृन्त इति बीजं स्यात्स्वाहा शक्तिः समीरिता || २१-९ ||

शत्रुनिग्रहकार्यार्थे विनियोगः प्रकीर्त्तितः |
ह्रीं षट्कैस्तु षडङ्गानि ततो ध्यायेत्पराम्बिकाम् || २१-१० ||

शितोग्रतर दंष्ट्रिका त्रिनयनोर्द्ध्वकेशोल्वणा (?)
कपालफलसोत्थ सड्डमरुकर्त्रिशूलाङ्किता |
घनाघननिभारुणारुणितकिङ्किणीमालिका
भवेद्भवसुसिद्धये मम तु भद्रकाली चिरम् || २१-११ ||

प्. १४३) अयुतं प्रजपेन्मन्त्रं मरुभूमौ श्मशानके |
स्नानं कृत्वा चार्द्रवासः शत्रुमुद्दिश्य योजयेत् || २१-१२ ||

क्षणार्धाच्छत्रुमरणं भवत्येव जपे कृते |
केवलं जपमात्रेण मासान्ते शत्रुमारणम् || २१-१३ ||

कृष्णाष्टमी समारभ्य यावत्कृष्णचतुर्दशी |
शत्रुनामसमायुक्तस्तावत्कालं जपेन्मनुम् || २१-१४ ||

यमालये व्रजेच्छत्रुर्मुकुन्दसदृशोऽपि चेत् |
आरम्भदिवसाद्देवि ब्रह्मरुद्रादयः सुराः || २१-१५ ||

न रक्षितुं प्रशक्तास्ते मृत्युस्तस्य भविष्यति |
कृष्णप्रतिपदारभ्य यावत्स्याद्दशमी तिथिः || २१-१६ ||

मंत्रमुच्चार्य देवेशि शत्रुदेशे जलं क्षिपेत् |
गृहीत्वाञ्जलिना नीरं शत्रुदेशे क्षिपेज्जलम् || २१-१७ ||

मारयेच्छत्रुसङ्घातं नात्र कार्या विचारणा |
शत्रुनाम समुच्चार्य मनुना परदेवते || २१-१८ ||

अष्टोत्तरशतं जप्त्वा शत्रुनाशो भवेद्धृवम् |
देवानां बृहतीपुष्पैर्मूलेन नियतव्रतः || २१-१९ ||

उपचारै षोडशभिर्माषनैवेद्यमर्पयेत् |
कार्यं विज्ञाप्य प्रजपेच्छत्रुनाशो भविष्यति || २१-२० ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं वार्तायक्षीं शृणु प्रिये |
प्रणवं वाग्भवं माया श्रीबीजं ज्योतिर्बीजकम् || २१-२१ ||

अङ्कुशं भृगुबीजं च मुखवृत्तं सबिन्दुकम् |
चतृतीयं बिन्दुयुक्तं वीरमोदनमुद्धरेत् || २१-२२ ||

आग्नेयी पदमुद्धृत्य महावीरे पदं वदेत् |
सर्वभावपदं प्रोच्य दर्शनीति पदं वदेत् || २१-२३ ||

उक्त्वा नन्दनवनपदं वासिनीतिपदं वदेत् |
महासुप्तपदं प्रोच्य जागरिणीपदं वदेत् || २१-२४ ||

मम कर्णे दर्शयेति स्वाहान्तो मनुराडयम् |
रविवारे पर्वणि वा तैलाभ्यङ्गं समाचरेत् || २१-२५ ||

प्. १४४) अयुतं प्रजपेन्मन्त्रं तिलपुष्पेण होमयेत् |
अपराह्णे सहस्रं च त्वष्टोत्तरशतं च वा || २१-२६ ||

जप्त्वा सुप्ते नरे रात्रौ सर्वं कथयति प्रिये |
त्रैकाल्यज्ञानसिद्ध्यर्थं करिष्येऽहं जपं तव || २१-२७ ||

इति सङ्कल्पमासाद्य जपात्त्रैकाल्यमाप्नुयात् |
इहाफलं फलं चैव पराफलं च आफलम् || २१-२८ ||

जानामि इति सम्प्रोच्य सिद्धमंत्रो नरो भवेत् |
ऋषिच्छन्दादिकं ध्यानं नास्ति चास्याः प्रियंवदे || २१-२९ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं पिशुनस्य मनुं शृणु |
श्रींबीजं चापरां प्रोच्य शतरुद्रपदं वदेत् || २१-३० ||

सौ प्रस्तांगीपदं प्रोच्य ततः सफलशब्दतः |
वार्तां कहपदं प्रोच्य ततः कर्णपदं वदेत् || २१-३१ ||

पिशुनाख्यपदं प्रोच्य मायास्वाहान्वितो मनुः |
मंत्रराजः समाख्यातः सहस्रेण पुरस्क्रिया || २१-३२ ||

सहदेव ऋषिश्चास्य अनुष्टुप् च्छन्द ईरितम् |
श्रीमत्कर्णाख्यपिशुनो महालक्ष्मी च देवता || २१-३३ ||

वाग्भवं बीजमाख्यातं शक्तिः स्यात्कामबीजकम् |
पराबीजं कीलकं स्यान्मम शब्दं समुच्चरेत् || २१-३४ ||

सकलेति पदं प्रोच्य रहस्यपदमुद्धरेत् |
वाग्विज्ञानार्थेति पदं विनियोगः प्रकीर्त्तितः || २१-३५ ||

ह्रीं षट्कैश्च षडङ्गानि व्याहृत्या दिग्विबन्धनम् |
अनेन क्रमयोगेन पिशुनः सर्वसिद्धिदः || २१-३६ ||

इति संक्षेपतः प्रोक्तं किरातपदपूर्विकाम् |
वाराहीं शृणु देवेशि सावधानमना भव || २१-३७ ||

वाग्भवं बीजमुद्धृत्य वाराहीबीजमुद्धरेत् |
श्रीबीजं च ततस्तारं नमो भगवतीति वै || २१-३८ ||

वाराहीपदमुद्धृत्य वराहमुखि चोद्धरेत् |
किरातरूपिणि प्रोच्य एकरात्रिपदं वदेत् || २१-३९ ||

प्. १४५) प्रसन्नेपदमुद्धृत्य वरदेपदमुद्धरेत् |
मम कार्यपदं प्रोच्य सिद्धिं कुरुयुग्मं वदेत् || २१-४० ||

श्रीबीजं स्तंभबीजं च वाग्बीजं स्वाहयान्वितम् |
विभीतकं समानीय तस्य मज्जां समाहरेत् || २१-४१ ||

तद्भस्माञ्जनमासाद्य कज्जलं नेत्रयोर्ददेत् |
रात्रौ धूपं ततो दत्त्वा प्रजपेत्परमेश्वरि || २१-४२ ||

प्रसन्ना भवति क्षिप्रं नात्र कार्या विचारणा |
स्वप्नवाराहिवत्सर्वं शृणुष्व कालवादिनीम् || २१-४३ ||

प्रणवं भुवनां लक्ष्मीं वाग्बीजं कामबीजकम् |
संवर्तरतिसंयुक्तं बिन्दुयुक्तं समुद्धरेत् || २१-४४ ||

प्रणवं हृदयं प्रोच्य ततो भगवति पदम् |
भूतमुद्धृत्य देवेशि भविष्यमुद्धरेत्ततः || २१-४५ ||

वर्तमानपदं प्रोच्य तदन्ते कालवादिनि |
प्रपञ्चपदमुद्धृत्य शरीरिणिपदं वदेत् || २१-४६ ||

सहशब्दं समुद्धृत्य अमुकं मे वदेत्ततः |
कार्यं कथयेति प्रोच्य पुनर्बीजानि चोद्धरेत् || २१-४७ ||

अयुतं प्रजपेन्मन्त्रं दशांशं हवनं चरेत् |
आकर्षणार्थे देवेशि भानुवारे यथाविधि || २१-४८ ||

रात्रौ तु शयनात्पूर्वं सहस्रं प्रजपेच्छिवे |
अष्टोत्तरशतं वापि शयीत तदनन्तरम् || २१-४९ ||

तत्स्वप्ने चिंतितं कार्यं देवता कथयेद्ध्रुवम् |
नामादिदर्शनं तत्र द्रष्टव्यं विधिपूर्वकम् || २१-५० ||

यस्य या चिन्तिता शक्तिः सप्तद्वारा भविष्यति |
इति संक्षेपतः प्रोक्तं शृणु धूमावतीविधिम् || २१-५१ ||

धू/बीज त्रितयं प्रोच्य धुरुयुग्मं समुच्चरेत् |
धूमावतिपदं प्रोच्य क्रों स्वाहा फट् समन्वितः || २१-५२ ||

मंत्रः प्राथमिकः प्रोक्तो द्वितीयं शृणु सादरम् |
प्रणवं धूम्रबीजं च धूमावतिपदं वदेत् || २१-५३ ||

प्. १४६) देवदत्तो धावतीति स्वाहान्तो मनुराडयम् |
ऋषिः क्षपणकः ख्यातो गायत्रं च्छन्द ईरितम् || २१-५४ ||

धूमावती देवता च धू/बीजं बीजमीरितम् |
स्वाहा शक्तिः समुच्चाटे विनियोगः प्रकीर्त्तितः || २१-५५ ||

धू/षट्कैस्तु षडङ्गानि ध्यानं शृणु वरानने |
काकारूढातिकृष्णाभा भिन्नदन्ता विरागिणी || २१-५६ ||

मुक्तकेशी सुधूम्राक्षी क्षुत्तृषार्ता भयातुरा |
चंचला चातिकामार्ता क्लिष्टा पुष्टालसाङ्गिका || २१-५७ ||

मलिना श्रमनीरक्ता व्यक्तगर्भा विरोधिनी |
धृतसर्पाग्रहस्ता च ध्येया धूमावती परा || २१-५८ ||

लक्षं जपेन्महेशानि जगदुच्चाटनं चरेत् |
सर्वतंत्रे प्रयुक्तत्त्वादत्र संक्षेपतो मता |
मंत्रांतरत्वात्कथिता किमन्यच्छ्रोतुमिच्छसि || २१-५९ ||


इति श्रीशक्तिसङ्गममहातन्त्रराजे उत्तरभागे तृतीयखण्डे 
श्रीमदक्षोभ्यमहोग्रतारासंवादे 
धूमावतीकौतुकसंक्षेपविधिर्नामैकविंशतितमः पटलः || २१ ||

|| सुन्दरीखण्डः ||




###########   END OF FILE  #######